అనుశాసన పర్వము - అధ్యాయము - 143
| ←ముందరి అధ్యాయము | వ్యాస మహాభారతము (అనుశాసన పర్వము - అధ్యాయము - 143) వేద వ్యాసుడు |
తరువాతి అధ్యాయము→ |
| వ్యాస మహాభారతము | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||
1 [య]
బరాహ్మణాన అర్చసే రాజన సతతం సంశితవ్రతాన
కం తు కర్మొథయం థృష్ట్వా తాన అర్చసి నరాధిప
2 కాం వా బరాహ్మణ పూజాయాం వయుష్టిం థృష్ట్వా మహావ్రత
తాన అర్చసి మహాబాహొ సర్వమ ఏతథ వథస్వ మే
3 [భ]
ఏష తే కేశచః సర్వమ ఆఖ్యాస్యతి మహామతిః
వయుష్టం బరాహ్మణ పూజాయాం థృష్టవ్యుష్టిర మహావ్రతాః
4 బలం శరొత్రే వాన మనశ చక్షుషీ చ; జఞానం తదా న విశుథ్ధం మమాథ్య
థేహన్యాసొ నాతిచిరాన మతొ మే; న చాతితూర్ణం సవితాథ్య యాతి
5 ఉక్తా ధర్మా యే పురాణే మహాన్తొ; బరాహ్మణానాం కషత్రియాణాం విశాం చ
పౌరాణం యే థణ్డ్థమ ఉపాసతే చ; శేషం కృష్ణాథ ఉపశిక్షస్వ పార్ద
6 అహం హయ ఏన వేథ్మి తత్త్వేన కృష్ణం; యొ ఽయం హి యచ చాస్య బలం పురాణమ
అమేయాత్మా కేశవః కౌరవేన్థ్ర; సొ ఽయం ధర్మం వక్ష్యతి సంశయేషు
7 కృష్ణః పృద్వీమ అసృజత ఖం థివం చ; వరాహొ ఽయం భీమబలః పురాణః
అస్య చాధొ ఽదాన్తరిక్షం థివం చ; థిశశ చతస్రః పరథిశశ చతస్రః
సృష్టిస తదైవేయమ అనుప్రసూతా; స నిర్మమే విశ్వమ ఇథం పురాణమ
8 అస్య నాభ్యాం పుష్కరం సంప్రసూతం; యత్రొత్పన్నః సవయమ ఏవామితౌజాః
యేనాచ్ఛిన్నం తత తమః పార్ద ఘొరం; యత తత తిష్ఠత్య అర్ణవం తర్జయానమ
9 కృతే యొగే ధర్మ ఆసీత సమగ్రస; తరేతాకాలే జఞానమ అనుప్రపన్నః
బలం తవ ఆసీథ థవాపరే పార్ద కృష్ణః; కలావ అధర్మః కషితిమ ఆజగామ
10 స పూర్వథేవొ నిజఘాన థైత్యాన; స పూర్వథేవశ చ బభూవ సమ్రాట
స భూతానాం భావనొ భూతభవ్యః; స విశ్వస్యాస్య జగతశ చాపి గొప్తా
11 యథా ధర్మొ గలాయతి వై సురాణాం; తథా కృష్ణొ జాయతే మానుషేషు
ధర్మే సదిత్వా స తు వై భావితాత్మా; పరాంశ చ లొకాన అపరాంశ చ యాతి
12 తయాజ్యాంస తయక్త్వాదాసురాణాం వధాయ; కార్యాకార్యే కారణం చైవ పార్ద
కృతం కరిష్యత కరియతే చ థేవొ; ముహుః సొమం విథ్ధి చ శక్రమ ఏతమ
13 స విశ్వకర్మా స చ విశ్వరూపః; స విశ్వభృథ విశ్వకృగ విశ్వజిచ చ
స శూలభృచ ఛొణిత భృత కరాలస; తం కర్మ భిర విథితం వై సతువన్తి
14 తం గన్ధర్వాప్సరసశ చ నిత్యమ; ఉపతిష్ఠన్తే విబుధానాం శతాని
తం రాక్షసాశ చ పరిసంవహన్తే; రాయః పొషః స విజిగీషుర ఏకః
15 తమ అధ్వరే శంసితారః సతువన్తి; రదంతరే సామగాశ చ సతువన్తి
తం బరాహ్మణా బరహ్మ మన్త్రైః సతువన్తి; తస్మై హవిర అధ్వర్యవః కల్పయన్తి
16 స పౌరాణీం బరహ్మ గుహాం పరవిష్టొ; మహీ సత్రం భారతాగ్రే థథర్శ
స చైవ గామ ఉథ్థధారాగ్ర్య కర్మా; విక్షొభ్య థైత్యాన ఉరగాన థానవాంశ చ
17 తస్య భక్షాన వివిధాన వేథయన్తి; తమ ఏవాజౌ వాహనం వేథయన్తి
తస్యాన్తరిక్షం పృదివీ థివం చ; సర్వం వశే తిష్ఠతి శాశ్వతస్య
18 స కుమ్భరేతాః ససృజే పురాణం; యత్రొత్పన్నమ ఋషిమ ఆహుర వసిష్ఠమ
స మాతరిశ్వా విభుర అశ్వవాజీ; స రశ్మిమాన సవితా చాథి థేవః
19 తేనాసురా విజితాః సర్వ ఏవ; తస్య విక్రాన్తైర విజితానీహ తరీణి
స థేవానాం మానుషాణాం పితౄణాం; తమ ఏవాహుర యజ్ఞవిథాం వితానమ
20 స ఏవ కాలం విభజన్న ఉథేతి; తస్యొత్తరం థక్షిణం చాయనే థవే
తస్య ఏవొర్ధ్వం తిర్యగ అధశ చరన్తి; గభస్తయొ మేథినీం తాపయన్తః
21 తం బరాహ్మణా వేథ విథొ జుషన్తి; తస్యాథిత్యొ భామ ఉపయుజ్య భాతి
స మాసి మాస్య అధ్వర కృథ విధత్తే; తమ అధ్వరే వేథ విథః పఠన్తి
22 స ఏకయుక చక్రమ ఇథం తరినాభి; సప్తాశ్వయుక్తం వహతే వై తరిధామా
మహాతేజాః సర్వగః సర్వసింహః; కృష్ణొ లొకాన ధారయతే తదైకః
అశ్నన్న అనశ్నంశ చ తదైవ ధీరః; కృష్ణం సథా పార్ద కర్తారమ ఏహి
23 స ఏకథా కక్షగతొ మహాత్మా; తృప్తొ విభుః ఖాణ్డవే ధూమకేతుః
స రాక్షసాన ఉరగాంశ చావజిత్య; సర్వత్ర గః సర్వమ అగ్నౌ జుహొతి
24 స ఏవాశ్వః శవేతమ అశ్వం పరయచ్ఛత; స ఏవాశ్వాన అద సర్వాంశ చకార
తరివన్ధురస తస్య రదస తరిచక్రస; తరివృచ ఛిరాశ చతురస్రశ చ తస్య
25 స విహాయొ వయథధాత పఞ్చ నాభిః; స నిర్మమే గాం థివమ అన్తరిక్షమ
ఏవం రమ్యాన అసృజత పర్వతాంశ చ; హృషీకేశొ ఽమితథీప్తాగ్నితేజాః
26 స లఙ్ఘయన వై సరితొ జిఘాంసన; స తం వజ్రం పరహరన్తం నిరాస
స మహేన్థ్రః సతూయతే వై మహాధ్వరే; విప్రైర ఏకొ ఋక సహస్రైః పురాణైః
27 థుర్వాసా వై తేన నాన్యేన శక్యొ; గృహే రాజన వాసయితుం మహౌజాః
తమ ఏవాహుర ఋషిమ ఏకం పురాణం; స విశ్వకృథ విథధాత్య ఆత్మభావాన
28 వేథాంశ చ యొ వేథయతే ఽధిథేవొ; విధీంశ చ యశ చాశ్రయతే పురాణాన
కామే వేథే లౌకికే యత ఫలం చ; విష్వక్సేనేన సర్వమ ఏతత పరతీహి
29 జయొతీంషి శుక్లాని చ సర్వలొకే; తరయొ లొకా లొకపాత్రాస తరయశ చ
తరయొ ఽగనయొ వయాహృతయశ చ తిస్రః; సర్వే థేవా థేవకీపుత్ర ఏవ
30 సంవత్సరః స ఋతుః సొ ఽరధమాసః; సొ ఽహొరాత్రః సకలా వై స కాష్ఠాః
మాత్రా ముహూర్తాశ చ లవాః కషణాశ చ; విష్వక్సేనే సర్వమ ఏతత పరతీహి
31 చన్థ్రాథిత్యౌ గరహనక్షత్రతారాః; సర్వాణి థర్శాన్య అద పౌర్ణమాస్యః
నక్షత్రయొగా ఋతవశ చ పార్ద; విష్వక్సేనాత సర్వమ ఏతత పరసూతమ
32 రుథ్రాథిత్యా వసవొ ఽదాశ్వినౌ చ; సాధ్యా విశ్వే మరుతాం షడ గణాశ చ
పరజాపతిర థేవ మాతాథితిశ చ; సర్వే కృష్ణాథ ఋషయశ చైవ సప్త
33 వాయుర భూత్వా విక్షిపతే చ విశ్వమ; అగ్నిర భూత్వా థహతే విశ్వరూపః
ఆపొ భూత్వా మజ్జయతే చ సర్వం; బరహ్మా భూత్వా సృజతే విశ్వసంఘాన
34 వేథ్యం చ యథ వేథయతే చ వేథాన; విధిశ చ యశ చాశ్రయతే విధేయాన
ధర్మే చ వేథే వ బలే చ సర్వం; చరాచరం కేశవం తవం పరతీహి
35 జయొతిర భూతః పరమొ ఽసౌ పురస్తాత; పరకాశయన పరభయా విశ్వరూపః
అపః సృష్ట్వా హయ ఆత్మభూర ఆత్మయొనిః; పురాకరొత సర్వమ ఏవాద విశ్వమ
36 ఋతూన ఉత్పాతాన వివిధాన్య అథ్భుతాని; మేఘాన విథ్యుత సర్వమ ఐరావతం చ
సర్వం కృష్ణాత సదావరం జఙ్గమం చ; విశ్వాఖ్యాతాథ విష్ణుమ ఏనం పరతీహి
37 విశ్వావాసం నిర్గుణం వాసుథేవం; సంకర్షణం జీవభూతం వథన్తి
తతః పరథ్యుమ్నమ అనిరుథ్ధం చతుర్దమ; ఆజ్ఞాపయత్య ఆత్మయొనిర మహాత్మా
38 స పఞ్చధా పఞ్చజనొపపన్నం; సంచొథయన విశ్వమ ఇథం సిసృక్షుః
తతశ చకారావని మారుతౌ చ; ఖం జయొతిర ఆపశ చ తదైవ పార్ద
39 స సదావరం జఙ్గమం చైవమ ఏతచ; చతుర్విధం లొకమ ఇమం చ కృత్వా
తతొ భూమిం వయథధాత పఞ్చ బీజాం; థయౌః పృదివ్యాం ధాస్యతి భూరి వారి
తేన విశ్వం కృతమ ఏతథ ధి రాజన; స జీవయత్య ఆత్మనైవాత్మ యొనిః
40 తతొ థేవాన అసురాన మానుషాంశ చ; లొకాన ఋషీంశ చాద పితౄన పరజాశ చ
సమాసేన వివిధాన పరాణిలొకాన; సర్వాన సథా భూతపతిః సిసృక్షుః
41 శుభాశుభం సదావరం జఙ్గమం చ; విష్వక్సేనాత సర్వమ ఏతత పరతీహి
యథ వర్తతే యచ చ భవిష్యతీహ; సర్వమ ఏతత కేశవం తవం పరతీహి
42 మృత్యుశ చైవ పరాణినామ అన్తకాలే; సాక్షాత కృష్ణః శాశ్వతొ ధర్మవాహః
భూతం చ యచ చేహ న విథ్మ కిం చిథ; విష్వక్సేనాత సర్వమ ఏతత పరతీహి
43 యత పరశస్తం చ లొకేషు పుణ్యం యచ చ శుభాశుభమ
తత సర్వం కేశవొ ఽచిన్త్యొ విపరీతమ అతొ భవేత
44 ఏతాథృశః కేశవొ ఽయం సవయం భూర; నారాయణః పరమశ చావ్యయశ చ
మధ్యం చాస్య జగతస తస్దుషశ చ; సర్వేషాం భూతానాం పరభవశ చాప్యయశ చ