పుట:Vavilala Somayajulu Sahityam-4 Vyasalu.pdf/435

వికీసోర్స్ నుండి
ఈ పుట అచ్చుదిద్దబడ్డది


      మ్రొక్కెద పదముల ననిశము,
      మ్రొక్కెద శ్రీ రామకృష్ణ మోదాఖ్యునకున్.'

అని ప్రార్థించి యున్నాడు. త్యాగరాజస్వామికి సంస్కృత ఆంధ్రవాఙ్మయముల యందు పరిపూర్ణ పాండిత్యము కలదు. తమిళ దేశమునందు నివసించుచున్నను శ్రీ స్వామివారికి తమిళం అంతగా రాదు. పండిత కవిగాయక వంశమున జన్మించిన త్యాగరాజస్వామి కవి, నాదబ్రహ్మోపాసకుడగుటలో నాశ్చర్యము లేదు. త్యాగరాజు తన కృతుల మాధుర్యయుతముగాను, సర్వజన ప్రియకరములుగాను జీవద్భాషలో రచియించెను. నేటివరకును అరవము, కన్నడము, మలయాళము, తుళు, తెలుగు మొదలగు ద్రావిడ భాషలందలి గానకళకు త్యాగరాజకీర్తనలే జీవనాధారములుగా నున్నవి. ఈ మహాత్మునికృప వలన నాంధ్రభాష దక్షిణదేశ సంగీత ప్రపంచమునకు సామాన్య భాష (Lingua Franca) గా నున్నది. తెలుగు భాషయందున్న త్యాగరాజు కృతులు ద్రావిడ కర్ణాటకుల సంగీత పాటకులుగా తీర్చి దిద్ది నిత్యారాధన మొందుచున్నవి. భక్తి, జ్ఞానము, వైరాగ్యము, నీతి, ధర్మము మొదలగు గూఢ విషయములను గురించి ఇతని కృతులు అసంఖ్యాకములుగా నున్నవి. ఇతని కృతులయందు కావ్యాత్మయగు జీవిత విమర్శ (Criticism of life) తొలుకాడుచుండును. ఇతడు తన జీవితాంతిమ కాలమున కావేరిగట్టున కేగి ధనమునంతయు బీదసాదలకు పంచిపెట్టి సర్వసంగపరిత్యాగ మొనర్చి భగవంతుని గూర్చి ప్రార్థింపసాగెను. దక్షిణ దేశమున నపర బ్రహ్మయు, నాంధ్రకవికుల సూర్యుడునగు త్యాగరాజకవి 1698 (?) (క్రీ.శ. 1806) పుష్యబహుళ పంచమినాడు తన పాంచభౌతిక శరీరమును వదిలెను.8


తుళజ మహారాజు (క్రీ.శ. 1726-35)


ఇతడు సంస్కృత ఆంధ్రవాఙ్మయములు రెంటియందును పాండిత్యము కలవాడు, కవి, సంగీత శాస్త్రజ్ఞుడు. ఇతడు సంస్కృతమున 'సంగీత సారామృత'మను దాక్షిణాత్య సంగీత శాస్త్ర గ్రంథ మొకటి రచియించెను. ఇది కర్ణాటక జన్య రాగపద్ధతుల వివరించు గ్రంథము. ఇది సంగీత శాస్త్రజ్ఞులకు పాఠ్యమగు గ్రంథము. అతని గృహామాత్యుడు 'ఘనశ్యామ' పండితుడు భవభూతి యుత్తర రామచరిత్రమునకు 'ప్రజ్ఞాప్రతిష్ఠ' మను వ్యాఖ్యానమును రచించెను.9 ' ఇతడు 'కుమారవిజయ' మను మరియొక సంస్కృత కావ్యమును గూడ రచియించెను. ఈ ఘనశ్యామ పండితుని వ్యాఖ్యానము, కుమార విజయకావ్యము సంస్కృతభాషాభిజ్ఞుల మెప్పువడసినవి. ఇతని యాస్థాన

సాహిత్య విమర్శ

435