శాంతి పర్వము - అధ్యాయము - 49
| ←ముందరి అధ్యాయము | వ్యాస మహాభారతము (శాంతి పర్వము - అధ్యాయము - 49) వేద వ్యాసుడు |
తరువాతి అధ్యాయము→ |
| వ్యాస మహాభారతము | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||
1 [వాసుథేవ]
శృణు కౌన్తేయ రామస్య మయా యావత పరిశ్రుతమ
మహర్షీణాం కదయతాం కారణం తస్య జన్మ చ
2 యదా చ జామథగ్న్యేన కొటిశః కషత్రియా హతాః
ఉథ్భూతా రాజవంశేషు యే భూయొ భారతే హతాః
3 జహ్నొర అజహ్నుస తనయొ బల్లవస తస్య చాత్మజః
కుశికొ నామ ధర్మజ్ఞస తస్య పుత్రొ మహీపతిః
4 ఉగ్రం తపః సమాతిష్ఠత సహస్రాక్షసమొ భువి
పుత్రం లభేయమ అజితం తరిలొకేశ్వరమ ఇత్య ఉత
5 తమ ఉగ్రతపసం థృష్ట్వా సహస్రాక్షః పురంథరః
సమర్దః పుత్ర జననే సవయమ ఏవైత్య భారత
6 పుత్రత్వమ అగమథ రాజంస తస్య లొకేశ్వరేశ్వరః
గాధిర నామాభవత పుత్రః కౌశికః పాకశాసనః
7 తస్య కన్యాభవథ రాజన నామ్నా సత్యవతీ పరభొ
తాం గాధిః కవి పుత్రాయ స ఋచీకాయ థథౌ పరభుః
8 తతః పరీతస తు కౌన్తేయ భార్గవః కురునన్థన
పుత్రార్దే శరపయామ ఆస చరుం గాధేస తదైవ చ
9 ఆహూయ చాహ తాం భార్యామ ఋచీకొ భార్గవస తథా
ఉపయొజ్యశ చరుర అయం తవయా మాత్రాప్య అయం తవ
10 తస్యా జనిష్యతే పుత్రొ థీప్తిమాన కషత్రియర్షభః
అజయ్యః కషత్రియైర లొకే కషత్రియర్షభ సూథనః
11 తవాపి పుత్రం కల్యాణి ధృతిమన్తం తపొఽనవితమ
శమాత్మకం థవిజశ్రేష్ఠం చరుర ఏష విధాస్యతి
12 ఇత్య ఏవమ ఉక్త్వా తాం భార్యామ ఋచీకొ భృగునన్థనః
తపస్య అభిరతొ ధీమాఞ జగామారణ్యమ ఏవ హ
13 ఏతస్మిన్న ఏవ కాలే తు తీర్దయాత్రా పరొ నృపః
గాధిః సథారః సంప్రాప్త ఋచీకస్యాశ్రమం పరతి
14 చరుథ్వయం గృహీత్వా తు రాజన సత్యవతీ తథా
భర్తుర వాక్యాథ అదావ్యగ్రా మాత్రే హృష్టా నయవేథయత
15 మాతా తు తస్యాః కౌన్తేయ థుహిత్రే సవం చరుం థథౌ
తస్యాశ చరుమ అదాజ్ఞాతమ ఆత్మసంస్దం చకార హ
16 అద సత్యవతీ గర్భం కషత్రియాన్తకరం తథా
ధారయామ ఆస థీప్తేన వపుషా ఘొరథర్శనమ
17 తామ ఋచీకస తథా థృష్ట్వా ధయానయొగేన వై తతః
అబ్రవీథ రాజశార్థూల సవాం భార్యాం వరవర్ణినీమ
18 మాత్రాసి వయంసితా భథ్రే చరువ్యత్యాస హేతునా
జనిష్యతే హి తే పుత్రః కరూరకర్మా మహాబలః
19 జనిష్యతే హి తే భరాతా బరహ్మభూతస తపొధనః
విశ్వం హి బరహ్మ తపసా మయా తత్ర సమర్పితమ
20 సైవమ ఉక్తా మహాభాగా భర్త్రా సత్యవతీ తథా
పపాత శిరసా తస్మై వేపన్తీ చాబ్రవీథ ఇథమ
21 నార్హొ ఽసి భగవన్న అథ్య వక్తుమ ఏవంవిధం వచః
బరాహ్మణాపసథం పుత్రం పరాప్స్యసీతి మహామునే
22 [రచీక]
నైష సంకల్పితః కామొ మయా భథ్రే తదా తవయి
ఉగ్రకర్మా భవేత పుత్రశ చరుర మాతా చ కారణమ
23 [సవ్యవతీ]
ఇచ్ఛఁల లొకాన అపి మునే సృజేదాః కిం పునర మమ
శమాత్మకమ ఋజుం పుత్రం లభేయం జపతాం వర
24 [రచీక]
నొక్తపూర్వం మయా భథ్రే సవైరేష్వ అప్య అనృతం వచః
కిమ ఉతాగ్నిం సమాధాయ మన్త్రవచ చరుసాధనే
25 [సత్యవతీ]
కామమ ఏవం భవేత పౌత్రొ మమేహ తవ చైవ హ
శమాత్మకమ ఋజుం పుత్రం లభేయం జపతాం వర
26 [రచీక]
పుత్రే నాస్తి విశేషొ మే పౌత్రే వా వరవర్ణిని
యదా తవయొక్తం తు వచస తదా భథ్రే భవిష్యతి
27 [వాసుథేవ]
తతః సత్యవతీ పుత్రం జనయామ ఆస భార్గవమ
తపస్య అభిరతం శాన్తం జమథగ్నిం శమాత్మకమ
28 విశ్వామిత్రం చ థాయాథం గాధిః కుశికనన్థనః
పరాప బరహ్మర్షిసమితం విశ్వేన బరహ్మణా యుతమ
29 ఆర్చీకొ జనయామ ఆస జమథగ్నిం సుథారుణమ
సవ్ర విథ్యాన్త గం శరేష్ఠం ధనుర్వేథే చ పారగమ
రామం కషత్రియ హన్తారం పరథీప్తమ ఇవ పావకమ
30 ఏతస్మిన్న ఏవ కాలే తు కృతవీర్యాత్మ జొ బలీ
అర్జునొ నామ తేజస్వీ కషత్రియొ హైహయాన్వయః
31 థథాహ పృదివీం సర్వాం సప్త థవీపాం స పత్తనామ
సవబాహ్వస్త్రబలైనాజౌ ధర్మేణ పరమేణ చ
32 తృషితేన స కౌరవ్య భిక్షితశ చిత్రభానునా
సహస్రబాహుర విక్రాన్తః పరాథాథ భిక్షామ అదాగ్నయే
33 గరామాన పురాణి ఘొషాంశ చ పత్తనాని చ వీర్యవాన
జజ్వాల తస్య బాణైస తు చిత్రభానుర థిధక్షయా
34 స తస్య పురుషేన్థ్రస్య పరభావేన మహాతపాః
థథాహ కార్తవీర్యస్య శైలాన అద వనాని చ
35 స శూన్యమ ఆశ్రమారణ్యం వరుణస్యాత్మ జస్య తత
థథాహ పవనేనేథ్ధశ చిత్రభానుః స హైహయః
36 ఆపవస తం తతొ రొషాచ ఛశాపార్జునమ అచ్యుత
థగ్ధే ఽఽశరమే మహారాజ కార్తవీర్యేణ వీర్యవాన
37 తవయా న వర్జితం మొహాథ యస్మాథ వనమ ఇథం మమ
థగ్ధం తస్మాథ రణే రామొ బాహూంస తే ఛేత్స్యతే ఽరజున
38 అర్జునస తు మహారాజ బలీ నిత్యం శమాత్మకః
బరహ్మణ్యశ చ శరణ్యశ చ థాతా శూరశ చ భారత
39 తస్య పుత్రాః సుబలినః శాపేనాసన పితుర వధే
నిమిత్తమ అవలిప్తా వై నృశంసాశ చైవ నిత్యథా
40 జమథగ్నిధేన్వాస తే వత్సమ ఆనిన్యుర భరతర్షభ
అజ్ఞాతం కార్తవీర్యస్య హైహయేన్థ్రస్య ధీమతః
41 తతొ ఽరజునస్య బాహూంస తు ఛిత్త్వా వై పౌరుషాన్వితః
తం రువన్తం తతొ వత్సం జామథగ్న్యః సవమ ఆశ్రమమ
పరత్యానయత రాజేన్థ్ర తేషామ అన్తఃపురాత పరభుః
42 అర్జునస్య సుతాస తే తు సంభూయాబుథ్ధయస తథా
గత్వాశ్రమమ అసంబుథ్ధం జమథగ్నేర మహాత్మనః
43 అపాతయన్త భల్లాగ్రైః శిరః కాయాన నరాధిప
సమిత కుశార్దం రామస్య నిర్గతస్య మహాత్మనః
44 తతః పితృవధామర్షాథ రామః పరమమన్యుమాన
నిఃక్షత్రియాం పరతిశ్రుత్య మహీం శస్త్రమ అగృహ్ణత
45 తతః స భృగుశార్థూలః కార్తవీర్యస్య వీర్యవాన
విక్రమ్య నిజఘానాశు పుత్రాన పౌత్రాంశ చ సర్వశః
46 స హైహయ సహస్రాణి హత్వా పరమమన్యుమాన
చకార భార్గవొ రాజన మహీం శొణితకర్థమామ
47 స తదా సుమహాతేజాః కృత్వా నిఃక్షత్రియాం మహీమ
కృపయా పరయావిష్టొ వనమ ఏవ జగామ హ
48 తతొ వర్షసహస్రేషు సమతీతేషు కేషు చిత
కషొభం సంప్రాప్తవాంస తీవ్రం పరకృత్యా కొపనః పరభుః
49 విశ్వామితస్య పౌత్రస తు రైభ్య పుత్రొ మహాతపాః
పరావసుర మహారాజ కషిప్త్వాహ జనసంసథి
50 యే తే యయాతి పతనే యజ్ఞే సన్తః సమాగతాః
పరతర్థనప్రభృతయొ రామ కిం కషత్రియా న తే
51 మిద్యాప్రతిజ్ఞొ రామ తవం కత్దసే జనసంసథి
భయాత కషత్రియ వీరాణాం పర్వతం సముపాశ్రితః
52 స పునః కషత్రియ శతైః పృదివీమ అనుసంతతామ
పరావసొస తథా శరుత్వా శస్త్రం జగ్రాహ భార్గవః
53 తతొ యే కషత్రియా రాజఞ శతశస తేన జీవితాః
తే వివృథ్ధా మహావీర్యాః పృదివీపతయొ ఽభవన
54 స పునస తాఞ జఘానాశు బాలాన అపి నరాధిప
గర్భస్దైస తు మహీ వయాప్తా పునర ఏవాభవత తథా
55 జాతం జాతం స గర్భం తు పునర ఏవ జఘాన హ
అరక్షంశ చ సుతాన కాంశ చిత తథా కషత్రియ యొషితః
56 తరిః సప్తకృత్వః పృదివీం కృత్వా నిఃక్షత్రియాం పరభుః
థక్షిణామ అశ్వమేధాన్తే కశ్యపాయాథథత తతః
57 కషత్రియాణాం తు శేషార్దం కరేణొథ్థిశ్య కశ్యపః
సరుక పరగ్రహ వతా రాజఞ శరీమాన వాక్యమ అదాబ్రవీత
58 గచ్ఛ పారం సముథ్రస్య థక్షిణస్య మహామునే
న తే మథ్విషయే రామ వస్తవ్యమ ఇహ కర్హి చిత
59 తతః శూర్పారకం థేశం సాగరస తస్య నిర్మమే
సంత్రాసాజ జామథగ్న్యస్య సొ ఽపరాన్తం మహీతలమ
60 కశ్యపస తు మహారాజ పరతిగృహ్య మహీమ ఇమామ
కృత్వా బరాహ్మణ సంస్దాం వై పరవివేశ మహావనమ
61 తతః శూథ్రాశ చ వైశ్యాశ చ యదా సవైర అప్రచారిణః
అవర్తన్త థవిజాగ్ర్యాణాం థారేషు భరతర్షభ
62 అరాజకే జీవలొకే థుర్బలా బలవత్తరైః
బాధ్యన్తే న చ విత్తేషు పరభుత్వమ ఇహ కస్య చిత
63 తతః కాలేన పృదివీ పరవివేశ రసాతలమ
అరక్ష్యమాణా విధివత కషత్రియైర ధర్మరక్షిభిః
64 ఊరుణా ధారయామ ఆస కశ్యపః పృదివీం తతః
నిమజ్జన్తీం తథా రాజంస తేనొర్వీతి మహీ సమృతా
65 రక్షిణశ చ సముథ్థిశ్య పరాయాచత పృదివీ తథా
పరసాథ్య కశ్యపం థేవీ కషత్రియాన బాహుశాలినః
66 సన్తి బరహ్మన మయా గుప్తా నృషు కషత్రియ పుంగవాః
హైహయానాం కులే జాతాస తే సంరక్షన్తు మాం మునే
67 అస్తి పౌరవ థాయాథొ విడూరద సుతః పరభొ
ఋక్షైః సంవర్ధితొ విప్ర ఋక్షవత్య ఏవ పర్వతే
68 తదానుకమ్పమానేన యజ్వనాదామితౌజసా
పరాశరేణ థాయాథః సౌథాసస్యాభిరక్షితః
69 సర్వకర్మాణి కురుతే తస్యర్షేః శూథ్రవథ ధి సః
సర్వకర్మేత్య అభిఖ్యాతః స మాం రక్షతు పార్దివ
70 శిబేః పుత్రొ మహాతేజా గొపతిర నామ నామతః
వనే సంరక్షితొ గొభిః సొ ఽభిరక్షతు మాం మునే
71 పరతర్థనస్య పుత్రస తు వత్సొ నామ మహాయశాః
వత్సైః సంవర్ధితొ గొష్ఠే స మాం రక్షతు పార్దివః
72 థధి వాహన పౌత్రస తు పుత్రొ థివి రదస్య హ
అఙ్గః స గౌతమేనాపి గఙ్గాకూలే ఽభిరక్షితః
73 బృహథ్రదొ మహాబాహుర భువి భూతిపురస్కృతః
గొలాఙ్గూలైర మహాభాగొ గృధ్రకూటే ఽభిరక్షితః
74 మరుత్తస్యాన్వవాయే తు కషత్రియాస తుర్వసొస తరయః
మరుత్పతిసమా వీర్యే సముథ్రేణాభిరక్షితాః
75 ఏతే కషత్రియ థాయాథాస తత్ర తత్ర పరిశ్రుతాః
సమ్యఙ మామ అభిరక్షన్తు తతః సదాస్యామి నిశ్చలా
76 ఏతేషాం పితరశ చైవ తదైవ చ పితామహాః
మథర్దం నిహతా యుథ్ధే రామేణాక్లిష్టకర్మణా
77 తేషామ అపచితిశ చైవ మయా కార్యా న సంశయః
న హయ అహం కామయే నిత్యమ అవిక్రాన్తేన రక్షణమ
78 తతః పృదివ్యా నిర్థిష్టాంస తాన సమానీయ కశ్యపః
అభ్యషిఞ్చన మహీపాలాన కషత్రియాన వీర్యసంమతాన
79 తేషాం పుత్రాశ చ పౌత్రాశ చ యేషాం వంశాః పరతిష్ఠితాః
ఏవమ ఏతత పురావృత్తం యన మాం పృచ్ఛసి పాణ్డవ
80 [వ]
ఏవం బరువన్న ఏవ యథుప్రవిరొ; యుధిష్ఠిరం ధర్మభృతాం వరిష్ఠమ
రదేన తేనాశు యయౌ యదార్కొ; విశన పరభాభిర భగవాంస తరిలొకమ