శల్య పర్వము - అధ్యాయము - 37
| ←ముందరి అధ్యాయము | వ్యాస మహాభారతము (శల్య పర్వము - అధ్యాయము - 37) వేద వ్యాసుడు |
తరువాతి అధ్యాయము→ |
| వ్యాస మహాభారతము | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||
1 [జ]
సప్త సారస్వతం కస్మాత కశ చ మఙ్కణకొ మునిః
కదం సిథ్ధశ చ భగవాన కశ చాస్య నియమొ ఽభవత
2 కస్య వంశే సముత్పన్నః కిం చాధీతం థవిజొత్తమ
ఏతథ ఇచ్ఛామ్య అహం శరొతుం విధివథ థవిజసత్తమ
3 [వై]
రాజన సప్త సరస్వత్యొ యాభిర వయాప్తమ ఇథం జగత
ఆహూత బలవథ్భిర హి తత్ర తత్ర సరస్వతీ
4 సుప్రభా కాఞ్చనాక్షీ చ విశాలా మానసహ్రథా
సరస్వతీ ఓఘవతీ సువేణుర విమలొథకాః
5 పితామహస్య మహతొ వర్తమానే మహీతలే
వితతే యజ్ఞవాటే వై సమేతేషు థవిజాతిషు
6 పుణ్యాహఘొషైర విమలైర వేథానాం నినథైస తదా
థేవేషు చైవ వయగ్రేషు తస్మిన యజ్ఞవిధౌ తథా
7 తత్ర చైవ మహారాజ థీక్షితే పరపితామహే
యజతస తత్ర సత్త్రేణ సర్వకామసమృథ్ధినా
8 మనసా చిన్తితా హయ అర్దా ధర్మార్దకుశలైస తథా
ఉపతిష్ఠన్తి రాజేన్థ్ర థవిజాతీంస తత్ర తత్ర హ
9 జగుశ చ తత్ర గన్ధర్వా ననృతుశ చాప్సరొగణాః
వాథిత్రాణి చ థివ్యాని వాథయామ ఆసుర అఞ్జసా
10 తస్య యజ్ఞస్య సంపత్త్యా తుతుషుర థేవతా అపి
విస్మయం పరమం జగ్ముః కిమ ఉ మానుషయొనయః
11 వర్తమానే తదా యజ్ఞే పుష్కరస్దే పితామహే
అబ్రువన్న ఋషయొ రాజన నాయం యజ్ఞొ మహాఫలః
న థృశ్యతే సరిచ్ఛ్రేష్ఠా యస్మాథ ఇహ సరస్వతీ
12 తచ ఛరుత్వా భగవాన పరీతః సస్మారాద సరస్వతీమ
పితామహేన యజతా ఆహూతా పుష్కరేషు వై
సుప్రభా నామ రాజేన్థ్ర నామ్నా తత్ర సరస్వతీ
13 తాం థృష్ట్వా మునయస తుష్టా వేగయుక్తాం సరస్వతీమ
పితామహం మానయన్తీం కరతుం తే బహు మేనిరే
14 ఏవమ ఏషా సరిచ్ఛ్రేష్ఠా పుష్కరేషు సరస్వతీ
పితామహార్దం సంభూతా తుష్ట్యర్దం చ మనీషిణామ
15 నైమిషే మునయొ రాజన సమాగమ్య సమాసతే
తత్ర చిత్రాః కదా హయ ఆసన వేథం పరతి జనేశ్వర
16 తత్ర తే మునయొ హయ ఆసన నానాస్వాధ్యాయవేథినః
తే సమాగమ్య మునయః సస్మరుర వై సరస్వతీమ
17 సా తు ధయాతా మహారాజ ఋషిభిః సత్ర యాజిభిః
సమాగతానాం రాజేన్థ్ర సహాయార్దం మహాత్మనామ
ఆజగామ మహాభాగా తత్ర పుణ్యా సరస్వతీ
18 నైమిషే కాఞ్చనాక్షీ తు మునీనాం సత్ర యాజినామ
ఆగతా సరితాం శరేష్ఠా తత్ర భారత పూజితా
19 గయస్య యజమానస్య గయేష్వ ఏవం మహాక్రతుమ
ఆహూతా సరితాం శరేష్ఠా గయ యజ్ఞే సరస్వతీ
20 విశాలాం తు గయేష్వ ఆహుర ఋషయః సంశితవ్రతాః
సరిత సా హిమవత్పార్శ్వాత పరసూతా శీఘ్రగామినీ
21 ఔథ్థాలకేస తదా యజ్ఞే యజతస తత్ర భారత
సమేతే సర్వతః సఫీతే మునీనాం మణ్డలే తథా
22 ఉత్తరే కొసలా భాగే పుణ్యే రాజన మహాత్మనః
ఔథ్థాలకేన యజతా పూర్వం ధయాతా సరస్వతీ
23 ఆజగామ సరిచ్ఛ్రేష్ఠా తం థేశమ ఋషికారణాత
పూజ్యమానా మునిగణైర వల్కలాజినసంవృతైః
మనొ హరథేతి విక్యాతా సా హి తైర మనసా హృతా
24 సువేణుర ఋషభథ్వీపే పుణ్యే రాజర్షిసేవితే
కురొశ చ యజమానస్య కురుక్షేత్రే మహాత్మనః
ఆజగామ మహాభాగా సరిచ్ఛ్రేష్ఠా సరస్వతీ
25 ఓఘవత్య అపి రాజేన్థ్ర వసిష్ఠేన మహాత్మనా
సమాహూతా కురుక్షేత్రే థివ్యతొయా సరస్వతీ
26 థక్షేణ యజతా చాపి గఙ్గా థవారే సరస్వతీ
విమలొథా భగవతీ బరహ్మణా యజతా పునః
సమాహూతా యయౌ తత్ర పుణ్యే హైమవతే గిరౌ
27 ఏకీభూతాస తతస తాస తు తస్మింస తీర్దే సమాగతాః
సప్త సారస్వతం తీర్దం తతస తత పరదితం భువి
28 ఇతి సప్త సరస్వత్యొ నామతః పరికీర్తితాః
సప్త సారస్వతం చైవ తీర్దం పుణ్యం తదా సమృతమ
29 శృణు మఙ్కణకస్యాపి కౌమార బరహ్మచారిణః
ఆపగామ అవగాఢస్య రాజన పరక్రీడితం మహత
30 థృష్ట్వా యథృచ్ఛయా తత్ర సత్రియమ అమ్భసి భారత
సనాయన్తీం రుచిరాపాఙ్గీం థిగ్వాససమ అనిన్థితామ
సరస్వత్యాం మహారాజ చస్కన్థే వీర్యమ అమ్భసి
31 తథ రేతః స తు జగ్రాహ కలశే వై మహాతపాః
సప్తధా పరవిభాగం తు కలశస్దం జగామ హ
తత్రర్షయః సప్తజాతా జజ్ఞిరే మరుతాం గణాః
32 వాయువేగొ వాయుబలొ వాయుహా వాయుమణ్డలః
వాయుజ్వాలొ వాయురేతా వాయుచక్రశ చ వీర్యవాన
ఏతమ ఏతే సముత్పన్నా మరుతాం జనయిష్ణవః
33 ఇథమ అన్యచ చ రాజేన్థ్ర శృణ్వ ఆశ్చర్యతరం భువి
మహర్షృశ చరితం యాథృక తరిషు లొకేషు విశ్రుతమ
34 పురా మఙ్కణకః సిథ్ధః కుశాగ్రేణేతి నః శరుతమ
కషతః కిల కరే రాజంస తస్య శాకరసొ ఽసరవత
స వి శాకరసం థృష్ట్వా హర్షావిష్టః పరనృత్తవాన
35 తతస తస్మిన పరనృత్తే వై సదావరం జఙ్గమం చ యత
పరనృత్తమ ఉభయం వీర తేజసా తస్య మొహితమ
36 బరహ్మాథిభిః సురై రాజన్న ఋషిభిశ చ తపొధనైః
విజ్ఞప్తొ వై మహాథేవ ఋషేర అర్దే నరాధిప
నాయం నృత్యేథ యదా థేవ తదా తవం కర్తుమ అర్హసి
37 తతొ థేవొ మునిం థృష్ట్వా హర్షావిష్టమ అతీవ హ
సురాణాం హితకామార్దం మహాథేవొ ఽభయభాషత
38 భొ భొ బరాహ్మణ ధర్మజ్ఞ కిమర్దం నరినర్త్సి వై
హర్షస్దానం కిమర్దం వై తవేథం మునిసత్తమ
తపస్వినొ ధర్మపదే సదితస్య థవిజసత్తమ
39 [రసి]
కిం న పశ్యసి మే బరహ్మన కరాచ ఛాక రసం శరుతమ
యం థృష్ట్వ వై పరనృత్తొ ఽహం హర్షేణ మహతా విభొ
40 తం పరహస్యాబ్రవీథ థేవొ మునిం రాగేణ మొహితమ
అహం న విస్మయం విప్ర గచ్ఛామీతి పరపశ్య మామ
41 ఏవమ ఉక్త్వా మునిశ్రేష్ఠం మహాథేవేన ధీమతా
అఙ్గుల్యగ్రేణ రాజేన్థ్ర సవాఙ్గుష్ఠస తాడితొ ఽభవత
42 తతొ భస్మ కషతాథ రాజన నిర్గతం హిమసంనిభమ
తథ థృష్ట్వా వరీడితొ రాజన స మునిః పాథయొర గతః
43 [రసి]
నాన్యం థేవాథ అహం మన్యే రుథ్రాత పరతరం మహత
సురాసురస్య జగతొ గతిస తవమ అసి శూలధృక
44 తవయా సృష్టమ ఇథం విశ్వం వథన్తీహ మనీషిణః
తవామ ఏవ సర్వం విశతి పునర ఏవ యుగక్షయే
45 థేవైర అపి న శక్యస తవం పరిజ్ఞాతుం కుతొ మయా
తవయి సర్వే సమ థృశ్యన్తే సురా బరహ్మాథయొ ఽనఘ
46 సర్వస తవమ అసి థేవానాం కర్తా కారయితా చ హ
తవత్ప్రసాథాత సురాః సర్వే మొథన్తీహాకుతొ భయాః
47 ఏవం సతుత్వా మహాథేవం స ఋషిః పరణతొ ఽబరవీత
భగవంస తవత్ప్రసాథాథ వై తపొ మే న కషరేథ ఇతి
48 తతొ థేవః పరీతమనాస తమ ఋషిం పునర అబ్రవీత
తపస తే వర్ధతాం విప్ర మత్ప్రసాథాత సహస్రధా
ఆశ్రమే చేహ వత్స్యామి తవయా సార్ధమ అహం సథా
49 సప్త సారస్వతొ చాస్మిన యొ మామ అర్చిష్యతే నరః
న తస్య థుర్లభం కిం చిథ భవితేహ పరత్ర చ
సారస్వతం చ లొకం తే గమిష్యన్తి న సంశయః
50 ఏతన మఙ్కణకస్యాపి చరితం భూరి తేజసః
స హి పుత్రః సజన్యాయామ ఉత్పన్నొ మాతరిశ్వనా