సభా పర్వము - అధ్యాయము - 61
| ←ముందరి అధ్యాయము | వ్యాస మహాభారతము (సభా పర్వము - అధ్యాయము - 61) వేద వ్యాసుడు |
తరువాతి అధ్యాయము→ |
| వ్యాస మహాభారతము | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||
1 [భమ]
భవన్తి థేశే బన్ధక్యః కితవానాం యుధిష్ఠిర
న తాభిర ఉత థీవ్యన్తి థయా చైవాస్తి తాస్వ అపి
2 కాశ్యొ యథ బలిమ ఆహార్షీథ థరవ్యం యచ చాన్యథ ఉత్తమమ
తదాన్యే పృదివీపాలా యాని రత్నాన్య ఉపాహరన
3 వాహనాని ధనం చైవ కవచాన్య ఆయుధాని చ
రాజ్యమ ఆత్మా వయం చైవ కైతవేన హృతం పరైః
4 న చ మే తత్ర కొపొ ఽభూత సర్వస్యేశొ హి నొ భవాన
ఇథం తవ అతికృతం మన్యే థరౌపథీ యత్ర పణ్యతే
5 ఏషా హయ అనర్హతీ బాలా పాణ్డవాన పరాప్య కౌరవైః
తవత్కృతే కలిశ్యతే కషుథ్రైర నృశంసైర నికృతిప్రియైః
6 అస్యాః కృతే మన్యుర అయం తవయి రాజన నిపాత్యతే
బాహూ తే సంప్రధక్ష్యామి సహథేవాగ్నిమ ఆనయ
7 [అర]
న పురా భీమసేన తవమ ఈథృశీర వథితా గిరః
పరైస తే నాశితం నూనం నృశంసైర ధర్మగౌరవమ
8 న సకామాః పరే కార్యా ధర్మమ ఏవాచరొత్తమమ
భరాతరం ధార్మికం జయేష్ఠం నాతిక్రమితుమ అర్హతి
9 ఆహూతొ హి పరై రాజా కషాత్ర ధర్మమ అనుస్మరన
థీవ్యతే పరకామేన తన నః కీర్తికరం మహత
10 [భమ]
ఏవమ అస్మి కృతం విథ్యాం యథ్య అస్యాహం ధనంజయ
థీప్తే ఽగనౌ సహితౌ బాహూ నిర్థయేయం బలాథ ఇవ
11 [వ]
తదా తాన థుఃఖితాన థృష్ట్వా పాణ్డవాన ధృతరాష్ట్రజః
కలిశ్యమానాం చ పాఞ్చాలీం వికర్ణ ఇథమ అబ్రవీత
12 యాజ్ఞసేన్యా యథ ఉక్తం తథ వాక్యం విబ్రూత పార్దివాః
అవివేకేన వాక్యస్య నరకః సథ్య ఏవ నః
13 భీష్మశ చ ధృతరాష్ట్రశ చ కురువృథ్ధ తమావ ఉభౌ
సమేత్య నాహతుః కిం చిథ విథురశ చ మహామతిః
14 భరథ్వాజొ ఽపి సర్వేషామ ఆచార్యః కృప ఏవ చ
అత ఏతావ అపి పరశ్నం నాహతుర థవిజసత్తమౌ
15 యే తవ అన్యే పృదివీపాలాః సమేతాః సర్వతొథిశః
కామక్రొధౌ సముత్సృజ్య తే బరువన్తు యదామతి
16 యథ ఇథం థరౌపథీ వాక్యమ ఉక్తవత్య అసకృచ ఛుభా
విమృశ్య కస్య కః పక్షః పార్దివా వథతొత్తరమ
17 ఏవం స బహుశః సర్వాన ఉక్తవాంస తాన సభా సథః
న చ తే పృదివీపాలాస తమ ఊచుః సాధ్వ అసాధు వా
18 ఉక్త్వా తదాసకృత సర్వాన వికర్ణః పృదివీపతీన
పాణిం పాణౌ వినిష్పిష్య నిఃశ్వసన్న ఇథమ అబ్రవీత
19 విబ్రూత పృదివీపాలా వాక్యం మా వా కదం చన
మన్యే నయాయ్యం యథ అత్రాహం తథ ధి వక్ష్యామి కౌరవాః
20 చత్వార్య ఆహుర నరశ్రేష్ఠా వయసనాని మహీక్షితామ
మృగయాం పానమ అక్షాంశ చ గరామ్యే చైవాతిసక్తతామ
21 ఏతేషు హి నరః సక్తొ ధర్మమ ఉత్సృజ్య వర్తతే
తదాయుక్తేన చ కృతాం కరియాం లొకొ న మన్యతే
22 తథ అయం పాణ్డుపుత్రేణ వయసనే వర్తతా భృశమ
సమాహూతేన కితవైర ఆస్దితొ థరౌపథీ పణః
23 సాధారణీ చ సర్వేషాం పాణ్డవానామ అనిన్థితా
జితేన పూర్వం చానేన పాణ్డవేన కృతః పణః
24 ఇయం చ కీర్తితా కృష్ణా సౌబలేన పణార్దినా
ఏతత సర్వం విచార్యాహం మన్యే న విజితామ ఇమామ
25 ఏతచ ఛరుత్వా మహాన నాథః సభ్యానామ ఉథతిష్ఠత
వికర్ణం శంసమానానాం సౌబలం చ వినిన్థతామ
26 తస్మిన్న ఉపరతే శబ్థే రాధేయః కరొధమూర్ఛితః
పరగృహ్య రుచిరం బాహుమ ఇథం వచనమ అబ్రవీత
27 థృశ్యన్తే వై వికర్ణే హి వైకృతాని బహూన్య అపి
తజ్జస తస్య వినాశాయ యదాగ్నిర అరణి పరజః
28 ఏతే న కిం చిథ అప్య ఆహుశ చొథ్యమానాపి కృష్ణయా
ధర్మేణ విజితాం మన్యే మన్యన్తే థరుపథాత్మజామ
29 తవం తు కేవలబాల్యేన ధార్తరాష్ట్ర విథీర్యసే
యథ బరవీషి సభామధ్యే బాలః సదవిర భాషితమ
30 న చ ధర్మం యదాతత్త్వం వేత్సి థుర్యొధనావర
యథ బరవీషి జితాం కృష్ణామ అజితేతి సుమన్థధీః
31 కదం హయ అవిజితాం కృష్ణాం మన్యసే ధృతరాష్ట్రజ
యథా సభాయాం సర్వస్వం నయస్తవాన పాణ్డవాగ్రజః
32 అభ్యన్తరా చ సర్వస్వే థరౌపథీ భరతర్షభ
ఏవం ధర్మజితాం కృష్ణాం మన్యసే న జితాం కదమ
33 కీర్తితా థరౌపథీ వాచా అనుజ్ఞాతా చ పాణ్డవైః
భవత్య అవిజితా కేన హేతునైషా మతా తవ
34 మన్యసే వా సభామ ఏతామ ఆనీతామ ఏకవాససమ
అధర్మేణేతి తత్రాపి శృణు మే వాక్యమ ఉత్తరమ
35 ఏకొ భర్తా సత్రియా థేవైర విహితః కురునన్థన
ఇయం తవ అనేకవశగా బన్ధకీతి వినిశ్చితా
36 అస్యాః సభామ ఆనయనం న చిత్రమ ఇతి మే మతిః
ఏకామ్బర ధరత్వం వాప్య అద వాపి వివస్త్రతా
37 యచ చైషాం థరవిణం కిం చిథ యా చైషా యే చ పాణ్డవాః
సౌబలేనేహ తత సర్వం ధర్మేణ విజితం వసు
38 థుఃశాసన సుబాలొ ఽయం వికర్ణః పరాజ్ఞవాథికః
పాణ్డవానాం చ వాసాంసి థరౌపథ్యాశ చాప్య ఉపాహర
39 తచ ఛరుత్వా పాణ్డవాః సర్వే సవాని వాసాంసి భారత
అవకీర్యొత్తరీయాణి సభాయాం సముపావిశత
40 తతొ థుఃశాసనొ రాజన థరౌపథ్యా వసనం బలాత
సభామధ్యే సమాక్షిప్య వయపక్రష్టుం పరచక్రమే
41 ఆకృష్యమాణే వసనే థరౌపథ్యాస తు విశాం పతే
తథ రూపమ అపరం వస్త్రం పరాథురాసీథ అనేకశః
42 తతొ హలహలాశబ్థస తత్రాసీథ ఘొరనిస్వనః
తథ అథ్భుతతమం లొకే వీక్ష్య సర్వమహీక్షితామ
43 శశాప తత్ర భీమస తు రాజమధ్యే మహాస్వనః
కరొధాథ విస్ఫురమాణౌష్ఠొ వినిష్పిష్య కరే కరమ
44 ఇథం మే వాక్యమ ఆథథ్ధ్వం కషత్రియా లొకవాసినః
నొక్తపూర్వం నరైర అన్యైర న చాన్యొ యథ వథిష్యతి
45 యథ్య ఏతథ ఏవమ ఉక్త్వా తు న కుర్యాం పృదివీశ్వరాః
పితామహానాం సర్వేషాం నాహం గతిమ అవాప్నుయామ
46 అస్య పాపస్య థుర్జాతేర భారతాపసథస్య చ
న పిబేయం బలాథ వక్షొ భిత్త్వా చేథ రుధిరం యుధి
47 తస్య తే వచనం శరుత్వా సర్వలొకప్రహర్షణమ
పరచక్రుర బహులాం పూజాం కుత్సన్తొ ధృతరాష్ట్రజమ
48 యథా తు వాససాం రాశిః సభామధ్యే సమాచితః
తతొ థుఃశాసనః శరాన్తొ వరీడితః సముపావిశత
49 ధిక శబ్థస తు తతస తత్ర సమభూల లొమహర్షణః
సభ్యానాం నరథేవానాం థృష్ట్వా కున్తీసుతాంస తథా
50 న విబ్రువన్తి కౌరవ్యాః పరశ్నమ ఏతమ ఇతి సమ హ
సజనః కరొశతి సమాత్ర ధృతరాష్ట్రం విగర్హయన
51 తతొ బాహూ సముచ్ఛ్రిత్య నివార్య చ సభా సథః
విథురః సర్వధర్మజ్ఞ ఇథం వచనమ అబ్రవీత
52 [వి]
థరౌపథీ పరశ్నమ ఉక్త్వైవం రొరవీతి హయ అనాదవత
న చ విబ్రూత తం పరశ్నం సభ్యా ధర్మొ ఽతర పీడ్యతే
53 సభాం పరపథ్యతే హయ ఆర్తః పరజ్వలన్న ఇవ హవ్యవాట
తం వై సత్యేన ధర్మేణ సభ్యాః పరశమయన్త్య ఉత
54 ధర్మప్రశ్నమ అదొ బరూయాథ ఆర్తః సభ్యేషు మానవః
విబ్రూయుస తత్ర తే పరశ్నం కామక్రొధవశాతిగాః
55 వికర్ణేన యదా పరజ్ఞమ ఉక్తః పరశ్నొ నరాధిపాః
భవన్తొ ఽపి హి తం పరశ్నం విబ్రువన్తు యదామతి
56 యొ హి పరశ్నం న విబ్రూయాథ ధర్మథర్షీ సభాం గతః
అనృతే యా ఫలావాప్తిస తస్యాః సొ ఽరధం సమశ్నుతే
57 యః పునర వితదం బరూయాథ ధర్మథర్శీ సభాం గతః
అనృతస్య ఫలం కృత్స్నం సంప్రాప్నొతీతి నిశ్చయః
58 అత్రాప్య ఉథాహరన్తీమమ ఇతిహాసం పురాతనమ
పరహ్లాథస్య చ సంవాథం మునేర ఆఙ్గిరసస్య చ
59 పరహ్లాథొ నామ థైత్యేన్థ్రస తస్య పుత్రొ విరొచనః
కన్యా హేతొర ఆఙ్గిరసం సుధన్వానమ ఉపాథ్రవత
60 అహం జయాయాన అహం జయాయాన ఇతి కన్యేప్సయా తథా
తయొర థేవనమ అత్రాసీత పరాణయొర ఇతి నః శరుతమ
61 తయొః పరశ్న వివాథొ ఽభూత పరహ్లాథం తావ అపృచ్ఛతామ
జయాయాన క ఆవయొర ఏకః పరశ్నం పరబ్రూహి మా మృషా
62 స వై వివథనాథ భీతః సుధన్వానం వయలొకయత
తం సుధన్వాబ్రవీత కరుథ్ధొ బరహ్మథణ్డ ఇవ జవలన
63 యథి వై వక్ష్యసి మృషా పరహ్లాథాద న వక్ష్యసి
శతధా తే శిరొ వజ్రీ వజ్రేణ పరహరిష్యతి
64 సుధన్వనా తదొక్తః సన వయదితొ ఽశవత్ద పర్ణవత
జగామ కశ్యపం థైత్యః పరిప్రష్టుం మహౌజసమ
65 [పరహ]
తవం వై ధర్మస్య విజ్ఞాతా థైవస్యేహాసురస్య చ
బరాహ్మణస్య మహాప్రాజ్ఞ ధర్మకృచ్ఛ్రమ ఇథం శృణు
66 యొ వై పరశ్నం న విబ్రూయాథ వితదం వాపి నిర్థిశేత
కే వై తస్య పరే లొకాస తన మమాచక్ష్వ పృచ్ఛతః
67 [కష]
జానన న విబ్రువన పరశ్నం కామాత కరొధాత తదా భయాత
సహస్రం వారుణాన పాశాన ఆత్మని పరతిముఞ్చతి
68 తస్య సంవత్సరే పూర్ణే పాశ ఏకః పరముచ్యతే
తస్మాత సత్యం తు వక్తవ్యం జానతా సత్యమ అఞ్జసా
69 విథ్ధొ ధర్మొ హయ అధర్మేణ సభాం యత్ర పరపథ్యతే
న చాస్య శల్యం కృన్తన్తి విథ్ధాస తత్ర సభా సథః
70 అర్ధం హరతి వై శరేష్ఠః పాథొ భవతి కర్తృషు
పాథశ చైవ సభాసత్సు యే న నిన్థన్తి నిన్థితమ
71 అనేనొ భవతి శరేష్ఠొ ముచ్యన్తే చ సభా సథః
ఏనొ గచ్ఛతి కర్తారం నిన్థార్హొ యత్ర నిన్థ్యతే
72 వితదం తు వథేయుర యే ధర్మం పరహ్లాథ పృచ్ఛతే
ఇష్టాపూర్తం చ తే ఘనన్తి సప్త చైవ పరావరాన
73 హృతస్వస్య హి యథ థుఃఖం హతపుత్రస్య చాపి యత
ఋణినం పరతి యచ చైవ రాజ్ఞా గరస్తస్య చాపి యత
74 సత్రియాః పత్యా విహీనాయాః సార్దాథ భరష్టస్య చైవ యత
అధ్యూఢాయాశ చ యథ థుఃఖం సాక్షిభిర విహతస్య చ
75 ఏతాని వై సమాన్య ఆహుర థుఃఖాని తరిథశేశ్వరాః
తాని సర్వాణి థుఃఖాని పరాప్నొతి వితదం బరువన
76 సమక్ష థర్శనాత సాక్ష్యం శరవణాచ చేతి ధారణాత
తస్మాత సత్యం బరువన సాక్షీ ధర్మార్దాభ్యాం న హీయతే
77 [వి]
కశ్యపస్య వచొ శరుత్వా పరహ్లాథః పుత్రమ అబ్రవీత
శరేయాన సుధన్వా తవత్తొ వై మత్తః శరేయాంస తదాఙ్గిరాః
78 మాతా సుధన్వనశ చాపి శరేయసీ మాతృతస తవ
విరొచన సుధన్వాయం పరాణానామ ఈశ్వరస తవ
79 [సుధన్వన]
పుత్రస్నేహం పరిత్యజ్య యస తవం ధర్మే పరతిష్ఠితః
అనుజానామి తే పుత్రం జీవత్వ ఏష శతం సమాః
80 [వి]
ఏవం వై పరమం ధర్మం శరుత్వా సర్వే సభా సథః
యదా పరశ్నం తు కృష్ణాయా మన్యధ్వం తత్ర కిం పరమ
81 [వ]
విథురస్య వచొ శరుత్వా నొచుః కిం చన పార్దివాః
కర్ణొ థుఃశాసనం తవ ఆహ కృష్ణాం థాసీం గృహాన నయ
82 తాం వేపమానాం సవ్రీడాం పరలపన్తీం సమ పాణ్డవాన
థుఃశాసనః సభామధ్యే విచకర్ష తపస్వినీమ