అక్షయంగా వెలుగొందిన యక్షగానం
119
జంపూచాటు నాటకోదాహరణ జయఘోష
చక్రవాళ, చతుర్భద్ర చతురాతి ప్రబంధంబు లాకర్ణింపుచు.
అని భీమేశ్వర ఖండంలో శ్రీనాథుడు ఉదహరించిన నాటక ప్రబంధాలు యక్ష గానాలే కావచ్చని చింతా దీక్షితులు గారు (ప్రజావాఙ్మయంలో) ఉదహరించారు.
అయ్యగారి వీరకవి:
అలాగే అయ్యగారి వీరకవి తాను వ్రాసిన చిత్రాంగద విలాసమనే యక్షగానంలో ఈ విధంగా వివరించాడు.
.............నాకుదోచు
నట్టులానంద మొప్ప ధర్మాంగ చరిత
మనగ చిత్రాంగద విలాస మనగ
యక్షగాన మొనరించు వేషముల్ గట్టి జనులు
పాడి వినిపింప బుణ్యసంపద ఘటింప.
ఈ వుదాహరణను బట్టి యక్షగానాలను జనులు వేషాలు గట్టి పాడి వినిపించేవారని తెలుస్తూ వుంది. ఈ రోజుల్లో మాదిరి కాక ఆ కాలంలో ఎవరో ఒకరు వేషాలు వేసుకుని కథంతా వారే పాడేవారని ఊహించవచ్చు. అందుకు ఈ నాటి హరి కథాగానాన్ని ఉదాహరణగా తీసుకోవచ్చు.
కంకంటిపాపరాజు:
ఉత్తర రామచరిత్రను అద్వితీయంగా రచించిన, కంకంటి పాప రాజు "విష్ణు మాయా విలాస" మనే యక్షగానం వ్రాశాడు. అందులో ఇలా వివరించాడు.
కంకంటి అప్పనాగ్రణి కుమారుండు
పంకజలోచన పంచబాణుండు
పాపరా జొనరించె బహుపదార్థముల
వ్యాపించి విష్ణుమాయా విలాసంబు
భూమిని తిలకించి బుధులెల్ల బొగడ
ఆ మిత్ర తారాభమై విభాసిల్ల
