కేంద్రకిరణ శాస్త్రము
సంగ్రహ ఆంధ్ర
శాస్త్రమునందలి మరియొక బ్రహ్మాండమయిన నూతన విషయము కనుగొనబడెను. హెన్రీ బెక్వెరెల్ అను ఫ్రెంచి భౌతిక శాస్త్రవేత్త ఈ క్రొత్త విషయమును కనుగొనుట కేవలము కాకతాళీయము. 'ఎక్స్' కిరణములకు సంబంధించిన ఒక నూతనాంశమును అతడు ఒకనాడు శ్రద్ధాసక్తులతో పరిశోధించుచుండెను. ఈ పరిశోధనలో అతడు కొలది మాత్రముగ యురేనియమ్ గంధకితమును ఉపయోగించుచుండెను. ఆదినమున సూర్యరశ్మి సోకుటలేదు. అందువలన ఈ పదార్థము కాగితముతో పొట్లముగా కట్టబడి డ్రాయరులో ఉంచబడెను. ఆ డ్రాయరునందే కొన్ని ఫొటోగ్రాఫిక్ ప్లేట్లు ఒక నల్లని కాగితములో భద్రముగా చుట్టి పెట్టబడెను. కొన్ని దినములయిన తరువాత ఫొటోగ్రాఫిక్ ప్లేట్ల యందు కలిగిన మార్పును గమనించి బెక్వెరెల్ ఆశ్చర్యచకితుడాయెను. దానినిబట్టి యురేనియమ్ లవణము నల్లని కాగితముగుండా దూసుకొని పోగలిగి, ఫొటోగ్రాఫిక్ ప్లేట్లయందు మార్పును తేగలిగిన కొన్ని నూతన కిరణములను ప్రసరింపజేసి యుండవచ్చునని బెక్వెరెల్ సరిగనే ఊహించెను. తనఊహ శాస్త్రీయమైనదో కాదో అని పరీక్షించుటకై ఆతడు వెనువెంటనే ప్రయోగములు జరిపెను. పైన ఉదహరింపబడిన లక్షణములుగల శక్తి మంతమయిన కిరణములను యురేనియమ్ ప్రసరింప జేయగలదని ఈ ప్రయోగముల వలన రుజువయ్యెను. యురేనియమ్ నుండియేగాక తరువాత కనుగొనబడిన థోరియమ్, పొలోనియమ్, రేడియమ్ వంటి పదార్థముల నుండి కూడ బయలువెడలు అట్టి కిరణములను ప్రసరింపజేయు ధర్మమును ' రేడియో యాక్టివిటీ' (కేంద్రకణకిరణ ప్రసరణము) అనబడును.
మరికొన్ని రేడియోధార్మిక పదార్థములను కనుగొనుటకై 'పియరీ', 'మేడమ్‌క్యూరీ' అను ఫ్రెంచి దంపతులు చేసిన ప్రయత్నము ఫలించి, 1898 వ సంవత్సరము డిసెంబరు మాసములో యురేనియమ్‌కన్న వేయిరెట్లు ఎక్కువ ధార్మికశక్తిగల రేడియమ్ అను పదార్థము కనుగొనబడినది. 'పిచ్ బ్లెండ్' అనబడు 30 టన్నుల ముడి యురేనియమ్ నుండి దీర్ఘ కాలముగా విశేషమైన శ్రమను ఓర్చి చేసిన ప్రక్రియా ఫలితముగా 2 మిల్లి గ్రాముల రేడియము మాత్రమే తయారు కాబడినది. పైన పేర్కొనబడిన పరిశోధనల ఫలితముగా 1903 వ సంవత్సరములో, బెక్వెరెల్, క్యూరీదంపతులు 'నోబెల్' బహుమానముతో సత్కరింపబడుట మిక్కిలి సమంజసమయిన విషయము.
పరమాణు కేంద్రకము (nucleus of atom) ను విచ్ఛిన్నము చేయుటవలన ఉత్పన్నమయ్యెడు కేంద్రకణమునుండి రేడియోధార్మిక కిరణప్రసారము బయలుదేరునని ప్రారంభము నుండియు స్పష్టమగుచు వచ్చెను. కేంద్రకము విచ్ఛిత్తి నొందుట చాల గొప్ప విషయము. దాని ఫలితముగా తక్కువ ద్రవ్యరాశి గల నూతన పరమాణువు రూపొందును. ఈ విచ్ఛిత్తి స్వయంసిద్ధముగా జరుగు సంఘటనమే గాని, అది ఉష్ణము, చల్లదనము, విద్యుచ్ఛక్తి, అయస్కాంత క్షేత్రము-ఇట్టి బాహ్యమగు భౌతిక, లేక రాసాయనికము లయిన ప్రభావములకు — అవి యెంత శక్తికలవైనను లోబడి యుండదు. స్వాభావిక మనదగు ఈ రేడియోధార్మిక ప్రసారము (Radio activity) అంతర్గతమయిన కారణముల వలననే ఉత్పన్నమగుచున్నది. మరియు, 82వ పరమాణు సంఖ్యను (atomic number) దాటిన బరువైన పరమాణువు లందుగల కేంద్రకణముల (nuclei) కు మాత్రమే ఈ స్వాభావికమైన రేడియోధార్మిక ప్రసారము పరిమితమై యుండును. అదియునుగాక ఇది దీర్ఘకాలికమును, ఆలస్యమును అగు పరిణామక్రియ. భౌతికపదార్థము సృష్టి అయిన నాటినుండి ఈ పరిణామక్రియ ఎడతెగకుండ కొనసాగుచునే యున్నది. ఈ రేడియో ధార్మిక ప్రసరణమును గూర్చి కావింపబడిన సూక్ష్మపరిశీలన ఫలితముగా పరమాణువులో ముఖ్యమయిన అంతర్భాగమగు కేంద్ర కణముయొక్క నిర్మాణమును గూర్చియు, దాని స్థిరత్వమును గూర్చియు, మిక్కిలి అమూల్యమయిన సమాచారమును గ్రహింపగల్గితిమి. ఈ విధముగా 'కేంద్రకణ భౌతికశాస్త్రము' (Nuclear Physics) అను భౌతిక శాస్త్రమునకు చెందిన విచిత్రమయిన ఒకశాఖ సృష్టింపబడి అపరిమితముగా వృద్ధి కావింపబడెను.
లార్డు రూథర్ ఫర్డ్, అతని సహచరులు కలిసి ఈ విషయములో తీవ్రమైన, విస్తృతమైన పరిశోధనలు జరిపిరి. ఈ పరిశోధనల ఫలితముగా వికిరణ ప్రసారము
20
