468
హరివంశము
గావున నవశ్యంబును దొడంగన వలసియుండు నింతట నుండి యశ్వమేధయాజు
లగు రాజు లెవ్వరు లేకుండుదురు సేనాని యను పార్థివుం డీ కలియుగంబునం గడ
పట నమ్మఘం బొనరింపం గలవాఁ డదియాదిగాఁ దదీయాన్వయమహీపతు లెల్లం
దదనుష్ఠాననిష్ఠు లయ్యెద రనిన జనమేజయుండు.34
క. కలియుగమున ధర్మంబులు, నలిగులి యగు నని సుధీజనమ్ములవాక్యం
బుల విందుఁ దత్ప్రకారం, బలఘువచోవిభవ నాకు నానతి యీవే.35
శ్రీ వేదవ్యాసమునీంద్రుండు జనమేజయునకుఁ గలియుగధర్మంబు లెఱిఁగించుట
వ. అనిన వేదవ్యాసుం డతని కి ట్లనియె.36
తే. వర్ణములు నాశ్రమంబులు వసుమతీశ, కలియుగంబునఁ గత్తరి గలసిపోవుఁ
గాన ధర్మంబు రూపయి కానరా దొ, కింత గలిగిన నది ఫలం బెక్కుడించు.37
క. అరులు గొనియు నృపతులు ప్రజ, నరయ కుపేక్షింతు రుర్వి నక్షత్రియులే
పరిపాలింతురు వారు, బరహితము లొనర్ప రాత్మభరణమ తక్కన్.38
తే. ఆయుధీయు లై బ్రాహ్మణు లాత్మవిధుల, విడిచి శూద్రులఁ గొలుతురు వినుము శూద్రు
లంచిత బ్రాహ్మణాచారులై చరింతు, రిరుదెఱఁగువారు భుజియింతు రేకపఙ్క్తి.39
క. చోరులు నరపతు లగుదురు, చోరు లగుదు రవనిపతులు సుజనచరిత మె
వ్వారికి నపూజితము ధన, మేరూపునఁ బడయుట యభీష్ట మొకండున్.40
క. భృతి గానక భృత్యజనము, పతి యొసఁగనిసొమ్ము లాసపడుదురు మనుజుల్
పతితులదెస నొక్కింతయు, మతి రోయరు గలయుటకు సమసక్రియలన్.41
క. కూ డమ్మికొండ్రు జనములు, బాడబు లాగమము లమ్మి బ్రతుకుదు రెందుం
జేడియ లమ్ముదు రచ్చోటు, గాడువడిన కలియుగమునఁ గౌరవముఖ్యా.42
తే. పండ్లతెలుపును నింద్రియప్రతతి గెలుపుఁ, దలలబోడతనంబుఁ గావులబెడంగుఁ
గలుగు ధర్మంబు శూద్రులతలన నిలుచు, శాక్తబౌద్ధాదిదుర్మతశ్లాఘు లెసఁగు.43
క. క్రూరపుమృగములు గములగు, గోరాశి యడంగిపోవుఁ గుజనులు వృద్ధిం
గూరుదురు సాధుజనులకు, దారుణదుర్దశలు బొందుఁ దఱుచుగ నెందున్.44
క. కడపటిభూములు నడుమగు, నడుభూములు కడప లగు వినమ్రస్థలి ని
ల్లడగొండ్రు జనులు చెఱుపం, బడుఁ జేనులు చిత్రవృద్ధిఁ బండవు మిఱ్ఱుల్.45
క. అడిగెడువారలు మునుమయి, పుడికెడువాఁ డొకఁడు లేక పురుషాల్పతయై
పడఁతులు తఱచై కులములు, సెడ యన్యులు ప్రబలి జగము శిధిలతఁ బొందున్.46
క. మ్రుచ్చులు జారులుఁ బొర్ఁబొరిఁ, జిచ్చులఁగఱవులను రాచసిలుగులఁ జెడియున్
జచ్చియుఁ బ్రజ కొంచెముగా, నెచ్చోట్లును బాడయగు మహీతల మెల్లన్.47
క. ఒడఁబాటులు సత్యములును, గడు నమ్మగఁ బల్కుటలునుఁ గయికొనక వృథా
విడుతురు జనములు ఋణ మి, చ్చెడికొనియెడిచోటఁ దగవు సెల్లకపోవున్.48
క. చదువక పెద్దలగోష్ఠికి, నొదవక ధర్మంబు లెఱుఁగ కూరక మిగులన్
జదివినవారై యెఱుకలు, పదివేలు నటింతు రుర్విఁ బండితమానుల్.49