నవనాథచరిత్ర/తృతీయాశ్వాసము
నవనాథ చరిత్ర
తృతీయా శ్వాసము
శ్రీ మీననాథుఁ డం ◆ చితభక్తిఁ దనకు
నా మేరుగంధర్వుఁ ◆ డర్పించి నట్టి
సారంబులైన యౌ ◆ షధము లన్నియును
గోరక్షుచేతికిఁ ◆ గొమరొప్ప నిచ్చి
కదల నల్లంతఁ జొ ◆ క్కపుమొల్లవిరుల
నొదవినకొప్పును ◆ నొకవంక చెంప
నడఁచిన యేదుకొ ◆ య్యయును జేగురను
బెడఁగుగాఁ దీర్చిన ◆ పెడవంక బొట్టు
వింతగాఁ జెక్కుల ◆ వెన్నెలచల్లు
దంతంపుఁ గమ్మలు ◆ ధళధళమంచు
[1]బరిమించుచన్నుగు ◆ బ్బలమీఁద వ్రాలు
గురువిందపూసల ◆ గుబ్బసరంబుఁ
బిరిగొన నల్లంటి ◆ [2]పెన్చిన నెమలి
పురి పచ్చవన్నెల ◆ పుట్టంబుఁ జంక
బరువుగాఁ బూనిన ◆ పండ్లపుట్టిక యుఁ
జెలువొందఁ జేత రా ◆ చిలుకలగూఁడుఁ
బచ్చికస్తురితోడ ◆ భద్రేభమదము
మెచ్చుగాఁ గూర్చిన ◆ మేనిపూఁతయును
గరమొప్ప ఘర్మాంబు ◆ కణములు గలయ
నెరసిన నెమ్మోము ◆ [3]నిండార నివము
వొలసిన విరితమ్మి ◆ పొలుపు నటింప
నలకలఁ బద నిచ్చి ◆ నట్టి పిల్లొత్తు
వలపు పిసాళింప ◆ వాలుగమీల
తళకుల మించియుఁ ◆ దలచుట్టి పాఱు
నిడువాలు గన్నుల ◆ నిగ్గులు వొలయ
నొడికంబుగావ... ◆ ....న మరుని
నీలోత్పలాస్త్రంబు ◆ నిగనిగ మెఱుఁగు
నీలపుత్రిక మరు ◆ నెలఁతుక కేలఁ
గేళిశుకంబు నాఁ ◆ గీర్తింపఁదగిన
బాల యొక్క తె తన ◆ పజ్జ నేతేర
నెక్కువెట్టిన విల్లు ◆ నేర్చిన (యమ్ము)
చిక్కువెండ్రుకకొప్పు ◆ చెవినున్న పీక
గోరోజనముబొట్టు ◆ గురువెందపేరు
పారుటాకుల కాసె ◆ పచ్చనిపొరక
పీలినెట్టెపుజుట్టు ◆ పెంచపూదండ
లీలఁ జెన్నారు పు ◆ ళిందుఁ డొక్కరుఁడు
వచ్చి యమ్మడువున ◆ వారిపూరంబు
చెచ్చెరఁ గ్రోలి యా ◆ చేరువ నున్న
సరసరసాలభూ ◆ జంబులనీడఁ
దరుణియుఁ దాను మో ◆ దంబున నుండి
కెలఁకులఁ గలయ నీ ◆ క్షించి బాలార్క
తులితాంశు మీననా ◆ థునిఁ బొడఁగనియు
నీమహామహుఁడు భూ ◆ తేశ్వరుం డైనఁ
బాములు తొడవులు ◆ ఫాలలోచనముఁ
బులితోలుకప్పును ◆ బునుకకంచమును
గలువలచెలికాని ◆ కళయుసు గలుగు
మనసిజాంతకునికు ◆ మారుఁడై వెలయు
ఘనుఁడు మత్స్యేంద్రుఁడు ◆ గాఁబోలు ననుచుఁ
గూరిమి ముదమునఁ ◆ గొంకుచుఁ జేరి
గోరక్షుచేత ని ◆ క్కువము నెఱింగి
తరుణియుఁ దానును ◆ ధరఁజాఁగి మ్రొక్కి
పరిపక్వఫలములు ◆ పాయ కర్పించి
యోగీంద్రవంద్య నే ◆ నొక చెంచువాఁడ
నీగిరితటమున ◆ నెసఁగిన వేడ్క
నొనర వేఁటాడుచు ◆ నొక్కొక యెడలఁ
గనిన విచిత్రముల్' ◆ గల వనేకములు
ఇవి యవి యని వాని ◆ నిచ్చలో నెరయ
వివరింపలేక య ◆ వ్విధము మీతోడ
విన్నవించెద నని ◆ వేడుక మీఱ
నున్న చోటను దైవ ◆ యోగంబు కతన
విచ్చేసి తనఘాత్మ ◆ విను మత్తెఱంగు
మెచ్చుగా నొకరాతి ◆ మీఁద నెప్పుడును
వెలుఁగొందుఁ దేజంబు ◆ వెస డాయఁబోయి
నిలిచిన పసిఁడివ ◆ న్నెయుఁ బొల్చు దేహ
మరయ మంటయు(ను) గా ◆ దది యెట్టి దనిన
నరు దంది యచ్చట ◆ నారసం బున్న
దాకందు వెఱిఁగింపు ◆ మనుటయుఁ దన్నుఁ
దోకొని శబరుండు ◆ త్రోవచూపుటయుఁ
జని వాఁడు చెప్పిన ◆ చక్కటి వెలుఁగు
ఘనతర తేజంబు ◆ గని శిష్యవరుల
కది చూపి యలరుచు ◆ నన్నగం బెక్కి
కదిసి కూర్చుండి శం ◆ కరునిఁ దలంచి
యా రసదేవత ◆ నర్థిఁ బ్రార్థించి
(కోరి దోసి)లియొగ్గి ◆ కొని యున్న యంత
గ్రక్కున నాశీలా ◆ గర్భంబు వెడలి
నిక్కిన మెఱుఁగులు ◆ నింగి నిండార
రాజితవజ్రక ◆ రండంబుతోడఁ
దేజరిల్లుచు మహా ◆ దేవు తేజంబు
చెచ్చెర వచ్చి దో ◆ సిటిలోన నున్న
నచ్చపుభ క్తి హ ◆ స్తాంబుజాతములఁ
బొదివి యల్లన శిరం ◆ బునఁ జేర్చి ముదము
గదుర గోరక్షుని ◆ కరమునఁ బెట్టి
యాపుళిందునిఁ గొని ◆ యాడినఁ జిత్త
మేపార మఱియువాఁ ◆ డిట్లని పలికెఁ
బొడగంటి నొకమహా ◆ భూతంబు నొక్క
యెడ నది యె ట్లన్న ◆ నేకలం బొకటి
కడువాఁడి నామీఁదఁ ◆ గదిసిన నమ్ము
తొడిగి యేసినఁ దప్పఁ ◆ దూఱి యాయమ్ము
ఖంగున నొకరాతి ◆ కడఁ బడి మేలు
బంగారమైన న ◆ ప్పట్టున నున్న
రాలతో మత్ర్పద ◆ రము లన్నియును.
వోలి మోపినఁ గన్న ◆ నొక్కటియైనఁ
గర మొప్పఁ బసిఁడియుఁ ◆ గాదయ్యె, నన్నఁ
బరుసవేదియుఁ జూపు ◆ పద మని యచటి
కరిగి పై నున్న రా ◆ ళ్లటు పాయఁ ద్రోచి
తరుణార్కమండల ◆ ధగధగద్యుతులఁ
బొలుపొందు ఘనశీలా ◆ ముఖము వీక్షించి
చెలఁగి పద్మాసనా ◆ సీనుఁడై శివునిఁ
దలఁచి మ్రొక్కుచుఁ గర ◆ తలము లొగ్గుటయు
వెలుఁగుచు నందుండి ◆ వెడలి దోసిటికి
నరుగు దెంచిన భక్తి ◆ నౌదలఁజేర్చి
పరుసవే దిది దీనిఁ ◆ బదిలింపు మనుచు
గురుభక్తిరతుఁడైన ◆ గోరక్షు కిచ్చె
....... ...... ...... ...... ...... ....... ....... ........ .......
మఱియుఁ బుళిందుఁ డా ◆ మత్స్యేంద్రుతోడఁ
దెఱుఁగొప్ప నిట్లనె ◆ దేవ యింకొక్క
చిత్రంబు గంటి నీ ◆ క్షితిధరప్రాంత
ధాత్రీధరంబున ..... ...... ...... ...... వజ్ర
కాంతిఁ జెన్నొందు శృం ◆ గము గల దచటి
కింతింత నుండి తా ◆ రేమి తలఁచిన
నప్పదాథన్‌ములెల్ల ◆ నచ్చెరువార
నప్పుడు వచ్చు రా ◆ వనుభవంబునకు
నావుడు నచటు చిం ◆ తామణిస్థాన
మావరమణి చేతి ◆ కబ్బినఁ గాని
సిద్ధింప వెందుఁ బ్ర ◆ సిద్ధంబులైన
సిద్ధు లటంచు నా ◆ సిద్ధముఖ్యుండు
నెఱుకు చూపిన త్రోన ◆ నేగి దీధితుల
గిఱిగొన మెఱసి యా ◆ గిరి నెక్కి వాఁడు
గుఱుతు చూపిన భక్తిఁ ◆ గూర్చుండి యపుడు
కఱకంఠునకు మ్రొక్కి ◆ కరము లొగ్గుటయుఁ
దను బ్రస్తుతింపుటఁ ◆ దలఁపురత్నంబు
ఘనపథంబున మించు ◆ గములు రాణింప
హస్తపుటంబున ◆ నరుదుగా నిల్వ
మస్తకంబునఁజేర్చి ◆ మన్ననచేసి
రమని పిలిచి గో ◆ రక్షుచేతికిని
గ్రమ్మఱ నిచ్చి కి ◆ రాతు కెర్గించ
నావేళ గురునకు ◆ నభివందనంబుఁ
గావించి పాణి పం ◆ కజములు మొగిచి
కొనకొని చౌరంగి ◆ గోరక్షసిద్ధు
లనిరి మహాత్మ యీ ◆ యద్భుతమహిమ
యెఱుకుమాత్రపువాని ◆ కేరీతి నుర్వి
నెఱుగఁవచ్చెడు నాన ◆ తీఁదగు నన్నఁ
దనదివ్యదృష్టి నా ◆ తని తెఱం గెఱిఁగి
ఘనమీననాథుఁడు ◆ గాండీవి మున్ను
పూని తపంబుస ◆ ల్పుచు నున్నవేళ
వానిపైఁ గరుణించి ◆ వరము లీఁ దలఁచి
చెంచుచేఁత లమరు ◆ శివుఁడుఁ బార్వతియు
నంచితలీలఁ దా ◆ మరుగుచోఁ ద్రోవ
నొకశబరాలయ ◆ మొయ్యనఁ జేర
నకలంకచిత్తుఁడై ◆ యం దొక్క యెఱుకు
వారిఁ దోడ్కొనిపోయి ◆ వనఫలంబులను
నారగించఁగ నిచ్చి ◆ యమృతోపమాన
మగుశీతలోదక ◆ మర్పించి మనసు
చిగురొత్తఁ బ్రియమొన ◆ ర్చిన సంతసిల్లి
యీతఁడు సౌజన్య ◆ మెసఁగఁ గిరాత
జాతుఁడై ననుఁ జాల ◆ సత్కారమిపుడు
గావించె మన కటు ◆ గాన సత్పుత్త్రు
నీవలె నని భవా ◆ నీశు లూహించి
యతనితో ననిరి మ ◆ హా బలాధికుఁడు
నతిమహామాన్యుండు ◆ నమితశౌర్యుండు
నలఘు తేజస్వియు ◆ నగుసుతుం డొకఁడు
గలుగు నావుడు మాకుఁ ◆ గలిగె నీవేళ
నపరభవంబున ◆ నటువంటి పుత్త్రుఁ
గృపసేయు మనుచు మ్రొ ◆ క్కిన నట్లకాక
యనుచును స్వేచ్ఛమై ◆ యాభవుఁ డుమయుఁ
జని రంతఁ గాలవ ◆ శంబున నుండి
యీయుగంబున వాఁడు ◆ నింతియుఁ బుట్టి
యీయనఘునిఁ గాంచి ◆ రితఁడు. నిధాన
దర్శనాముఁడు గానఁ ◆ దద్దయు నితఁడు
దర్శింపఁ జాలె నే ◆ తద్విషయంబు
లని చెప్ప శబరున ◆ కభిమతార్థంబు
లొనరంగ నిచ్చి తా ◆ రుత్తరదిశకు
భోరునఁ జనుచుండ ◆ ముందట నేగు
చౌరంగి యొక మహీ ◆ జమునీడఁ గొంత
తడవు గానఁగరాక ◆ తత్తరుచ్ఛాయఁ
(గడవ న)వ్వలఁ బొడ ◆ గాన వచ్చుటయు
వెఱఁగొంది మత్స్యేంద్రు ◆ వెనుక సద్భక్తి
గుఱుకొని యే తెంచు ◆ గోరక్షకుండు
ఈచిత్ర మెట్టిదో ◆ యెఱిగింప వలయు[4]
మేఘనాడ సిద్ధుని కథ
పొలతియుఁదానును ◆ బుత్రుఁడుఁ గూడి
కొలనిలోపలికి డి ◆ గ్గుచునుండ వచ్చి
పెలుచ గర్జించుచుఁ ◆ బెటపెట మొరసి
పడుమహీసురు తల ◆ పైఁబడ నుఱికి
వడివి ప్రకుని (మెడ) ◆ వాత (నుబట్టి)
గడువాఁడి కోఱలఁ ◆ గఱచిన నొగుల
నొడలు నెత్తుటఁ దోఁగి ◆ యో మహాదేవ
యనుచు నేలకు వ్రాలు ◆ నాత్మేశు నార్త
నినదము న్విని భీతి ◆ నెక్కొనఁ బాఱు
పణఁతిఁ జంపఁగ వెంటఁ ◆ బడువాలుమృగము
కణఁక వీక్షించి ది ◆ గ్గన నమ్ముఁ దొడిగి
యనువొంద దృఢముష్టి ◆ నమరించి విల్లు
కొనలుమోవఁగఁ దెగఁ ◆ గొని దృష్టి నిలిపి
మాఁగి తా నొకమ్రాను ◆ మాటున నుండి
తూఁగ నేయుటయు న ◆ ద్భుతముగా నిగిడి
నట్టెద నదరంట ◆ నాటిన మూట
గట్టి వేసినరీతి ◆ గాఁ దుక్కుడగుచు
నుప్పరం బెగసి యా ◆ యుగ్రమృగంబు
గుప్పున ధరమీఁదఁ ◆ గూలెఁ గూలుటయుఁ
జెట్టు సయ్యన డిగి ◆ చేరి యావిప్రు
[5]పట్టికిఁ బత్నికి ◆ భయమెల్లఁ దీర్చి
వారిఁ దోడ్కొనిపోయి ◆ వసుమతీవిభుఁడు
ధారుణీసురుని ముం ◆ దటఁ దెచ్చి నిలిపి
తియ్యనిజలములు ◆ తెచ్చి వక్త్రమునఁ
జయ్యనఁ బోసి లో ◆ చనములఁ దడిపి
యలఁతఁదేర్చినఁ గన్ను ◆ లల్లనఁ దెఱచి
పొలఁతిఁ బుత్త్రునిఁ జూచి ◆ భూవిభుఁ జూచి
(యనఘా) త్మ మీరెవ్వ ◆ రయ్య [6]నావుండు
మనుజనాయకుఁడు బ్రా ◆ హ్మణున కిట్లనియె
యేనొక్కనృపుఁడ మ ◆ హీదేవతిలక
పూని కొలనిజలం ◆ బులను నేఁ గ్రోలఁ
గొలనిలో దిగఁబోయి ◆ కూలకుంజమునఁ
బులిఁ బొడగని యేయఁ ◆ బూని యున్నంత
నీవుఁ బుత్త్రుండును ◆ నెలఁతయు నీరు
ద్రావ నేతెంచి ముం ◆ దటఁ బరికించి
కనుగొననేరక ◆ ఘనతరవ్యాఘ్ర
మున కెదురైతి రా ◆ పులి యంతఁ బోక
వెస నీవధూమణి ◆ వెంటఁ బట్టుటయు
మసల కేసితి దాని ◆ మహీమీఁదఁ గూల
నీవంటిబహుపుణ్య ◆ నిధి కిటువంటి
చా వయ్యెనే యని ◆ సంతాప మందు
భూవరుఁ జూచి యా ◆ భూసురోత్తముఁడు
చావులు లే వనఁ ◆ జనదు చర్చింప
దేవతలకు నైన ◆ దీనికి నడల
నీవాలుమృగముచే ◆ నిట్టిదుర్మరణ
మగుటకు వగచెద ◆ నాత్మలో ననుచుఁ
దగిలి యేడ్చుచు నున్న ◆ తనయు వీక్షించి
[7]తనయు డగ్గఱఁ బిల్చి ◆ తన్ముఖాంబుజము
తనయురంబునఁ జేర్చి ◆ తార్కొన నెత్తి
యన్న నే నడిపెడి ◆ యాచారవిధులు
సన్నుతమతిఁ బూని ◆ జరుపు మీ వింక
నలయక వేదశా ◆ స్త్రాభ్యాసనిరతి
సలుపుము దినమును ◆ సజ్జనగోష్ఠిఁ
బాయక యతిథిస ◆ పర్య లెప్పుడును
జేయుము సుకృతసు ◆ [8]తృప్తులఁ బొంద
నెల్లభూతంబుల ◆ యెడ దయ మీఱ
నుల్లసిల్లుము భక్తి ◆ నుడురాజధరుని
మన్మథాంతకుని సం ◆ మాన్యప్రభావుఁ
జిన్మయాత్ముఁ [9]దలంపు ◆ చిత్తమునందు
నని బుద్ధిచెప్పి ని ◆ జాంగనకేలు
తనకేలఁ దగిలించి ◆ తనయునిఁ జూపి
వనిత యీతఁడు పిన్న ◆ వాఁ డీమహోగ్ర
వనము భయంకర ◆ వ్యాళశార్దూల
భూతసంకుల మొంటిఁ ◆ బోనీకు మవుల
నాతతకందమూ ◆ లాహరణార్థ
మిటమీఁద వలవదు ◆ మీకు నిం దుండఁ
బటుబుద్ధి సన్ముని ◆ ప్రవరాశ్రమమున
వసియింపుఁ [10]డిఁకఁ దరు ◆ వాతికృత్యంబు
లెసఁగింపు కులశీల ◆ మేమర కుండు
మని వెండియును వసు ◆ ధాధీశు ముఖముఁ
గనుఁగొని యావాల్మె ◆ కంబు బారికినిఁ
బాపి రక్షించి తీ ◆ పణఁతిని శిశువు
నేపారఁ గరుణమై ◆ నిఁక వీరి నొక్క
మునియాశ్రమము చేరు ◆ పుము నీకు నొదవు
ననుపమసకలయో ◆ గాధిక ఫలము
లనుచు మహాదేవు ◆ నంబికారమణు
మనమున నునిచి న ◆ మశ్శివాయ యని
విడిచెఁ బ్రాణంబులు ◆ విప్రుఁ డావేళఁ
దొడతొడ గన్నీరు ◆ దొరఁగ దైన్యంబు
మొగమున నెసఁగంగ ◆ ముదిరిన వగను
బొగులు తనూజుని ◆ ముద్దులమొగము
గుదిగొన్న కూర్మి న ◆ క్కునఁ బలుమాఱు
గదియించి ముద్దిడి ◆ కన్నీరు దుడిచి
భూనాయకునిఁ జూచి ◆ భూసురవనిత
మానవేశ్వర కృపా ◆ మతి నీకుమారు
మునియాశ్రమముఁ జేర్పు ◆ ముద మంద ననుచు
...... ...... ...... ...... ...... ...... ....... ...... ......
[11]గతిఁ గూడ ననలము ◆ ఖంబు కేగెదను
...... ...... ...... ...... ....... ...... ....... ...... .......
కడుకాలమును నుండఁ ◆ గాఁ జాల ననినఁ
బుడమీశుఁ డాత్మలోఁ ◆ బురపురఁ బొక్కి
యమ్మ నీ కిట్లాడ ◆ నగునె డెందమున
ముమ్మడిగొనుశోక ◆ మునఁ జాల బెంగ
విడిచినఁ బ్రాణముల్ ◆ విడుచు నీబాలుఁ
డుడుగు మీ కతనను ◆ నుత్తరక్రియలు
పరలోకగతుఁ డైన ◆ పతి నాత్మలోనఁ
బరమేశ్వరునిఁ బోలె ◆ భక్తి భావించి
మ్రొక్కుచు భూతలం ◆ బునఁ గడు వినుతి
కెక్క గంగాది వా ◆ హినులను గ్రుంకి
యమితతపోధను ◆ లైనసన్మునుల
కమరంగఁ బరిచర్య ◆ లర్థిఁ జేయుచును
బరమ [12]సంయమ వ్రత ◆ పాలనం బెసఁగ
జరుపుచు నడవడి ◆ జగములు పొగడఁ
జేకొని పుత్రుఁబో ◆ షింపుచు నుండు
నీ కుమారుం డుండ ◆ నిక్కంబు గాను
నీరజూనన నిన్ను ◆ నీ తనూభవుని
భోరునఁ దోడ్కొని ◆ పురమున కేగి
నూటి కొక్కటి నేర్చి ◆ నుతిమీఱఁ బాడిఁ
జాటువ కైక్కు[13] వ ◆ త్సల ధేనువులను
బెక్కింటిఁ జెచ్చెరఁ ◆ బ్రీతిగా నిత్తు
నిక్కంబు నావుడు ◆ నృపుని వీక్షించి
యా విప్రకాంత ◆ యిట్లనియె భూనాథ
నీవంటి సత్కృపా ◆ నిధి మాకుఁగలుగఁ
బతిలేని సుతు లేల ◆ ప్రాణంబు లేల
పతిలేని సకల సం ◆ పదలును నేల
నాకును నాప్రాణ ◆ నాథున కొక్క-
లోకంబు నను నింక ◆ లోవంగ వలదు
వసుధేశ నీవిచ్చు ◆ [14]వాటి నన్నిటినిఁ
బొసఁగ నీ వడుగుఁ జే ◆ ర్పుము విను మొకటి
విపినంబులోఁ బ్రాణ ◆ విభుఁడును నేనుఁ
దప మాచరించెడి ◆ తఱి నొక్కనాఁడు
శివయోగియొకఁడు చె ◆ చ్చెర చనుదేరఁ
బ్రవిమలమతి నర్ఘ్య ◆ పాద్యాదు లిచ్చి
కరమొప్ప ఫలములఁ ◆ గందమూలములఁ
బరితృప్తిఁ గావింపఁ ◆ బరిణామ మంది
నెలఁత నీ భర్తయు ◆ నీవును వినయ
మొలయంగఁ జేసిన ◆ యుపచారములకు
మిగులఁ బ్రీతుఁడనైతి ◆ మీ కొక్కసుతుఁడు
పొగడొంద జన్మించు ◆ భువన పూజ్యుండు
వాఁడును నొక యోగి ◆ వర్యునికరుణఁ
బోఁడిమిగా సిద్ధ ◆ పురుషుఁడై వెలయు
నని చెప్పి యతఁ డేగె ◆ నటమీఁదఁ గొన్ని
దినములు చనఁగనా ◆ దివ్య యోగీంద్రు
పలికినట్లుగనె గ ◆ ర్భం బొగిఁదాల్చి
నెలలు తొమ్మిదియును ◆ నిండ నాలోన
ఫలముల కని యోగి ◆ పతియును నేను
వెలయు నీవనములో ◆ విహరించువేళ
మెఱుపులు తళతళ ◆ [15]మెఱయ మి న్నగల
నుఱుములు ఘుమఘుము ◆ నుఱుమఁ బెల్లోదవు
వానఁ దోఁగుచు నొక్క ◆ వటమహీరుహము
తో నొత్తగిలి యాత్మఁ ◆ దురగలిగొనెడి
బీతునఁ గంపింపఁ ◆ బెట పెట మనుచు
నాతఱి నంబర ◆ మందు మిణ్గుర్లు
పరువడిఁ జెదరంగఁ ◆ బడియెఁ బెన్బిడుగు
అరుదుగా నప్పుడా ◆ యశని పాతమున
వటమహీరుహమును ◆ పడి నిలఁగూలె
విటతాటమై బిట్టు ◆ విఱిగి మ్రోయుచును
అప్పుడు శ్రుతిదుస్స ◆ హంబుగ దిశలఁ
గప్పిన రవమున ◆ గర్భంబు గలఁగి
వడి నూడిపడియె నీ ◆ వడుగు వానయును
నుడిగె నేమును భయం ◆ బొయ్యనఁ దెలిసి
కొడుకు నక్కున నెత్తు ◆ కొనివచ్చి పెంచి
వడుగుఁ గావింప స ◆ ర్వజ్ఞుఁ గానెల్ల
చదువులు గఱపె నా ◆ శ్చర్యంబు మీఱఁ
బొదవిన ప్రేమను ◆ భూసురోత్తముఁడు
అటుగాన మేలగు ◆ నవనీశ తిలక
యిటుమీఁదఁ బరితాప ◆ మేల చిత్తమునఁ
బనుపుము ననువేగఁ ◆ బ్రాణేశుఁ గూడ
ననఘాత్మ యిదియది ◆ యని యాన తీక
యనవుడు నట్లకా ◆ కని చితిపేర్చి
చని మహీనాథుఁడ ◆ చ్చటి చెంచుపల్లె
ననలంబుఁ దెచ్చిన ◆ నలరి యా విప్ర
(వనిత యాత్మే)శుపై ◆ వరలు రక్తంబు
గడిగి తానును నుద ◆ కము లాడి పిదపఁ
గొడుకును మడుఁగునఁ ◆ గ్రుంకించి శవము
సొదమీఁద నిడి. పూర్షు ◆ సొంపలరంగఁ
గదియఁ గౌఁగిటఁజేర్చి ◆ క్రమము దీపింపఁ
[16]ద్రేతాగ్నులాయాయి ◆ రీతులఁ నెల్లఁ
బుత్త్రునిచే మంత్ర ◆ పూతంబుగాఁగఁ
బెట్టించుకొని యొక్క ◆ పెట్టున నగ్ని
చుట్టు దరీకొనికాల్ప ◆ జువ్వన నింగి
నడరఁ జీలలుద్రుంగి ◆ యా పుణ్యసాధ్వి.
తడయక ప్రియుఁడును ◆ దానునుగూడి
యమరలోకము కేగి ◆ రంత శోకాగ్నిఁ
గుములుచు వడుగును ◆ గువలయేశ్వరుఁడు
నున్నచో నచటికి ◆ యోగసిద్ధ్యబ్ధి
పున్నమచంద్రుఁడై ◆ పొలుపొందు ఘనుఁడు
పరమేశ్వరుని కూర్మి ◆ పట్టి మత్స్యేంద్రుఁ
డరుదుగా నిజతేజ ◆ మడర నేతెంచె
వచ్చి తోయములాడి ◆ వనజాకరమునఁ
జెచ్చరఁగ్రోలి యా ◆ చెంగట నేలఁ
బటుబాణహతి నీల్గి ◆ పడియున్న పులినిఁ
బొటపొట కన్నీరు ◆ పొరిబొరి దొరుఁగ
వగలఁగుందుచు నున్న ◆ వడుగును నృపునిఁ
దగఁగ వీక్షించి యం ◆ తయు మాకుఁదెలియ
నెఱగింపుఁ డనిన మ ◆ త్స్యేంద్రుకు భక్తి
నెఱిఁగి భూనాయకుం ◆ డిట్లని పలికె
వనమున వేఁటాడ ◆ వచ్చి యీ నరసిఁ
దనివోవ జలములు ◆ ద్రావి వెల్వడుచు
నల పొదరింటిలో ◆ నణఁగి లాఁచున్న
పులిఁగని మ్రానెక్కి ◆ పొంచి యేయంగ
గమకించి వడిఁ జండ ◆ కాండంబు వింట
సమరించు నాలోన ◆ నలర నేతెంచి
కూరిమి విప్రుండు ◆ కొమ్మఁ జేకొనుచు
[17]నీరాస నుడుగులో ◆ నికి డిగునంత
గర్భముల్ గలఁగ భీ ◆ కరముగాఁ బులియు
నార్భటంబున నయ ◆ మార లంఘించి
యొఱలంగ విప్రుని ◆ యుత్తమాంగంబుఁ
గఱచి యంతటఁ బోక ◆ కడఁగి యీ వడుగు
తల్లిపైఁ గవయ ◆ న త్తఱి బులినేలఁ
ద్రెళ్లసేసితి నేను ◆ తీవ్రభల్లమున
నా విప్రనందనుం ◆ డనఘ యీ శిశువు
భావమునం బతి ◆ భక్తి దీపింప
ననలముఖంబున ◆ నా త్మేశుఁగూడఁ
జనియె నీతని తల్లి ◆ సద్గతి కనుచు
విన్నవించిన మహీ ◆ విభుమీఁద మిగుల
మన్నన మెఱయఁగా ◆ మత్స్యేంద్రుఁ డనియెఁ
బొడిపొడిగాఁ ◆ గాలిపోయిననైనఁ
దడయక బాలుని ◆ తల్లిదండ్రులను
వెరవుగాఁ బ్రతికింప ◆ వెలయు సంజీవ
కరణి నే నటు చేయఁ ◆ గాదు వారిప్పు
డమరలోకంబున ◆ నమితసౌఖ్యములు
సమకొని యున్నారు ◆ సమ్మదం బెసఁగ
నా దివ్యదేహుల ◆ నలజడిపెట్ట
రా దటుగాన గా ◆ రవము నిండార
దిక్కెవ్వరును లేక ◆ దీనుఁడై యున్న
యిక్కుమారునిఁ బ్రోచు ◆ టెక్కుడు ధర్మ
మిత్తు సిద్ధినినేను ◆ నితనికి ననుచు
సత్తుగానాతని ◆ జన్మప్రకార
మంత నృపుఁడు చెవు ◆ లారంగఁ జెప్ప
వింతగా నేర్పడ ◆ విని సంతసిల్లి
మీననాథుఁడు దయ ◆ మీఱ గోరక్షు
తోన నిట్లనియె నా ◆ ర్తుని నీ కుమారు
నెమ్మితోఁ జేకొని ◆ నీ వుపదేశ
మిమ్ము నాపనుపున ◆ నింక నొం డనక
నావుడు మాఱాడ ◆ నణఁకి ఫాలంబు
మోవ భూస్థలిఁ జాఁగి ◆ మ్రొక్కి చౌరంగి
కతిభక్తి నెఱఁగి నే ◆ ర్పలరంగ విప్ర
సుతుని సిద్ధాసన ◆ స్థునిఁగాఁగఁజేసి
ధీయుతుఁడై విభూ ◆ తిస్నాన మొనరఁ
జేయించి మత్స్యేంద్రు, ◆ శివునిఁదలంచి
హస్తపంకేరుహ ◆ మనురక్తి నతని
మస్తకంబున నుంచి ◆ మఱి నాలుగైన
యోగంబు లలవడ ◆ నుపదేశ మిచ్చి
[18]లాగుగాఁ గృప సిద్ధు ◆ లన్నియు నొసఁగి
సిద్ధశరీరుఁగాఁ ◆ జేసి మత్స్యేంద్ర
సిద్దున కిరువురుఁ ◆ జేరి మ్రొక్కుటయు
నలరి నామం బిడ ◆ నాత్మలోఁ దలఁచి
చెలఁగి మేఘధ్వనిఁ ◆ జేసి యీ వడుగు
జనియించె నని వీని ◆ జననిచే మున్ను
వినినచందంబు భూ ◆ విభుఁ డెఱింగించె
నామాట విన్నాఁడ ◆ నగు మేఘనాద
నామ మొప్పఁగ నని ◆ నాథముఖ్యుండు
భూనాథు దీవించి ◆ పొమ్మన్న నతఁడు
మీననాథుకు భక్తి ◆ మీఱంగ మ్రొక్కి
దేవ నన్నును గృపా ◆ దృష్టి వీక్షించి
కావింపవే సిద్ధుఁ ◆ గా నన్న నవ్వి
మనుజేశ సకల సా ◆ మ్రాజ్య సౌఖ్యముల
మనమార నీవు నె ◆ మ్మది నుంట మాని
యోగీశ్వరత్వంబు ◆ నుల్లంబులోన
నీగతి నాసింప ◆ నేమిటి కనినఁ
బుడమిఱేఁడును రాజ్య ◆ భోగంబునందు
నొడఁబడ దిప్పుడు ◆ నుల్ల మెబ్భంగి
నింక నే మని యాన ◆ తిచ్చిన మీకు
శంకరు నా నని ◆ చాఁగి మ్రొక్కుటయు
మదిలోనఁ గృపమీఱ ◆ మత్స్యేంద్రుఁ డతని
వదనము వీక్షించి ◆ వసుమతీనాథ
నీ దేశ మెయ్యది ◆ నీ తెఱంగెల్ల
నాదట నెఱిఁగింపు ◆ మన్నఁ గేల్మొగిచి
విరూపాక్ష నాథుని కథ.
యనఘాత్మ వినుము ము ◆ న్నాదిత్యవంశ
వనధిచంద్రుం డన ◆ వసుధఁ బెంపెసఁగు
నట్టి గణ్యావంతుఁ ◆ డను భూమిపతికిఁ
జుట్టాలసురభియై ◆ సొంపు గావింప
నంజని యను పేర ◆ నసమశీలమున
రంజిల్లు నమ్మహా ◆ రాష్ట్రాధినాథు
సుత(కును నిరువురు ◆ సుతులమునొక్క)
యతివయుఁ బుట్టితి ◆ మగ్రజు పేరు
మహిఁ బెంపు నొప్పఁ గు ◆ మారచంద్రుండు
దహనలోచనుపేరఁ ◆ దగు విరూపాక్షుఁ
డ(నువాఁడ నేనంత ◆ నగ్రజు) రాజ్య
ముననిల్పి ప్రజకెల్ల ◆ ముదమునఁ దీర్తు
నేపున నొక్కనాఁ ◆ డే నరణ్యముల
లోపల వేట స ◆ ల్పుచు వచ్చివచ్చి
పెడ లీకవిల్లును ◆ బిడుగునకంటె
కడువడి మెఱుఁగులు ◆ గ్రక్కు బాణములు
ధరియించి దరినిబా ◆ దపశిఖరమున
గురువులు వా ఱెడి ◆ గువ్వ నేయంగ
లేక చింతించు ◆పుళిందునిఁ జూచి
యాకీలు దెలిసెద ◆ నని చేరఁబోవ
నా లోన[19] గూఁటికి ◆ నల్లనఁ జేరు
లీల నట్టిట్టు చ ◆ లింపఁక గువ్వ
నిలిచిన నము సం ◆ ధించి చాపంబు
బలు తెగ గొని యేయఁ ◆ బరగుచునున్న
పొడ గాంచి యేనును ◆ బో నమ్ముదొడిగి
నడిఁకిన వాని డెం ◆ దంబు కపటము
తెలియంగ డాసి యి ◆ త్తెఱఁగెట్టి దనుచుఁ
బలికిన వాఁడు చె ◆ ప్పక కొంత దవ్వు
నుసలి యిట్లనియె భూ ◆ నుత తప్పఁబలుకఁ
బొసఁగఁగా వినుము క ◆ పోతంబుగుండెఁ
బరగ మ్రింగిన భూమి ◆ పతి యగు దీని
సిరము మ్రింగినవాఁడు ◆ సిద్ధుఁడై వెలయు
మానవేశ్వర దీని ◆ మాంసంబుఁ దిన్న
వాని కాఁకలి నీరు ◆ వట్టును జరయుఁ
దనుకక పెక్కు వ ◆ త్సరములు బ్రతుకు
నని చెప్పె నొక్క మ ◆ హాత్ముండు నాఁటఁ
గొలె దీనిఁ బడనేయఁ ◆ గొలఁది గా కలసి
వల నేది యిట్లున్న ◆ వాఁడ నే నన్న
వడిచాప మెక్కించి ◆ వాలమ్ముఁ దొడిగి
తడయక తెగనిండఁ ◆ దాదృష్టి నిలిపి
భూమిపైఁ గూలఁ గ ◆ పోతంబు నేసి
యామస్తకము గుండె ◆ యమాంసమేను.
మసలక కైకొని ◆ మాంసంబు బోయ
కొసఁగితిఁ దలఁదింటి ◆ నుత్తమాంగంబు
మరిగుండె యిచ్చితి ◆ మాయన్నకంత
నరుదుగా ధరణీశుఁ ◆ డై యున్న వాఁడు
ఆఁకలి నీరువ ◆ ట్టాదిగా జరయు
లేకయున్నాఁడు పు ◆ ళిందుండు నిపుడు
నాకును నీదర్శ ◆ నంబయ్యె నింక
నాకిరాతుని మాట ◆ కనుగుణంబుగను
జెలఁగి కృతార్థునిఁ ◆ జేసి రక్షింప
వలయు ననవుడు త ◆ ద్వాక్యంబులకును
మది ననుమానింప ◆ మత్స్యేంద్రుతోడ
విదితంబుగా నంత ◆ వినువీథి నుండి
వలనొప్ప నాకాశ ◆ వాణి యిట్లనుచుఁ
బలికె నీతఁడు పూర్వ ◆ భవమున విభవ
లీలతో మెఱయు క ◆ ళింగ దేశమున
శీలసంపన్నుఁడై ◆ చెన్నొందు నొక్క
ధరణీసురోత్తము ◆ తనయుఁ డాద్విజుఁడు
మరణమొందిన వాని ◆ మానిని పిదప
కులటయై మును చనుఁ ◆ గుడి చెడి శిశువు
నులిచి నిష్కృపతోడ ◆ నొకచోట వైచి
పోయిన మఱియొక్క ◆ భూసురవర్యుఁ
డాయర్బకునిఁ గొంచు ◆ నరిగి మోహమున
వరలఁ జేకొని పెంచి ◆ వడుగుఁ గావించి
[20]పరువొప్ప నపుడు వి ◆ వాహంబునకును
ధనము సంపాదింపఁ ◆ దలపోయు జాడ
మనమున నెఱిఁగి స ◆ మ్మతి బేరమాడి
యర్థమార్జించెద ◆ ననుచు నావడుగు
సార్థముఁ గూడుక ◆ చని దూరభూమి
నొకపురి వేశ్యయై ◆ యున్నట్టి జనని
నకలంకమతిఁ దల్లి ◆ యగుట యెఱుంగ
నేరక కవయుచు ◆ నిత్యకర్మములు
ధీరుఁడై సలిపి వ ◆ ర్తింపుచు న్న తని
యాచార మెడలింప ◆ కనువుగా దనుచు
నీచాత్మురాలు బా ◆ నిసచేతఁ గల్లు
వల నొప్పఁ దెప్పించి ◆ వాఁడు నిచ్చలును
జలములు గ్రోలెడి ◆ సగ్గెడ నించి
యున్నంత నీరువ ◆ ట్టొదవ విప్రుండు
మున్ను గ్రోలినయట్లు ◆ ముదము దీపింప
జలబుద్ధి నాకల్లు ◆ చవిగొని యెఱిఁగి
వలచేత సగ్గెడ ◆ వసుధపై వైచి
పరితాప మొందుచు ◆ బాష్పబిందువులు
దొరఁగ లంజను జూచి ◆ దోషాత్మురాల
తగునె యీకపటకృ ◆ త్యంబు సద్విప్రుఁ
డగునన్నుఁ జెరుప నీ ◆ కగు లాభమేమి
కటకటా యిఁకఁ దన ◆ గతి యేమి యనుచుఁ
బొటబొటఁ బొక్కు నా ◆ భూసురుఁ జూచి
యావారవనిత యి ◆ ట్లనియె నీ దేశ
మేవంక నీపురి ◆ యేది నీగోత్ర
మంతయు నెఱిఁగింపు ◆ మని వాఁడు చెప్ప
వింతగా విని విని ◆ వీఁడు మత్పుత్రుఁ
డని బిట్టు మూర్ఛిల్లి ◆ యల్ల నఁ దెలిసి
కనుఁగవ బాష్పాంబు ◆ కణములు దొరుఁగ
వెగచుచు నున్నట్టి ◆ వెలఁది వీక్షించి
మగువ నీ వేటికి ◆ మఱిఁగెద వనినఁ
దన పూర్వచరిత మం ◆ తయుఁ జెప్పి నీవు
తనయుఁడ వగుదువు ◆ తల్లి నే ననినఁ
బుడమిపై ఁబడి మూర్ఛఁ ◆ బొంది యొక్కింత
తడవుకుఁ దెలి వొంది ◆ తరియింప నలవి
గాని దుస్సహమాతృ ◆ గమనాఘ మద్య
పానదోషములు చొ ◆ ప్పడె నొక్కయెడను
ఈ మహాపాతక ◆ మింక నొండొకట
నేమార్గమునఁ బాయ ◆ దెడపక పోయి
గంగ గాళిందిలోఁ ◆ గలసి పెంపొంది
పొంగుచుఁ బ్రవహించు ◆ పుణ్యతోయముల
నొనరఁబ్రాణత్యాగ ◆ మొనరింపకున్న
ననుచుఁ దాఁ గొనివచ్చు ◆ నట్టి యాసరకు
వరుసతోడుతఁ దమ ◆ వారి కిమ్మనుచు
వెరవువచ్చిన వణి ◆ గ్వితతి కొప్పించి
చని ప్రయాగను గృత ◆ స్నానుఁడై యతఁడు
తనపాపములఁ జెప్పి ◆ తద్విముక్తియును
ధరలోన భూపతి ◆ త్వము సిద్ధపదముఁ
దెఱఁ గొప్పఁ దనకు సి ◆ ద్ధింపను గోరి
యానదిలో (బడి ◆ ప్రాణముల్ దొ)లఁగి
తా నట్టిఘోర పా ◆ తకములఁ బాసి
పదపడి ఘూర్జర ◆ పతిగ జనించి
విదితంబుగా రాజ్య ◆ విభవంబు లందెఁ
దనభావ వశత ....... ....... ....... .......
గని కృతా(ర్థుం)డయ్యెఁ ◆ గరుణఁ జేకొనుము
నావుడు నమ్మీన ◆ నాథుఁడు ధర్మ
దేవతావాక్యంబు ◆ దృఢబుద్ధి నూఁది
గోరక్షుఁ బిలిచి యీ ◆ కువలయేశునకు
(నారంగ) యోగవి ◆ ద్యాభ్యాసములను
దెలిపి సిద్ధునిఁ జేసి ◆ తె మ్మన్న మ్రొక్కి
వల నొప్ప నాసరో ◆ వరమున నృపునిఁ
జెచ్చరఁ గ్రుంకించి ◆ సిద్ధాసనమున
నచ్చుగా నునిచి ని ◆ జాంతరంగమున
మన్మథవైరిని ◆ మత్స్యేంద్రుఁ దలఁచి
తన్మస్తకమున హ ◆ స్తముఁ జక్కనిలిపి
యెల్లయోగంబులు ◆ నెల్లసిద్ధులును
దెల్లంబుగా నుప ◆ దేశించి తెచ్చి
ముదమున గురునికి ◆ మ్రొక్కించి తేజ
మొదవ పే రితనికి ◆ నొనరింపుఁ డనుచు
విన్నవించిన భక్తి ◆ వెలయునీవిభుకుఁ
గన్నవారలు మును ◆ కాలకంధరుని
పే రిడినా రింక ◆ వేఱొకనామ
మీరాదు గావున ◆ నీవిరూపాక్ష
నాథాఖ్య యొసఁగు ను ◆ న్నతి నంచు మీన
నాథుండు పలుక ◆ నందఱు సంతసిల్లి
రంతఁ దపస్వుల ◆ యాశ్రమభూము
లెంతయు వేడుక ◆ నీక్షింపఁగోరి
తనశిష్యవరులతోఁ ◆ దడయక కదలి
మనమార నరుగుచో ◆ మత్స్యేంద్రుఁ డెదుటఁ
గడిఁది భల్లూకంబు ◆ కసమస రేఁగి
బెడిదంపుఁ గోఱలు ◆ బెట్టు నొగల్చి
కఱచినమేని యా ◆ గంట్లను నెల్ల
వఱదలు గాఁగను ◆ వడియ రక్తంబు
తోరంబుగాఁ దొప్ప ◆ డోఁగి వాపోవు
ధారుణీసురునితోఁ ◆ దా నంతఁ గదిసి
యురుదుష్టమృగబాధ ◆ లొందక యుండ
నరయుచు శరచాప ◆ హస్తుఁడై యున్న
యెఱుకును వీక్షించి ◆ యిది (యేమొనాకు)
నెఱిఁగింపు మన్న వాఁ ◆ డెఱఁగి యిట్లనియె
విను నాథముఖ్య యీ ◆ విప్రువర్తనము
వంచక పురోహితునికథ.
వినుపింతు నేఁగన్న ◆ విన్న మార్గమున
నవనిపై సింహాద్రి ◆ యనుపురం బేలు
నవిరళంబుగను సిం ◆ హళుఁడను (రాజు)
గల దాతనికి ల ◆ క్షణ మంగళాంగి
పలుక నేర్చిన మంచి ◆ బంగారు ప్రతిమ
మెలఁగెడి తొలుకారు ◆ మెఱపు పుష్పాస్త్రు
పొలతుకకేళిపూఁ ◆ బోణి జీవంబు
గలచిత్రరూపు పుల్ ◆ గడిగిన రత్న
కలళ కందర్పుఁడు ◆ కరసానఁ దీడి
పొది నేర్చి కైకొన్న ◆ పూ మొగ్గతూపు
మదచకోరంబు కో ◆ మలపుష్పలతిక
చిలుకలకొలికి గొ ◆ జ్జెఁగ మించు చంద్ర
కళ నాఁగ రూపరే ◆ ఖా విలాసములఁ
జె(న్నారు చుండు) నం ◆ జిని యనుకన్య
యన్నాతి భువనమో ◆ హనముగా నొదవు
చున్న [21]యవ్వనలక్ష్మి ◆ నొప్పారు కన్య
నన్న రేంద్రుకు మాన్యుఁ ◆ డై యంతిపురము
నందును దనకడ ◆ నాఁక లేకుండఁ
బొందున బ్రతుకుచు ◆ భూరి సౌఖ్యముల
నెసఁగు పురోహితుం ◆ డితఁడు కురూపి
మిసమిస మనెడి తు ◆ మ్మెదలమైకప్పు
నెఱపెడి కురులుఁ గ్రొ ◆ న్నెల వింతచెన్ను
మఱపించునుదురును ◆ మలయు బేడిసల
మఱిఁగించు కన్నులు ◆ మణి దర్పణముల
తెఱఁగగు చెక్కులుఁ ◆ దిలకుసుమంబు
మిగులునాసిక యును ◆ మేలిమి మొల్ల
మొగడల నగు దంత ◆ ములు బింబఫలము
దలఁపించు నధరంబు ◆ దర్పకుశంఖ
కలితసౌభాగ్యంబుఁ ◆ గడచిన గళము
బిసముల నటమటిం ◆ పెడి బాహులతలుఁ
గిసయంబుల పెంపు ◆ గెలుచు హస్తములుఁ
జిన్ని జక్కవలతోఁ • జిటిపొటిసేయు
చన్ను మొగ్గలుఁ [22]బాప ◆ చందంబు లీల
తిన్న తనంభా మ ◆ తించు నూఁగారు
నన్నువపిడికిట ◆ నణఁగు నెన్నడుము
సైకతంబుల మించు ◆ జఘనంబు ననఁటి
మ్రోఁకల నిరసించు ◆ ముద్దు పెందొడలుఁ
గనక కాహళల బిం ◆ కము దువాళించు
నునుజిఱుదొడలుఁ జెం ◆ దొవలసోయగము
[23]కలవైన వ్రేళుల ◆ నమరు మీఁ గాళ్లు
అలవై న వేడ్కల ◆ నలరు విధములఁ
పొలఁగనలరు పెం ◆ పొందు మన్మథుని[24]
లాలిత సామ్రాజ్య ◆ లక్ష్మి చందమున
గరువంపుఁ గలహంసి ◆ కల వింతగతుల
మురువు బిసాళించు ◆ మురిపెంపు నడల
మనసిజ మోహన ◆ మంత్ర దేవతను
మొనపు చందమున నూ ◆ పురములు మొరయ
శృంగార మలవడఁ ◆ జేసి నెచ్చెలుల
సంగడి మెలఁగు న ◆ జ్జలజాక్షిఁ జూచి
మోహించి కామాంధ ◆ మునఁ దారతమ్య
మూహింపలేక పె ◆ ల్లొదవు తత్తరము
చిత్తంబుఁ బిరివీకు ◆ చేయ నారాట
మెత్తి విధాత న ◆ న్నేల పుట్టించె
నీ మాలకులమున ◆ నిది గాల్చి పోయి
నే మున్నె యొకధారు ◆ ణీ వల్లభునకుఁ
బుట్టినట్లైన నీ ◆ పొలఁతి వరించు
నట్టి మహాభాగ్య ◆ మబ్బుఁగా తనకుఁ
జెడితి రా యిఁక నేమి ◆ సేయుదు ననుచుఁ
గడుపును బిసుకుచుఁ ◆ గటకట యనుచు
నిలిచినచో నొక ◆ నిమిషార్థ మైన
నిలువ నోపక కూడు ◆ నీళ్లును బాసి
కడుజాలిఁ బొందుచుఁ ◆ గన్నంబులోన
వడిఁ దేలు గుట్టిన ◆ వాని చందమున
విలవిలవోవుచు ◆ వేదనఁ జాల
నలయుచు నొక యుపా ◆ యమును జింతించి
జననాథు నశ్వర ◆ క్షకులలో నొకనిఁ
గొనకొని వానికిఁ ◆ గోరిన ధనము
లొనరంగ లోలోన ◆ నొసఁగి నిన్నొక్క
పనిఁ బంప వేడెద ◆ బయలు వోకుండఁ
జేసెద వేనియుఁ ◆ జెప్పెద ననుచు
బాసలు గొని నీవు ◆ భయ మింత లేక
నీ రేయి మందడి ◆ యెల్ల మై మఱచి
తారు నిద్రించు న ◆ త్తఱిఁ జిచ్చు పెట్టి
నీవాజిశాలల ◆ నీర్చేసితేని
భావంబు లోన నా ◆ పలుకులు మెచ్చి
తగ నృపుం డిచ్చు న ◆ ర్థంబులో నీకు
సగ మిత్తు ననుచు వి ◆ శ్వాసంబు చేసి
వాని వీడ్కొనివచ్చి ◆ వడి నంతిపురము
లోనికిఁ జని నృపా ◆ లునిఁ బొడగాంచి
యహిమకరుం డాది ◆ యయిన తొమ్మండ్రు
గ్రహములు నేఁడు నే ◆ కాదశస్థాన
ఫలదులై సర్వ సం ◆ పదలు నొసంగ
వలయు మీ కనుచు దీ ◆ వన లిచ్చి చంక
నచ్చుగా నిడిన పం ◆ చాంగంబు ముష్టిఁ
జెచ్చెర విప్పి వీ ◆ క్షించి నాఁటితిథి
వారతారాదులు ◆ వరుసతోఁ జెప్పి
యూరకె వెరగొంది ◆ యొకకొంతసేపు
తల యూఁచి పలికె భూ ◆ తలనాథ నేఁడు
ప్రలయాగ్నియునుబోలి ◆ పర్వెడి చిచ్చు
కాలుప నీ తురం ◆ గంబులఁ గట్టు
శాల లన్నియును భ ◆ స్మంబు లౌ ననిన
నిది చోద్య మనుచు సా ◆ హిణుల రప్పించి
విదితంబు గాఁగ నా ◆ విప్రునిమాట
చంద మెఱింగించి ◆ జతన మై యుండుఁ
డందఱు నని పంపె ◆ నంత నారాత్రి
పాపపువిప్రుని ◆ పనికిఁ దా మున్ను
తాపికాఁడై నపా ◆ దలి మందడీఁడు
జ్వాలకలాపభీ ◆ షణముగా నశ్వ
శాలల నగ్నిఁగ్ర ◆ చ్చరఁ దరికొల్పె
నప్పుడు పెనుమంట ◆ లందంద నభముఁ
గప్పి పెల్లెగసినఁ ◆ గలకల నంత
వడిఁ బాఱు తెంచి కా ◆ [25]వలివారు విభునిఁ
దడయక రం డనఁ ◆ దత్తరపడుచుఁ
బరిజనంబులుఁ దానుఁ ◆ బర తెంచి వారిఁ
బురికొల్పుటయును బెం ◆ పునఁ జొచ్చిపోయి
తోఁకలు మండి మూ ◆ తులు గాలి యగ్ని
సోఁకవీఁపులు వ్రీలి ◆ చుంచులు గమరి
బలుమంటలెగసి చెం ◆ పలు గాలి పిఱుఁదు
లురిసి కంఠములతో ◆ ళ్లూడి గర్భంబు
లుడుకెక్కి బంధంబు ◆ లురువడిఁ దెంచి
విడివడి హేష లు ◆ ద్వేగముఁదెల్ప
బలువిడి నిట్టట్టుఁ ◆ బఱచుగుఱ్ఱముల
వెలినడఁ దిగిచి యా ◆ వివిధమాణిక్య
కలితంబులైన కం ◆ కణములు పైఁడి
జలపోతనంబులఁ ◆ జాల నొప్పారు
పల్లనంబులు నెర ◆ వట్టుపల్లములు
కల్లెంబులును గొంత ◆ కాలంగఁ దిగిచి
తెచ్చియుఁ జచ్చెల్లఁ ◆ దెగ నార్పి రంత
నిచ్చలో నిజపురో ◆ హితు నెఱుకకును
వెఱఁగంది ధారుణీ ◆ విభుఁ డుల్ల సిల్లి
తెఱఁ గొప్పఁ బిలిచి తో ◆ డ్తెం డని భటులఁ
బనిచిన వారును ◆ బఱచి వేవేగఁ
జనుదెం డని పిలువ ◆ జగదీశవిభుఁడు
పుత్తెంచె ననుడుఁబో ◆ పొమ్ము మామాట
చిత్తంబులో విశ్వ ◆ సింపఁడు నృపుఁడు
నిద్దుర గన్నుల ◆ నిండఁ గ్రమ్మెడిని
ప్రొద్దునఁ జనుదెంచి ◆ [26]పొడగాంతు ననిన
మగిడి యామాటలు ◆ మానవేశ్వరుకుఁ
దగ విన్నవింపఁ ◆ దాఁదఱితీపుచేసి
పిలిచి యాతనికి న ◆ భీష్టవస్తువులు
వలసినయంత న ◆ వారణ నొసఁగి
యనిపిన నాసొమ్ము ◆ నందులో సగము
కొని హయరక్షుకుఁ ◆ గొమరొప్ప నిచ్చి
మనమున నలరుచు ◆ మఱియుఁ గొన్నాళ్లు
చన నిచ్చి యతఁడొక ◆ [27]సఖ్యవంచనము
చేయంగ మనమునఁ ◆ జంతించి ధరణి
నాయకునొద్ద నం ◆ తఃపురిలోనఁ
ద్రిజగముల్ గెలువంగఁ ◆ దివురుమన్మథుని
విజయధ్వజముఁ బోలి ◆ విలసిల్లుచున్న
యనుపమ శుభలక్ష ◆ ణాంగిఁ దత్పుత్రిఁ
గని చేరఁ బిలిచి త ◆ త్కరపంకజమునఁ
గలభాగ్యరేఖలు ◆ గలయ వీక్షించి
తల యూఁచి యంతటఁ ◆ దనముక్కు మీఁద
వ్రే లిడి వెడవెడ ◆ వేసాలువేసి
మేలు కీ డని మాకు ◆ మేదినీనాథ
చెప్పకుండినఁ దప్పు ◆ చెప్పినఁ జిత్త
మప్పు డెట్లగునొ మే ◆ లైన మాయెఱుక
మెచ్చరుగాని యే ◆ మేనియుఁ గీడు
వచ్చిన మము దూఱ ◆ వత్తు రందఱును
గాన మే మిప్పుడు ◆ కన్నదోషములు
పూని చెప్పెద మీవు ◆ బుద్దిగా వినుము
విను వినకుండుము ◆ వివరించుకొనుము
కొనకుండు మనుచును ◆ గుటిలాత్మ నతని
చెవిడాసి కూఁతురు ◆ చేవ్రాలఫలము
వివరించి చూచితి ◆ విను మీకుమారి
నీయింటనుండిన ◆ నీవు నీప్రజలు
నీయేలుదేశంబు ◆ నిర్మూలమగును
అన విని భీతితో ◆ నతఁ డాడుమాట
తనకు నంతకుమున్న ◆ తార్కాణ యగుట
దలపోసి యక్కటా ◆ తల్లిపే రిడితి
నెలమి నీ బాలిక ◆ నేగతి విడువ
నొడఁబడు చిత్త మీ ◆ యువిదయే నాకుఁ
గొడుకైనఁ గూఁతైనఁ ◆ గూర్మి నెక్కొన్న
మోహసాగరమున ◆ మునిఁగి యుపాయ
మూహింప కే నింక ◆ నునిచితినేని
హాని పుట్టును నప్పు ◆ డందఱుఁ గవిసి
నానాముఖంబుల ◆ నన్నునిందింతు
రొక తెను విడిచిన ◆ నుర్వికి నాకు
సకల భూప్రజలకు ◆ సమ్మదం బొదవుఁ
జేకొనఁ దగు నయ ◆ స్థితి విచారించి
...... ...... ...... ....... ....... ....... .......
యింక సందేహంబు ◆ లేలని యాపె
తల్లి కంతయుఁ జెప్పఁ ◆ [28]దడవుగ దాని
యుల్లంబు ఝల్లని ◆ యొడలెల్ల వణఁక
శీతాంశుబింబంబు ◆ చెన్నుఁగై కొన్న
కూఁతురువదన మ ◆ క్కునఁ గదియించి
కన్నీరు గ్రమ్ముచుఁ ◆ గంపించుగుబ్బ
చన్నులపై జాఱఁ ◆ జమట మైఁ దొరుఁగ
వెగచి యేడ్చుచునున్న ◆ వెడఁదశోకంబు
నిగుడ విప్రునిఁ జూచి ◆ నృపుఁ డిట్టు లనియె
వెఱతుము నీమాట ◆ వేలెమ్ము గడమ
నెఱిఁగింపు మీపాప ◆ నేమి చేసెడిది
నావుఁడు సిద్ధించె ◆ నా కోరి కనుచు
భావంబులోపలఁ ◆ బ్రమదంబునొంది
యాతఁ డిట్లనె వసు ◆ ధాధిప మిగులఁ
[29]జాతిగ నొకమంద ◆ సంబును జేసి
యాలోన మణికన ◆ కాంబరాభరణ
జాలంబు లొంద న ◆ చ్చపలాక్షి, నునిచి
తలుపులు పదిలించి ◆ తగుతెప్పమీఁదఁ
బొలుపొంద నునిచి యు ◆ ప్పొంగు పెన్నీట
వెసఁబాఱ విడచిన ◆ వేవేగ శుభము
లెసఁగు మీకెల్లను ◆ నెలనాగభాగ్య
మిటువంటి దన నేటి ◆ కీశ్వరుకరుణ
నటమీఁద నైనయ ◆ ట్లయ్యెడిఁగాని
యనుచు లే లెమ్మని ◆ యవనీశుఁ దఱిమి
యనువొంద ననిచియు ◆ నట్లు చేయంగఁ
బనుప వల్దనువారిఁ ◆ బదరి తిట్టుచును
దనలోన బెదరుచుఁ ◆ దడవు సేసినను
జెడుదురు నేఁ జాటి ◆ చెప్పితిఁ గన్య
వెడలింపుఁ డని లోను ◆ వెలియుఁ జూచుచును
సిడిముడిఁబొందుచు ◆ శిఖ మిట్టిమిట్టి
పడఁగఁ బల్కులుదొట్రు ◆ వడ నూలమాల
గుడుచుచుఁ దన కిటఁ ◆ గొలిచి వేళయ్యె
నెడచేయ కందల ◆ మెక్కించి పాపఁ
గొనిరండ యనఁ దల్లి ◆ కొఱుఁగుచు మఱియుఁ
గనుఁగవ బాష్పాంబు ◆ కణములు దొరుఁగఁ
బాసి రాఁజాలని ◆ బాలిక బాయఁ
దీసి కోపించియు ◆ దేవులం గినిసి
యేమి యీ వెడయేడ్పు ◆ లేడ్చెద రనుచు
నామాట వినక భూ ◆ నాథుండు మున్ను
తురగరత్నముల న ◆ త్యుగ్రానలంబు
కెరచేసె నీచేటు ◆ నెఱుఁగఁడో లేఁడొ
మరులు కూఁతురు తోడ ◆ మరలింతుఁ[30]దొడుగ
నఱదిన్న బంగార ◆ మది యెల్ల నేల
యని విడ నాడి మీ ◆ కటు చనుదేరఁ
బనిలేదు వినుఁ డని ◆ బాలఁ దోడ్కొనుచు
సచివులతోఁగూడఁ ◆ జని బహు (రత్న)
నిచయముల్ నిండార ◆ నించిన పసిఁడి
మందసంబున నుంచి ◆ మఱితెప్పమీఁదఁ
బొందుగా నునిచి కొం ◆ పోయి నట్టేటి
వడిఁ బాఱి విడిపించి ◆ వచ్చె నావిప్రు
కడఁ గూడి చదువు వె ◆ క్కలి బ్రహ్మచార్ల
నటమట నొజ్జలు ◆ నంతకు మున్ను
తటుకున నరిగి మం ◆ దసఁ బట్టు డనుచుఁ
బంపిన నందఱు ◆ బఱచి యయ్యేటి
వంపున మందస ◆ వచ్చునంతకును
నెదురు చూచుచునుండి ◆ యేటితీరమునఁ
బొదరిండ్లలోపలఁ ◆ బొంచున్న యంత
నభినవ కందర్పుఁ ◆ డన నొప్పుభూమి
విభుఁడొక్కఁ డడవికి ◆ వేఁటమై వచ్చి
కడుదూపటిలి యుద ◆ కంబులు గ్రోలఁ
దడయక యయ్యేటి ◆ దరి కేగుదెంచి
రంగదుత్తుంగ త ◆ రంగఘట్టనలఁ
గ్రుంగుచు నెగయుచుఁ ◆ గూలంబుఁ జేర
వచ్చునందసఁ గని ◆ వడి నీతగాండ్లఁ
బుచ్చి తెప్పించి త ◆ ల్పులు బారు దెఱచి
కరసానదీర్చి యం ◆ గజుఁ డొరలోన
కరమొప్ప నునిచిన ◆ కరవాలువోలె
నెరసంజమబ్బులో ◆ నిగనిగమించు
నెరయ దీపించు క్రొ ◆ న్నెలసోగవోలె
సలలితరత్న పం ◆ జరములోఁ జాలఁ
జెలువారు ముద్దురా ◆ చిలుక చందమున
సన్నుతరత్నభూ ◆ షణదీప్తు లెసఁగ
నున్నట్టి బోఁటిని ◆ నుడురాజవదనఁ
జకితకురంగలో ◆ చనఁ గంబుకంఠిఁ
బికవాణిఁ బరిపక్వ ◆ బింబాధరోష్ఠిఁ
గుసుమకోమలిఁ గుంద ◆ కుట్మలరదనఁ
గిసలయపాణినిఁ ◆ గేసరగంధిఁ
గనకతాటంకను ◆ గరివైరిమధ్య
ననుపమజఘన ◆ నావర్తనాభిఁ
గరభోరు నరుణపం ◆ కజకరయుగళఁ
దరళతారుణ్యనూ ◆ తనవిభ్రమాంగి
నంగనాతిలక న ◆ య్యబ్జాక్షిఁ గన్య
నంగజరాగ లో ◆ లాత్ముఁడై చూచి
వేవేగ మందస ◆ వెడల రప్పించి
భూవరుఁ డాపూవుఁ ◆ బోణి కిట్లనియెఁ
దనుమధ్య యే రాజ ◆ తనయ వేమిటికి
నిను మందసమున ను ◆ నిచి యిట్టు లేట
విడిచిన తెఱఁగెల్ల ◆ వినుపింపు మనుచు
నడిగిన నంత సి ◆ గ్గడరఁ గ్రొమ్మించు
...... ...... ...... ....... ....... ....... ........ .......
లరయఁ జన్నులకుఁ బ ◆ య్యదఁ జాటుదిగిచి
తలవంచి చిరునవ్వు ◆ తనుకు వెన్నెలలు
పలుచని చెక్కుల ◆ పై బిత్తరింపఁ
దనపదాంగుళమున ◆ ధరణి వ్రాయుచును
మనుజేశుతోడను ◆ మదచకోరాక్షి
తనతెఱంగంతయుఁ ◆ దప్పక చెప్ప
విని విస్మయం బంది ◆ విప్రు నిందించి
ధరణీశ్వరుండు గాం ◆ ధర్వవివాహ
మరయంగ శాస్త్రోక్త ◆ మగు నని యపుడు
నృపతి యాకన్యఁ బా ◆ ణిగ్రహణంబు
విప్ర సమ్ముఖమున ◆ వెలయఁ గావించి
మనమార మొదల స ◆ మ్మందస నున్న
ఘనమైన వస్తువుల్ ◆ గైకొని యందుఁ
బూని తా నంతకు ◆ మున్నువేఁటాడి
బోనునఁదెచ్చిన ◆ బొల్లియెలుంగుఁ
జొరఁబెట్టి తలుపు ల ◆ చ్చుగఁ బదిలించి
తిరముగాఁ దొల్లిటి ◆ తెప్పపై నునిచి
యేటఁ బోవిడిచి యా ◆ యింతిఁ దోడ్కొనుచు
ఘోటక భటదంతి ◆ కోటులతోడఁ
దనపురి కేగినఁ ◆ దదనంతరంబు
అనువునఁ జనుచున్న ◆ యామందసంబు
వడుగులు కని యుబ్బి ◆ వడిఁ గుప్పిగంతు
లిడుచు నొండొరుఁ గేక ◆ లిడుచుఁ జప్పట్లు
కొట్టి చంకలువేసి ◆ కొనుచుఁ జెలంగి
పట్టి మందసఁ దెచ్చి ◆ పరగ నయ్యేటి
పొంతఁ బ్రబ్బినప్రబ్బ ◆ పొదలలో నునిచి
సంతసం బెసఁగ నొ ◆ జ్జలరాక కెదురు
చూచుచునుండి ర ◆ చ్చోట నావిప్రుఁ
డీచేటుపాటుఁ దా ◆నెఱుఁగక దక్కె
రాచకూఁతురు మనో ◆ రథసిద్ధి యెసఁగె
నా చపలాక్షిఁ జ ◆ య్యనఁ బొందకున్న
నేఁచిన నీమనం ◆ బె ట్లాపవచ్చు
వేఁచి కాఱించు పూ ◆ విలుతు కే నింక
నని సంభ్రమింపుచు ◆ నర్కున కెఱఁగ
ఘనతరంబుగఁ గాయ ◆ గట్టిననుదుటఁ
బొడవైన పెనుబొల్లి ◆ బొట్టును మొదలఁ
బెడసి రాలుచునున్న ◆ [31]పెడతల నరల
దులిచినసికయు సం ◆ దులఁబాఁకు వట్టి
బలువు గప్పిన గొగ్గి ◆ పండ్లును బిట్టు
పడికి కం పెసఁగెడి ◆ బడబాకినోరు
జెడసు [32]చెవులుఁ గుఱు ◆ పీఁచు గడ్డమును
బరుసు మీసముఁ జెక్కు ◆ పైఁ బులిపిరియు
నుఱుకుబొడ్డును మేన ◆ నొదవిన దద్దుఁ
బిల్లికన్నులు బల్ల ◆ పెరిఁగినకడుపు
గిల్లచూపులుఁ జాల ◆ గిరికొన్న బొచ్చు
బొలిబొట్టు గూనివీఁ ◆ పును బుఱ్ఱముక్కుఁ
గలుకును మెడమీఁది ◆ కంతియు నీచ
బోయిన పిఱుఁదును ◆ బుస్తుదోవతియు
దాయ జంక నిడిన ◆ దర్భసంబెలయుఁ
గోలయుఁ [33]గుఱుమెట్లు ◆ గొడుగును ముఱికి
పేలికెయును ముళ్లు ◆ బెట్టిన జంధ్య
ములును బంచాంగంబు ◆ ముష్టియుఁ జిల్లు
లొలసినకరతిత్తి ◆ యును నలవడఁగ
గారెలు బూరెలు ◆ ఖండమండిగెలు
పేరిననేయియు ◆ బెల్లంబుఁ బప్పు
ముడిచిన ముడియలు ◆ మూపున డొల్ల
వడియఁబుచ్చిన పోఁక ◆ వక్కలు నెండి
పోయిన యాకులుఁ ◆ బొనరఁ గక్షముల
హేయమై దుర్గంధ ◆ మెసఁగగఁ జెమట
వడియంగఁ గునుకుచు ◆ వచ్చె వచ్చుటయు
వడుగులు గాంచి పై ◆ వలువ లందంద
...... ...... ....... ....... ....... ........ ....... .......
వడిదింపి దాఁటులు ◆ వైచుచు నెదురు
చని క్రందుగా నమ ◆ స్కారముల్ చేసి
మనమార మందస ◆ మనకు లోఁబడియె
ననవుడుఁ గడునుబ్బి ◆ యావటుప్రతతిఁ
గనుఁగొని నుతియించి ◆ కవుఁగిటఁ జేర్చి
సాముచేయుచు మల్ల ◆ సరచుచుఁ గోల
వేమారు విసరుచు ◆ విస్తూప మెసఁగఁ
బనసలు చెప్పుచు ◆ బ్రమసి పాఱుచును
గునియుచుఁ జప్పట్లు ◆ గొట్టి యాడుచును
వెగ్గలంబుగ నోరు ◆ విప్పి నవ్వుచును
వగ్గు కోఁతికి సివము ◆ వచ్చిన రీతి
కనుఁగొని హాస్యంబు ◆ గా వికారంబు
లొనరించి మఱియు శి ◆ ష్యులనెల్లఁ జూచి
మా వేడు కింతట ◆ మానదు మీకు
గోవిందగంతులు ◆ కొన్ని వేసెదము
అనుచు ధోవతి మొల ◆ నంట బిగించి
తనమూట లటు పెట్టి ◆ తమకంబు నిగుడ
మడమలు పిఱుఁదున ◆ మాటిమాటికిని
వడిఁ దాఁక నందంద ◆ వడిఁ బొట్ట గదల
ముఖము చెమర్ప నూ ◆ ర్పులు సందడింప
శిఖ మిట్టిపడ వల ◆ చేదోర మూడ
నడుతల మెఱవ జం ◆ ధ్యంబులు ద్రెవ్వఁ
బెడక చ్చ విడ మల్లి ◆ పెద్దికి మూఁడు
పప్పుకూచికి నాల్గు ◆ భాస్కరుకైదు
అప్పలకాఱు జం ◆ ధ్యాల కేశవుకుఁ
బది కుప్పిగంతులౌ ◆ భళుకుఁబదాఱు
పదుమూఁడు గోవింద ◆ భట్టుపిన్న(ని)కి
డేరవిఠ్ఠులుకుఁ బం ◆ డ్రెండు దోరాల
నీరయకెనిమిది ◆ వీథిమాధవుకు
నిరువది నచ్చాయ ◆ కేడు పాయసము
నరసింహునకు పదు ◆ నాల్గును నున్న
చల్లమల్లని కేడు ◆ సరి యనంతనికిఁ
బుల్లె విస్సయకును ◆ బురుషోత్తమునకుఁ
దులసి మంచనికిని ◆ ధోతి శ్రీధరుకుఁ
బులగ మీశ్వరునకు ◆ బూరె లక్షనికిఁ
బట్టెవర్ధనము గో ◆ పాలుకు నెలమిఁ
దుట్టెరాఘవునకు ◆ దుల జనార్దనుకు
సత్రమయ్యలకుఁ బ ◆ చ్చళ్ల క్రిష్ణకిని
సూత్రమల్లనికి జో ◆ స్యుల ధర్మనికిని
గూడ ముప్పదిరెండు ◆ గోవిందగంతు
లీడేర నేసితి ◆ నిం కోప ననుచుఁ
దనతొంటి గంతు లం ◆ తట మానివాండ్రఁ
బనిచి యిట్లనియెనొ ◆ ప్పార మీరెల్ల
మల్ల డ గొనఁ జేరి ◆ మందసఁ దెఱచి
కల్ల [34]చేయరు గదా ◆ కాఁగాదు అకట
నా కుపకార మొ ◆ నర్చినయట్టి
మీకునుజేసెద ◆ మే మిటు వినుఁడు
అరుదుగా నిఖిల మౌ ◆ నవధానములును
బరగంగ మంత్రాల ◆ పన్నాలు మిమ్ముఁ
దిట్టక కొట్టక ◆ ధృతిఁ జదివింతు
నెట్టుగా నేర్పుదు ◆ నిజ మింతపట్టు
అన్నగా ర్లాన మా ◆ యక్కమ్మతోడు
ఇన్నియు నిట్లుండె ◆ నింకొక్క భయము
పుట్టుచున్నది మాకు ◆ భూపాలపుత్రిఁ
బట్టి యొజ్జలు గాసిఁ ◆ బఱిచి రటంచు
బుగులుపుత్తురొ మీరు ◆ పురిలోన ననుచు
నగవుచేయక నాకు ◆ నమ్మిక పుట్టఁ
గ్రచ్చఱ నొకబాసఁ ◆ గావింపుఁ డనుచుఁ
జెచ్చరఁ దనతలఁ ◆ జెయ్యివెట్టించి
కొని నూకు నిఁక రాచ ◆ కూఁతురుఁ గదియఁ
జని విలాసంబుల ◆ సరసవాక్యములఁ
జిత్తంబు గరగించి ◆ సిగ్గెల్ల వాపి
సత్తుగా వేడుక ◆ సలుపఁ బోవలయు
మాకు సుఖంబు స ◆ మ్యక్కుగా మొదలఁ
దాఁకిన మరి పిల్చె ◆ దముగాని మీరు
సయ్యన నెడ గల్గఁ ◆ జనుఁ డన్న వడుగు
లయ్యెడ మరి నిల్వ ◆ కరిగి రావేళ
దాసి యామందస ◆ తలుపును నోర
చేసి యాయొజ్జలు ◆ చెలువను జూడ
లోను వీక్షించి యె ◆ లుం గని తెలియఁ
గానని చీఁకటి ◆ కతనఁ జిత్తమున
నీలిచీర ముసుంగు ◆ నిడిన యందంబు
దా లీలఁ జూచుచం ◆ దంబు గానోపుఁ
గాకున్న నేనాఁటఁ ◆ గలదు చర్చింప
భూకాంతుకన్యక ◆ బొల్లి మోమునకుఁ
గానియత్తెఱఁగు ని ◆ క్కంబుగాఁ దెలియఁ
గానక బాలిక ◆ గానఁ దనంతఁ
బలుక నేరక సిగ్గు ◆ పడియెడి ననుచుఁ.
దొలుతవాక్యముల చా ◆ తుర్యంబు దెలియ
మాటలాడెద నంచు ◆ మరికొంత గదిసి
పాటలగంధి సం ◆ భాషింప వేల
నగుచుఁ జుయ్యన వచ్చి ◆ నన్నుఁ గౌఁగిటను
బిగువారఁ జేకొని ◆ బిగియ వేమిటికి
నీవు పల్కక యున్న ◆ నృప పుత్రి నాకుఁ
బోవునే సిగ్గు ...... ...... ....... ....... .......
నని సన్న చేయుచు ◆ నకట యిం తేఁపఁ
జనునె మమ్మింక మా ◆ సానుర్థ్య మెల్ల
వెలయఁ జెప్పెద మిటు ◆ విను మని పలికెఁ
గులశీలములను ద ◆ క్కువగాని యాఱు
వేల బ్రాహ్మణుఁడ ఋ ◆ గ్వేదిని సభలఁ
జాలమించిన ఘన ◆ జటలఁబరీక్ష
గొనఁబంపి చూడు నా ◆ కొలఁది దుర్గోష్ఠిఁ
జనను మృత్తికను శౌ ◆ చంబులు చేతుఁ
గరతిత్తి నేమాఱఁ ◆ గాలంబులోన
సలుపుదు సంధ్యాది ◆ సత్క్రియ లెల్లఁ
బూనుదు నిన్నాన ◆ భోగాన నెపుడు
మానవేల్మియు రేపు ◆ మాపును సూర్య
సముపాసకుండఁ ◆ దిష్ఠన్మూత్రుగాను
కమలాక్షి నీకు నొ ◆ క్కతికె మోహించి
చిక్కితిఁగాకనేఁ ◆ జేరఁ బరసతిఁ
బ్రక్కఁజేర్పవె యేక ◆ పత్నీ వ్రతుండ
బతము మాలెదనన్నఁ ◆ బైఁబడి రాక
వెతలఁ బెట్టెదవు నా ◆ విద్యలయందు
నూహింప మీరాజ్య ◆ మొకగచ్చ కాయ
ఆహికంబులఁబెట్టి ◆ యప్పులు వార
వృద్ధి కొసంగుదు ◆ వేలుపుచెప్పు
పద్ధతి నేర్తుఁ బ్ర ◆ భాతకాలమున
దొరల యిండ్లకు నేగి ◆ తులసియుఁ బెట్టి
వరుస నిచ్చలు విన ◆ వారంబుఁ జెప్ప
గట్టిగా గొడుగులు ◆ గట్టను వండి
పెట్టను దర్భ సం ◆ బెల వరధాన్య
మెత్తఁ జేతులు చూడ ◆ నెలమి జంధ్యములు
నుత్తరుల్ సేయంగ ◆ నొగి బిక్షమడుగ
రూడికినెక్కు. విప్రుఁడఁ ◆ గాని మత్తి
గాఁడఁగాఁ జుమ్మిది ◆ గాక వెండియును
బడుగులు వెళ్లింతు ◆ బ్రహ్మరాక్షసికిఁ
గుడుతుఁ బీనుఁగు మోచి ◆ కొంపోదుఁ గాల
పురుషము నుభయతో ◆ ముఖి మృతిశయ్య
మరిమేషియును మృత్యు ◆ మహిషియు లవణ
తిలపిష్టగుడఘృత ◆ ధేనుకార్పాస
తిలపర్వతంబును ◆ దిలవర్తికయును
[35]గృష్ణాజినము నాల ◆ కృత్తియు నార్ద్ర
కృష్ణాజినంబనఁ ◆ గీర్తింపఁ బడిన
ధరీయింపరాని దు ◆ ర్దానముల్ గొందు
ఖరకరహిమకర ◆ గ్రహణకాలములఁ
గడికి నొక్కొక్కని ◆ ష్కముచేత నిడఁగఁ
గుడుతును బులగము ◆ కుత్తుకమోప
విడువక యిట్టు లీ ◆ విధమున ధనము
గడియింతు నే నటు ◆ గానఁ బూఁబోణి
యొఱపైన నీచన్ను ◆ లురముపైఁ గదియఁ
బఱతెంచి కౌఁగిట ◆ బంధింపకున్న
నీకు బ్రాహ్మల యాన ◆ నెయ్యియుఁ బప్పుఁ
బాకంబు రొట్టెలుఁ ◆ బంచదారయును
గండమండెఁగలును ◆ గారెలు నేత
వండినట్లును నాన ◆ వాలపాయసము
లడ్డువంబులును బె ◆ ల్లంబుబూ రెలును
ఇడ్డెనల్ కుడుములు ◆ నిదె తెచ్చి నాఁడఁ
గోమలి పొత్తులఁ ◆ గుడుతము రమ్ము
మామనంబున వేడ్క ◆ మల్లడి గొనెడిఁ
బప్పు దెచ్చితి నన్న ◆ పాఱితే నపుడు
తప్పెఁబో నీజాణ ◆ తనమునే మెచ్చ
దవ్వులనైన [36]శ్రా ◆ ద్ధంబని విన్న
నవ్వడి మున్నునే ◆ న చటికిఁ బోయి
పప్పు మండెఁగలును ◆ బాయసాన్నంబు
లప్పాలుఁ గొసరి తృ ◆ ప్తాస్థగాఁ దిందు
నూర్పువుచ్చక తలఁ ◆ యూఁచక వార
కార్పక నే నొక్క ◆ కడవెడు దాఁకఁ
ద్రావుదు నాజ్య మం ◆ దఱు వెఱగందఁ
గావునఁ బెండ్లిండ్లఁ ◆ గలుగు భోజనము
[37] గాతికి నేరాక ◆ కలకాల మెల్ల
దాతల యిండ్ల శ్రా ◆ ద్ధంబు గోరుదును
నాతి నానుగుణగ ◆ ణం బెల్ల వినుము
జాతిగాఁ గొక్కోక ◆ శాస్త్రమంతయును
విన్నాడ నందుల ◆ విధమునఁ గవయ
కున్న లతాంగి నీ ◆ కోడినవాఁడ
వృద్ధని చూచితి ◆ వేని కామంబు
బుద్ధిఁబోలింపంగ ◆ ముదుకకు ఘనము
వామాక్షి నావిట ◆ త్వము జాణతనము
నామాట నమ్మవే ◆ నాభార్య నడుగు
మభినవమన్మథుం ◆ డనుచు నెల్లపుడు
సభవారు వొగడు నా ◆ చక్కదనంబు
భామలు కోరి త ◆ ప్పక చూచిరేనిఁ
గాముని మదిలోనఁ ◆ గాసుకుఁ గొనరు
[38]అంగన యీ యింద్రి ◆ యావేగమిపుడు
పొంగుడువంగుడై ◆ పొలసిపోకుండ
రక్షించితేని వా ◆ రాణసి కరుగు
నక్షయంబగు పుణ్య ◆ మబ్బు నీ కిపుడు
చందన గంధి యీ ◆ క్షణమె మీ పితరు
లందఱు స్వర్గస్థు ◆ లయ్యెద రిపుడు
కాక నీవేఁచినఁ ◆ గామాతురమున
మాకుఁ జావకపోదు ◆ మరణ మొందినను
జలమున బ్రహ్మర ◆ క్షసుఁడనై నేను
బొలియింపకయ నిన్నుఁ ◆ బోనీను సుమ్ము
మలయజగంధి నా ◆ మాటకు మాఱు
పలుకవు నక్కిళ్లు ◆ పడియెనో చెవుడు
దొడరెనొ పెనుముద్ద ◆ దుఱిగిరో నోర
నెడయ దవ్వులమాట ◆ లేల మా కనుచు
వెలుపల ధోవతి ◆ వేసి లోపలికిఁ
దలఁదూర్చి మోకాళ్లఁ ◆ దడవుచుఁ జొచ్చి
తలుపు దగ్గఱమూయఁ ◆ దడవయ్యె విప్ర
కులుని మైజుంజురు ◆ గొన్న వెంట్రుకలు
నరపగడ్డంబును ◆ నలుపును జూచి
తెరలి యా యెలుఁగొక ◆ దిక్కున కొదిగి
వేఱె మృగం బని ◆ వెస గుఱ్ఱుమనఁగఁ
బాఱుండు మన్మథ ◆ పరవశుం డగుచు
నది పెద్దభల్లూక ◆ మను తెల్విలేక
యుది తేందుముఖి శంక ◆ నూఁది చిఱ్ఱనుచుఁ
దలఁగెదవే యొజ్జ ◆ తన మూడ్చి మీఁదఁ
గొలువ నొజ్జలతోనే ◆ గుటగుట యనుచు
బలిమిఁబైఁ బడక లోఁ ◆ బడవు నీ వనుచు
నలుపారు నెలుఁగును ◆ నట వీఁగు దోఁకఁ
బ్రీతిమై రాకొమా ◆ రితెవేణి యనుచుఁ
జేత బిగ్గరఁబట్టి ◆ చేరఁదివ్చుటయు
గొటగొట [39]గోండ్రించి ◆ కోర లొండొంటిఁ
గటగటఁ దాఁకింప ◆ గర్భంబు గలఁగి
హాతాత హామాత ◆ యనుచు మోఁచేతు
లూఁతగా వెనుకకుఁ ◆ నొఱగి వెలికిలఁ
బడి పాఱుకొని గుండె ◆ బలువిడి నడచి
పడఁగ నెలుంగని ◆ బాతళింపఁగను
నత్తఱి విప్రుపై ◆ నదరంట నుఱికి
క్రొత్త నెత్తురులొత్తఁ ◆ గ్రొవ్వాడి గోళ్లఁ
జిల్లులు వోవంగ ◆ సిరమును నురము
గుల్లలతిత్తిగాఁ ◆ గొట్టియు మెడయుఁ
జరణయుగంబు గ ◆ క్షములు నురంబుఁ
గరములు జిగిబిగి ◆ గా నొగిలించి
విడిచె నంతటితో డ ◆ విటశిఖామణికి
నడఁగెఁ దొల్లిటి విష ◆ యవ్యథ లెల్లఁ
గెరలి భల్లూక మీ ◆ క్రియఁ దన్నుఁ గఱవ
హరిహరి గోవింద ◆ యయ్యరో యనఁగ
దరియంగవచ్చి యం ◆ తయుఁ బోలఁ జూచి
మరివచ్చి వడుగులు ◆ మందసఁ గదిసి
వగచుచుఁ జేరి మీ ◆ వంటి పెద్దలకుఁ
దగిలి యీదురవస్థ ◆ దైవయోగమున
వచ్చె మానుపఁ గల ◆ వా రెవ్వ రనుచుఁ
జెచ్చరఁ గాళ్లును ◆ జేతులు వట్టి
వెలికి నొయ్యనఁ దెచ్చి ◆ వెఱవకుఁ డింక
నెలుఁగు లే దిచ్చట ◆ నేఁగె దూరమున
కనుచు గంట్లను నెల్ల ◆ (నడరెడు రక్త)
(మొన) ర వెల్వడ నొత్తి ◆ యుదకముల్ దెచ్చి
రోయకఁ దనువెల్ల ◆ రోఁత పోఁ గడిగి
తోయంబు ద్రావించి ◆ ధోవతిఁ గట్టి
యొల్లనఁ గూర్చుండఁ ◆ నునుపఁ దొల్లింటి
డిల్లంబు గొండొక ◆ తీరుపడంగ
హీనస్వరంబున ◆ నిట్లని పలికె
భూనాథుకన్య ని ◆ ప్పుడు మీర లెచట
నణఁచినారోచెప్పి ◆ ప్రాణదానంబు
తడయక చేయరే ◆ దయ మీఱ ననిన
వడుగు లిట్లనిరి ◆ మావంక కించిత్తు
దొడరదు నమ్ముఁడీ ◆ దుష్టవర్తనము
నావుడు నుస్సని ◆ నాభోక్త గాక
మీవశమా యింక ◆ మేదినీనాథుఁ
డిట్టి నా దుర్వృత్త ◆ మెఱిఁగిన వెడలఁ
గొట్టించు మేనెల్లఁ ◆ గుక్కచ్చులొత్తి
కావున నే నింకఁ ◆ గాసి కేగెదను
మావారి కింతయు ◆ మఱువక చెప్పుఁ
డని బ్రహ్మచారుల ◆ నందఱఁ బోవఁ
బనిచి తా నిచ్చటఁ ◆ బడియున్నవాఁడు
(దేవ నా) యెఱిఁగిన ◆ తెఱఁ గిది యనిన
నీవంశికోత్తము ◆ నెలుఁగు నొప్పించ
...... ...... ....... ....... ....... ....... ........
నరయఁగ నామీన ◆ నాథుఁ డిట్లనియె
నితని దుర్గుణము మా ◆ కెన్న నేమిటికి
మృతిఁ బొందఁ డెపుడు మా ◆ దృష్టి పైఁబడినఁ
బడెనుఁగానెట్టైన ◆ బలునొప్పిఁ బాసి
యొడలు తొల్లిటియట్ల ◆ యుండుఁ గా కనుచుఁ
బలికిన నప్పుడు ◆ పరమయోగీంద్ర
తిలకునిదయఁజేసి ◆ దిగ్గన విప్రు
నవయవంబులు గంటు ◆ లన్నియు మాని
సవరనై తొల్లింటి ◆ జాడనె యుండె
నంత నాభూసురుఁ ◆ డాహీననాథు
కాతతభక్తి సా ◆ ష్టాంగ ప్రణామ
మొనరించి యోదివ్య ◆ యోగీంద్ర నన్ను
మనమునఁ గృప మీఱ ◆ మనిచి రక్షించి
తింకఁబోనొల్ల నే ◆ నెందు మీపాద
పంకజంబులు గొల్చి ◆ బ్రతికెద శిష్యుఁ
గొవించుకొను మన్నఁ ◆ గలకల నవ్వి
నీవంటి బ్రాహ్మణు ◆ నికి నుపదేశ
మీక మఱెవ్వరి ◆ కిచ్చెద మేము
నీకులం బట్టిది ◆ నీశీల మదిగొ
యే మనవచ్చుఁ బొ ◆ మ్మెక్కడికైన
గామిడి వీక్షింపఁ ◆ గా దన బోయ
వినతుఁడై యిట్లను ◆ విను మనఘాత్మ
ఘనతరంబైన యీ ◆ గహనమధ్యమున
నుండు చోద్యపుగువ్వ ◆ యొకటి యెవ్వరికి
నిండు సాధింపంగ ◆ నెమ్మేన దాని
నొదిగి...... ...... ...... ....... ....... ....... .....
...... ...... ...... ....... ...... ...... యేయంగలేక
పొంచియుండఁగ నొక ◆ భూపాలుఁ డరుగు
దెంచి నాతో దీని ◆ తెఱఁ గెట్టి దనిన
దీని గుండెను ధృతిఁ ◆ దిన్నమానవుఁడు
మానవేశ్వరుఁ డగు ◆ మఱి దీని మాంస
మానిన యతఁడు ని ◆ రామయుం డగుచుఁ
దా నెన్నఁ బెక్కేండ్లు ◆ ధరణిపై బ్రదుకు
దీనిమస్తముఁ దిన్న ◆ ధీరుండు సిద్ధుఁ
డై నిత్యసౌఖ్యంబు ◆ లందు నటంచుఁ
జెప్పినఁ జాల వి ◆ చిత్రంబు గాఁగఁ
దప్పక యా గువ్వ ◆ తలఁ ద్రెవ్వనేసి
కెరలి మాంసంబు నా ◆ కిచ్చి మస్తకము
ధరణీశ్వరుఁడు మ్రింగి ◆ దాని గుండియలఁ
దనతోడఁ బుట్టినా ◆ తనికిఁ గొంపోయె
ననవుడు మత్స్యేంద్రుఁ ◆ డా విరూపాక్షు
నాతనికిని జూప ◆ నవనీశుఁ డనిన
యాతఁ డీతండు గాఁ ◆ డనుటయుఁ దెలియ
వీక్షింపు మిప్పుడీ ◆ వేషాంతరంబు
దతుతఁ గైకొని ◆ తానుంటఁజేసి
యెఱుఁగంగ లేవైతి ◆ వీతని ననఁగ
మఱియాతనిని జూచి ◆ మత్స్యేంద్రుఁజూచి
యిలలోనఁ బక్షుల ◆ కీప్రభావంబు
గలుగ దెక్కతమునఁ ◆ గలిగె నీ గువ్వ
కానతియిమ్మన్న ◆ నంతలో నాత్మ
లోనఁ దెల్లమిగ నా ◆ లోకించివన్య
పతికి నిట్లనియె న ◆ ప్పరమ యోగీంద్రుఁ
డితర పక్షులకెల్ల ◆ నీ పెంపు గలదె
విను మీకపోతంబు ◆ నృత్తాంత మెల్ల
కపోత వృత్తాంతము
ననిమిషాధీశ్వరు ◆ కన్ని వేళలను
మందారనాథనా ◆ మంబు గంధర్వుఁ
డందఱలోనఁ దా ◆ నాత్ముఁడైయుండు
నుండనా దివిజేంద్రుఁ ◆ డొక్కదినమున
ఖాండవోద్యానంబుఁ ◆ గనుఁగొను వేడ్క
శృంగారములు చేసి ◆ జీవంబు గలుగు
బంగారుప్రతిమల ◆ పగిది రంభాది
వారకామిను లిరు ◆ వంకలఁ దన్ను
[40]జేరి సేవింప శ ◆ చీ సమేతముగ
నరిగి యవ్వనములో ◆ నసదృశప్రసవ
పరిమళ విభ్రమ ◆ పరమసంగీత
మాధుర్య మంజుల ◆ మంజు మంజీర
మాధవీ వనలతా ◆ మంటపంబులను
వర్ణితపోడశ ◆ వర్ణసువర్ణ
వర్ణమనోహర ◆ వైభవ శోభి
పరిపక్వ మృదుతర ◆ ఫలరసపాన
పరిణత మదశుక ◆ ప్రకరానులాప
సరసరసాల వి ◆ శాల భూజములఁ
బరపారు నీడల ◆ బాలప్రవాళ
లలితారుణ ప్రవా ◆ ళగ్రాసలోల
కలకంఠకులకంఠ ◆ కాకలారావ
రుచిర పున్నాగ భూ ◆ రుహమూలములను
ఖచర విద్యాధర ◆ కామినీ రణిత
చారు వీణారవ ◆ శ్రవణ విశాల
సారంగసంకుల ◆ జాతిలవంగ
లవలీలసత్కుంద ◆ లతికానుకుంజ
నివహంబులను నిజ ◆ నికట సంఫుల్ల
వకుళ చంపక కుర ◆ వక శతపత్ర
వికసిత స్తబక న ◆ వీనమరంద
రసధౌత కలధౌత ◆ రచిత వేదికలఁ
బొసగంగఁ గేళి స ◆ ల్పుచునున్న వేళ
విరులుగో సెడు వేడ్క ◆ వెలయ రంభాది
తరుణులు తనలోనఁ ◆ దహతహ నిగుడఁ
బరపైన గురివింద ◆ పందిరుల్ దూఱి
సురగలపొరుగున ◆ నురుగుచు దాఁగి
చూతపోతమ్ముల ◆ నుద గొమ్మ లెక్కి
...... ...... ....... ...... ...... ...... ...... ......
కలయఁబూచిన కింశు ◆ కంబులు మెట్టి
చెలఁగెడు కలికి రా ◆ చిలుకలఁ బట్టి
చెలువారు తలిరాకు ◆ సెలగొమ్మ లూఁపి
కిలకిల నగుచు కో ◆ కిలలను జోఁపి
ప్రమదంబుమీఱ చం ◆ పకములు డాసి
కొమరు మించిన పువ్వు ◆ గుత్తులు గోసి
మలయజద్రుమముల ◆ మఱుఁగున దాఁగి
యలరు పెందీఁగెయు ◆ య్యాలల నూఁగి
తొరఁగుపూఁదేనెల ◆ తుంపర్ల జడిసి
పొరిఁబొరిఁ గలుగొట్ల ◆ పొంతను నుడిసి
యలమువాసనలను ◆ హాయని కోరి
ఫలములు గల మాది ◆ ఫలపాదపముల
గిరికొని నిమ్మల ◆ కెలఁకులఁ దనరి
తఱచైన పొన్నల ◆ తావులఁ జెలఁగి
కలికి కన్నుల తిల ◆ కంబులు చూచి
తొలఁగి యశోకప ◆ ఙ్త్కుల నోలి డాసి
[41]పొగడపూల సిగలఁ ◆ బొందికఁ జెరివి
మొగలిరేకులు చొల్లె ◆ ములఁ జాలఁ దుఱిమి
వన్నెలు పచరించి ◆ వనిత లందఱును
సన్నుతప్రసవభూ ◆ షణములు పూని
మురియుచుఁ జనుదెంచి ◆ ముందర నిల్వఁ
బురుహూతుఁ డా పువ్వుఁ ◆ బోండ్లునుదాను
వికసిత కనకార ◆ విందపరాగ
నికరపింజరితపా ◆ నీయమై తీర
కలితకల్పద్రుమ ◆ గళిత ప్రసూన
లలితసౌరభసము ◆ ల్లసిత (తరంగ)
జాలమై తన పొంత ◆ చందన శాఖి
బాలపల్లవభవ ◆ పవనకిశోర
శిశిరితకణ విరా ◆ జితమై శశాంక
విశదోర్మి డోళికా ◆ విసరవిహార
చతుర హంస బలాక ◆ సారసచక్ర
వితతకోలాహలా ◆ న్వితమై తనర్చు
కమలాకరంబు చెం ◆ గటఁ బారిజాత
కమనీయశాఖలఁ -◆గలయఁ బెనంగి
తనరారు మల్లీ ల ◆ తామండపమున
వినుతచింతామణి ◆ వేదిపైనుండి
జలకేళిసలుపు న ◆ చ్చర పువ్వుఁబోండ్ల
లలితవిలాసలీ ◆ లలఁ దనవేయి
కన్నులు విలసిల్లఁ ◆ గాఁగనుఁ గొనుచు
నున్నయత్తఱి నప్ప ◆ యోజాకరంబు
నందులో నొక రాజ ◆ హంసి తన మదిఁ
గందర్ప కేళికిఁ ◆ గౌతుకం బెసఁగ
విభుక్రేవఁ బుచ్ఛంబు ◆ విప్పుచుఁ గదిసి
యభినవలీలఁ ద ◆ దగ్రభాగమునఁ
గ్రీడించి మలయుచుఁ ◆ గేకరింపుచును
జోడువాయక యీఁదు ◆ చును గాలుచాఁచి
క్రొంకుచు ముక్కున ◆ కొన మోపుకొనుచుఁ
బైకొనఁ దత్తర ◆ పడక మున్గుచును
మలఁగి చూచుచుఁ బలు ◆ మా ఱెలయింపఁ
గలయక వేఱొక ◆ కలహంసివలన
నలమునిజేశుతో ◆ నలిగి యొక్కింత
తలఁగి పోవఁగ వెంటఁ ◆ దగిలి తానలుకఁ
దెలుపవచ్చినఁ దరి ◆ తీపును బెట్టి
(య)లయించుఁ బైఁబడ ◆ నరిగి కట్టెదుర
నిలిచిన నొండొండ ◆ నిగుడించుఁ జూడ్కి,
నెలమి పుచ్ఛము క్రేవ ◆ నేగిన మరలి
పదమెత్తి వెసనేయు ◆ బాలమృణాల
మదిదనకీఁబూని ◆ యరుదేర నలిగి
మేటితరంగల ◆ మీఁదికి దాఁటు
దాఁటినతోడనె ◆ డాఁటిననవులఁ
బొడవైన తామర ◆ పూగద్దె యెక్కు
వడినది చుట్టిరా ◆ వచ్చిన న్గెరలి
పొడుచుముక్కున నంత ◆ పోటు సహించి
తడయక నెయ్యంబుఁ ◆ దార్కొనఁజేసి
కలయ వీక్షించు నా ◆ క్రమము నీక్షింపఁ
దలఁపులో నొరయు కం ◆ దర్పు దర్పమున
చలివెలుంగుల నీను ◆ చంద్రకాంతంబు
చలువల నొప్పారు ◆ జగతిపైఁ జాల
పరువమై వికసించు ◆ పన్నీరు గురియు
విరుల చప్పరములో ◆ విమలమైవెలయు
ఘనసారరేణు సై ◆ కతములలోన
నొనరు పానుపుమీఁద ◆ నుప్పొంగు వేడ్క
ననువుగ శచియును ◆ నమరనాథుండు
మనసిజక్రీడాభి ◆ మత సౌఖ్యలీల
నందుచునుండిన ◆ నా చప్పరంబు
నందుఁ గపోతమై ◆ యారతి చేష్ట
లందందఁ జూచుచు ◆ నణఁకువ నున్న
మందారనాథు నేమరి ◆ పాటుఁ గాంచి
యీగొంది నెటనుండి ◆ యే తెంచె నిప్పు
డీగువ్వ యనుచు ను ◆ రేశ్వరుం డాత్మ
నవ్విధంబంతయు ◆ నరసి యాగ్రహము
నివ్వటిలఁగ నోరి ◆ నీచవిచార
నిన్ను నేసఖుఁబోలె ◆ నెయ్యంబుమీఱ
మన్నింతు నెప్పుడు ◆ మది నరలేక
కపటరూపమున నీ ◆ కల్ల గావింపఁ
జపలాత్మనీ కెట్లు ◆ సమకొనె మనసు
వదలక నినుఁ బట్టి ◆ వధియింపఁ దగిన
యదనైన నా చిత్త ◆ మట్లొడంబడదు
కావున భూమిపైఁ ◆ గాననసీను
నీ విట్లు గువ్వవై ◆ నిలువు పొమ్మనినఁ
గడు భయంబున వాఁదు ◆ గజగజ మేను
వడఁక దైన్యంబున ◆ నాసవు కెఱఁగి
నా కేశ గుమతినై ◆ నాచేసినట్టి
యీ కల్ల కిదితగు ◆ నిటమీఁదనెట్లు
శాపమోక్షము నాకు ◆ సమకూరు నట్టి
యాపొందు దయమీఱ ◆ నానతీవలయు
నావుడు నిట్లను ◆ నముచిసూదనుఁడు
భూవలయమున న ◆ ద్భుతవిక్రమమున
దీపించు ఘూర్జర ◆ దేశాధిపతికి
నేపారఁబుత్రుఁడై ◆ యెల్లభోగముల
నసమానుఁడగు విరూ ◆ పాక్షభూపాలుఁ
డసమున వేఁటాడ ◆ నరుదెంచి నిన్నుఁ
దలఁద్రెవ్వనేయ నం ◆ తట శాపముక్తి
కలుగు నన్నను వాఁడు ◆ గ్రమ్మఱ ంరొక్కి
యొకమహత్త్వంబు నా ◆ యొడల లోకముకుఁ
బ్రకటంబుగా వినఁ ◆ బడకుండ నన్ను
వెదకి చంపఁగరారు ◆ విబుధేంద్ర నాకు
నది గల్గఁ గృపసేయు ◆ మని విన్నవింప
నగుఁగాక నీ గుండె ◆ లర్థిఁ దిన్నతఁడు
జగతీశుఁడగు తర ◆ సముదిన్న యతఁడు
చిరజీవియై తెవుల్ ◆ చెందక బ్రతుకు
సిరము మ్రింగినవాఁడు ◆ సిద్ధుఁ డౌననిన
బలదైత్యభేది నా ◆ పై నిట్టి మహిమ
గలుగుట జగతిఁ బ్ర ◆ కాశంబు చేయ
ననుపు మొక్కని నన్న ◆ నమ్మాలతీంద్రుఁ
డనెడి గంధర్వుఁబొ ◆ మ్మనియెఁ బొకాలి
నరనుత మందార ◆ నాథుండు గువ్వ
మరి నీకు దాని సా ◆ మర్థ్యంబు తెఱఁగు
మూలముట్టుగఁజెప్పి ◆ పోయినవాఁడు
మాలతీంద్రుం డని ◆ మత్స్యనాథుండు
చెప్పిన నెఱుకును ◆ శిష్యపుంగవులు
నప్పుడుగొనియాడి ◆ రమ్మహామహుని
నా యోగిపుంగవుఁ ◆ డంత నాశబర
నాయకుఁజూచి స ◆ న్మతి విరూపాక్షుఁ
డడవికి వేఁటమై ◆ యరుదెంచి మమ్ముఁ
బొడగనినట్టి చొ ◆ ప్పును సిద్ధుఁడైన
తెఱఁగును మావెంటఁ ◆ దిరిగెడువిధము
నెఱిగింపుమొగి నీవు ◆ నితనియగ్రజుని
కనికామరూపత్వ ◆ మతనికి నొసఁగి
చనియెఁ దా మునుల యా ◆ శ్రమములుచూడ
...... ..... ...... ...... ...... ....... .......
ననిచతుర్దశ భువ ◆ నాధీశుపేరఁ
భావనాతీత ప్ర ◆ భావునిపేర
సేవకోత్పలషండ ◆ శీతాంశుపేర
భృంగీశతాండవ ◆ ప్రీతాత్ముపేర
గంగాతరంగసం ◆ గత మౌళిపేర
ఘనవృత్తిశాంత భి ◆ క్షావృత్తిహృదయ
వనజప్రభాత ది ◆ వాకరుపేర
నభిమతార్థ ప్రదా ◆ యకుపేర నిత్య
శుభమూర్తి మల్లికా ◆ ర్జునదేవు పేర
నారవితారశ ◆ శాంకమై వెలయు
గౌరనామాత్యపుం ◆ గవ కృతంబగుచు
ననువొంద నీ నవ ◆ నాథ చరిత్ర
మను కావ్యమునఁ దృతీ ◆ యాశ్వాసమయ్యె.
- ↑ పరిమించు.
- ↑ వెంజిన.
- ↑ లింపారలవము......... దమ్మివొర.
- ↑ ఇటఁగొంత గ్రంథము దీనిమాతృక వ్రాయునప్పటికే పోయియండును.
- ↑ పట్టితాపసు భయమెల్లనుదీర్చి.
- ↑ దీని వ్రాఁతప్రతులలోఁ బెక్కుచోట్ల 'నావుండు' అనియే యున్నది.
- ↑ తనయ డగ్గరవచ్చి.
- ↑ సంతృప్తి బొగడొందు.
- ↑ త్మకు దలచుచు చిత్తమందు.
- ↑ తరవాదారి కృత్యంబు.
- ↑ పతిగూడ.
- ↑ సంశయముల ప్రతి.
- ↑ మచ్చల.
- ↑ వాటినన్నియును
- ↑ మెఱవ.
- ↑ శ్రోతాగ్నులాయయి చేతుల.
- ↑ నీటికి.
- ↑ లాగుగాసిద్ధు లన్నియు గృప నొసంగి.
- ↑ గూండుకు.
- ↑ వెరవొప్ప.
- ↑ 'యౌవను' అనవచ్చును.
- ↑ పుష్పచందంబు.
- ↑ నలవైన యిందిరుల్ సమర.
- ↑ పొలుపలరసొ... బెంపును.
- ↑ వలివారి గూడిరండని భూ విభుడు.
- ↑ పొగడొందననిన.
- ↑ సంఖ్యదుర్జనము.
- ↑ దడవయ్యగాని.
- ↑ జాతిమందస.
- ↑ తొడమరుదిన్న.
- ↑ పదతటి.
- ↑ చెయినినురుపించు గండమును.
- ↑ గురుబిట్టు.
- ↑ శాయరుగదా.
- ↑ కృష్ణాజినము కృతియును నార్ధకృష్ణా
- ↑ శార్ధంబని
- ↑ ఘాతకు
- ↑ అంగనయిట్టియీవిషయవేదనము.
- ↑ నొండియ.
- ↑ జేరిసేవింపజేసివసమే.
- ↑ పొగడలసైగలు పుక్కిటజెవిరి.