పుట:Yogasanamulu.djvu/180

వికీసోర్స్ నుండి
ఈ పుట ఆమోదించబడ్డది

యోగాసనములు

179


ప్రాణాయామమున పూరించిన నాడీ చేత వేచించ రాదు. కాని రేచించిన నాడి చేతనే పూరించ వలయనని నియమము.

1. సూర్య భేద ప్రాణాయామము:....

ఒక ఆసనమున (సిద్ధ, పద్మ, స్వస్తిక, సుఖ) కూర్చొని శిరస్సు, మెడ, వెన్ను తిన్నగా వుంచి కూర్చొని 'కుడి ' నాసికా ద్వారమున బయట నున్న వాయువును నెమ్మదిగా పూరించి జలాధార బంధము చేసి అనగా గడ్డమును రొమ్మునకు గుచ్చి మూల బంధము చేసి వాయువు పూరించిన కాలమునకు నాలుగింతల కాలము సేపు కుంభించి కుంభ కాంతమున ఉడ్వాన బంధమును అనగా గర్భ కుహరమును వెన్నుపైపు లాగి కొనుట చేసి పూరించిన కాలమునకు రెండింతల కాలము సేపు ఎడమ నాసికా రంధ్రమున నెమ్మది నెమ్మదిగా రేచించ వలయును. వాయువును రేచించునపుడు అనగా విడుచు నపుడు ఎల్లపుడు నెమ్మదిగానె విడువ వలయును. తొందరగా విడిచిన యడల శరీరమున నిస్సత్తువ ఏర్పడును. వాయువును తొందరగా పూరించ వచ్చును గానీ తొందరగా రేచింప రాదు.

సూర్య భేదము వలన వివిధములగు వాత రోగములు నశించును. క్రిమి దోషములు తొలగును. ఈ సూర్య భేదను ఇటిలనే తిరిగి తిరిగి చేయు చుండ వలయును. శరీరమున ఎక్కువ ఉష్ణము ఉత్పత్తి చేయును కనుక పిత్తాధిక్యత కల వారు చేయరాదు.

ఇటులనే ఎడమ నాశికా రంధ్రమున పూరించి కుంభించి కుడి నాసికా రంధ్రము చేత రేచించిన యెడల దానిని చంద్ర భేదమై చెప్ప బడినది. ఇది శరీరమున చల్ల దనము కలు