సంపూర్ణ నీతిచంద్రిక/మేకును బెఱికి మరణించిన కోతి కథ
మేకును బెఱికి మరణించిన కోతి కథ
మగధదేశమునందు శుభదత్తుడను నొక వైశ్యుడు గలడు. చాలకాలము వఱ కాతనికి సంతానము గలుగలేదు. అందువలన నాతడు సప్తసంతానములలోనివి యైన దేవాలయనిర్మాణము, చెఱువులు ద్రవ్వించుట, చెట్లునాటించి వనమహోత్సవము చేయుట మున్నగు పుణ్యకార్యములందు దన ధనము వెచ్చించుచుండెను.
ఒకనా డొకదేవాలయము శిథిలమై యుండుట గాంచి దానిని బాగుచేయించుట కావైశ్యుడు పూనుకొని తగిన శిల్పులను, బనివాండ్రను నేర్పఱచెను. ఒకనాడు వడ్రంగి యొక చేవదూలమును బనివాండ్రచే గోయించుచు నది సులభముగా జీలుటకై యచటనచట గొయ్యమేకులు దిగ గొట్టించెను. అంతలో వేళదాటుటచేత బనివారందఱు దమతమ యిండ్లకు బోయిరి.
ఇంతలో నొక కోతులమంద యచటికి వచ్చి దేవాలయపు గోడలమీదను సమీపమందలి చెట్లమీదను విహరించుచు బెక్కు రకములుగా జేష్టలు చేయుచుండెను. వానిలో నొకకోతి మేకులు దిగ గొట్టియున్న దూలము నొద్దకు వచ్చి దానిపై గూరుచుండి కొయ్యమేకు రెండు చేతుల తోడను గట్టిగా బట్టుకొనియెను. అపుడా కోతి తోక దూలపు నెఱియలో బడి వ్రేలాడుచుండెను. ఆకోతి సహజమగు చప లత్వముచేత మేకును బలవంతముగా నూడబెఱికెను. నెఱియలో జిక్కుకొనియున్న తోక నలిగివెంటనే యాకోతి బాధతో నఱచుచు మరణించెను. కావున మనకు సంబంధము లేని పనికి బోరాదు.
కరటకు డిట్లు చెప్పగా దమనకుడు, "స్వామి కార్యమునెడ నుపేక్షింపరాదు. ఒకపు డాతడు మనల నెట్లు చూచినను నాతడు మనకు ప్రభువు కాకపోడు" అని పలుకగా మరల గరటకుడు "ఆపని రాజోద్యోగులది. మన మిపుడు రాజోద్యోగులము గాము. కానపు డితరుల యధికారము పయి బెట్టుకొన గూడదు. పరుల యధికారము మీద బెట్టుకొనువాడు కుక్క మొఱుగుటకు బదులుగా నోండ్రవెట్టి దెబ్బతిన్న గాడిదవలె హాని నొందును. నీకా కథ చెప్పుదును;వినుము.