ఉత్తరకాండము - సర్గము 1

వికీసోర్స్ నుండి

ప్రాప్తరాజ్యస్య రామస్య రాక్షసానాం వధే కృతే |

ఆజగ్ముర్ఋషయః సర్వే రాఘవం ప్రతినన్దితుమ్ || 7.1.1 ||


కౌశికో థ యవక్రీతో గార్గ్యో గాలవ ఏవ చ |

కణ్వో మేధాతిథేః పుత్రః పూర్వస్యాం దిశి యే శ్రితాః || 7.1.2 ||


స్వస్త్యాత్రేయో థ భగవాన్నముచిః ప్రముచిస్తథా |

ఆజగ్ముస్తే సహాగస్త్యా యే శ్రితా దక్షిణాం దిశమ్ || 7.1.3 ||


నృషద్గుః కవషో ధౌమ్యో రౌద్రేయశ్చ మహానృషిః |

తే ప్యాజగ్ముః సశిష్యా వై యే శ్రితాః పశ్చిమాం దిశమ్ || 7.1.4 ||


వసిష్ఠః కశ్యపో థాత్రిర్విశ్వామిత్రః సగౌతమః |

జమదగ్నిర్భరద్వాజస్తే పి సప్తర్షయస్తథా || 7.1.5 ||


ఉదీచ్యాం దిశి సప్తైతే నిత్యమేవ నివాసినః |

సమ్ప్రాప్య తే మహాత్మానో రాఘవస్య నివేశనమ్ || 7.1.6 ||


విష్టితాః ప్రతిహారార్థం హుతాశనసమప్రభాః |

వేదవేదాఙ్గవిదుషో నానాశాస్త్రవిశారదాః || 7.1.7 ||


ద్వాఃస్థం ప్రోవాచ ధర్మాత్మా అగస్త్యో మునిసత్తమః |

నివేద్యతాం దాశరథేర్ఋషీనస్మాన్సమాగతాన్ || 7.1.8 ||


ప్రతీహారస్తతస్తూర్ణమగస్త్యవచనాద్ద్రుతమ్ |

సమీపం రాఘవస్యాశు ప్రవివేశ మహాత్మనః || 7.1.9 ||


నయేఙ్గితజ్ఞః సద్వృత్తో దక్షో ధైర్యసమన్వితః |

స రామం దృశ్య సహసా పూర్ణచన్ద్రసమప్రభమ్ || 7.1.10 ||


అగస్త్యం కథయామాస సమ్ప్రాప్తమృషిభిః సహ || 7.1.11 ||


శ్రుత్వా ప్రాప్తాన్మునీంస్తాంస్తు బాలసూర్యసమప్రభాన్ |

ప్రత్యువాచ తతో ద్వాస్స్థం ప్రవేశయ యథాసుఖమ్ || 7.1.12 ||


తాన్ సమ్ప్రాప్తాన్ మునీన్ దృష్ట్వా ప్రత్యుత్థాయ కృతాఞ్జలిః |

పాద్యార్ఘ్యాదిభిరానర్చ గాం నివేద్య చ సాదరమ్ || 7.1.13 ||


రామో భివాద్య ప్రయత ఆసనాన్యాదిదేశ హ |

తేషు కాఞ్చనచిత్రేషు మహత్సు చ వరేషు చ || 7.1.14 ||


కుశాన్తర్ధానదత్తేషు మృగచర్మయుతేషు చ |

యథార్హముపవిష్టాస్తే ఆసనేష్వృషిపుఙ్గవాః || 7.1.15 ||


రామేణ కుశలం పృష్టాః సశిష్యాః సపురోగమాః |

మహర్షయో వేదవిదో రామం వచనమబ్రువన్ || 7.1.16 ||


కుశలం నో మహాబాహో సర్వత్ర రఘునన్దన |

త్వాం తు దిష్ట్యా కుశలినం పశ్యామో హతశాత్రవమ్ || 7.1.17 ||


దిష్ట్యా త్వయా హతో రాజన్రావణో లోకరావణః |

న హి భారః స తే రామ రావణః పుత్రపౌత్రవాన్ || 7.1.18 ||


సధనుస్త్వం హి లోకాంస్త్రీన్విజయేథా న సంశయః |

దిష్ట్యా త్వయా హతో రామ రావణో రాక్షసేశ్వరః || 7.1.19 ||


దిష్ట్యా విజయినం త్వాద్య పశ్యామః సహ సీతయా |

లక్ష్మణేన చ ధర్మాత్మన్భ్రాత్రా త్వద్ధితకారిణా || 7.1.20 ||


మాతృభిర్భ్రాతృసహితం పశ్యామో ద్య వయం నృప |

దిష్ట్యా ప్రహస్తో వికటో విరూపాక్షో మహోదరః |

అకమ్పనశ్చ దుర్ధర్షో నిహతాస్తే నిశాచరాః || 7.1.21 ||


యస్య ప్రమాణాద్విపులం ప్రమాణం నేహ విద్యతే |

దిష్ట్యా తే సమరే రామ కుమ్భకర్ణో నిపాతితః || 7.1.22 ||


త్రిశిరాశ్చాతికాయశ్చ దేవాన్తకనరాన్తకౌ |

దిష్ట్యా తే నిహతా రామ మహావీర్యా నిశాచరాః || 7.1.23 ||


కుమ్భశ్చైవ నికుమ్భశ్చ రాక్షసౌ భీమదర్శనౌ |

దిష్ట్యా తౌ నిహతౌ రామ కుమ్భకర్ణసుతౌ మృధే || 7.1.24 ||


యుద్ధోన్మత్తశ్చ మత్తశ్చ కాలాన్తకయమోపమౌ |

యజ్ఞకోపశ్చ బలవాన్ధూమ్రాక్షో నామ రాక్షసః || 7.1.25 ||


కుర్వన్తః కదనం ఘోరమేతే శస్త్రాస్త్రపారగాః |

అన్తకప్రతిమైర్బాణైర్దిష్ట్యా వినిహతాస్త్వయా || 7.1.26 ||


దిష్ట్యా త్వం రాక్షసేన్ద్రేణ ద్వన్ద్వయుద్ధముపాగతః |

దేవతానామవధ్యేన విజయం ప్రాప్తవానసి || 7.1.27 ||


సఙ్ఖ్యే తస్య న కిఞ్చిత్తు రావణస్య పరాభవః |

ద్వన్ద్వయుద్ధమనుప్రాప్తో దిష్ట్యా తే రావణిర్హతః || 7.1.28 ||


దిష్ట్యా తస్య మహాబాహో కాలస్యేవాభిధావతః |

ముక్తః సురరిపోర్వీర ప్రాప్తశ్చ విజయస్త్వయా || 7.1.29 ||


అభినన్దామ తే సర్వే సంశ్రుత్యేన్ద్రజితో వధమ్ |

సో వధ్యః సర్వభూతానాం మహామాయాధరో యుధి || 7.1.30 ||


విస్మయస్త్వేష చాస్మాకం తచ్ఛ్రుత్వేన్ద్రజితం హతమ్ || 7.1.31 ||


ఏతే చాన్యే చ బహవో రాక్షసాః కామరూపిణః |

దిష్ట్యా త్వయా హతా వీరా రఘూణాం కులవర్ద్ధన || 7.1.32 ||


దత్త్వా పుణ్యామిమాం వీర సౌమ్యామభయదక్షిణామ్ ||

దిష్ట్యా వర్ధసి కాకుత్స్థ జయేనామిత్రకర్శన || 7.1.33 ||


శ్రుత్వా తు తేషాం వచనమృషీణాం భావితాత్మనామ్ |

విస్మయం పరమం గత్వా రామః ప్రాఞ్జలిరబ్రవీత్ || 7.1.34 ||


భగవన్తః కుమ్భకర్ణం రావణం చ నిశాచరమ్ |

అతిక్రమ్య మహావీర్యౌ కిం ప్రశంసథ రావణిమ్ || 7.1.35 ||


మహోదరం ప్రహస్తం చ విరూపాక్షం చ రాక్షసమ్ |

మత్తోన్మత్తౌ చ దుర్ధర్షౌ దేవాన్తకనరాన్తకౌ ||

అతిక్రమ్య మహావీర్యాన్ కిం ప్రశంసథ రావణిమ్ || 7.1.36 ||


అతికాయం త్రిశిరసం ధూమ్రాక్షం చ నిశాచరమ్ |

అతిక్రమ్య మహావీర్యాన్కిం ప్రశంసథ రావణిమ్ || 7.1.37 ||


కీదృశో వై ప్రభావో స్య కిం బలం కః పరాక్రమః |

కేన వా కారణేనైష రావణాదతిరిచ్యతే || 7.1.38 ||


శక్యం యది మయా శ్రోతుం న ఖల్వాజ్ఞాపయామి వః |

యది గుహ్యం న చేద్వక్తుం శ్రోతుమిచ్ఛామి కథ్యతామ్ || 7.1.39 ||


శక్రో పి విజితస్తేన కథం లబ్ధవరశ్చ సః |

కథం చ బలవానన్పుత్రో న పితా తస్య రావణః || 7.1.40 ||


కథం పితుశ్చాభ్యధికో మహాహవే శక్రస్య జేతా హి కథం స రాక్షసః |

వరాశ్చ లబ్ధాః కథయస్వ మే ద్య తత్పృచ్ఛతశ్చాస్య మునీన్ద్ర సర్వమ్ || 7.1.41 ||


ఇత్యార్షే శ్రీమద్రామాయణే వాల్మీకీయే ఆదికావ్యే శ్రీమదుత్తరకాండే ప్రథమః సర్గః || 1 ||