48
శ్రీరంగనాథరామాయణము
ద్విపద
సుమతి యను రాజు విశామిత్రు నెదుర్కొనుట
భావింప నెప్పుడు పరమధర్మముల - నీవిశాలాపురం బేలెడి రాజు,1420
లనఘ! వైశాలికు లన వీరు జగతి - వినుతికెక్కిరి ధ రవిభవసంపదల ;
నిచ్చల రఘునాథ! యిచట నీరాత్రిఁ - బుచ్చి వేగినఁ జూడఁబోద; మిజ్జనకు
ననునంత గాధేయుఁ డట వచ్చు టెఱిఁగి - మనమున సంతోషమగ్నుఁడై సుమతి
తనపురోహితులును దనబంధుజనులు - తనతోడఁ జనుదేరఁ దనపట్టణంబు
వెలువడి చనుదెంచి విహితమార్గమున - నెలమితో నాసంయమీంద్రుఁ బూజించి
కరములు ముకుళించి కడుభక్తి బలికె - "ధరణిలోపల నేఁడు ధన్యుఁడ నైతిఁ
జరితార్థ మయ్యె నాజననం" బటంచుఁ బరమప్రియంబునఁ బలికి యొండొరుల
నమరంగఁ గుశలంబు లడిగినపిదప - సుమతి విశ్వామిత్రుఁ జూచి తా ననియె:
సుమతికి శ్రీరామలక్ష్మణులనుగూర్చి కౌశికుఁడు తెల్పుట
"మునినాథ! యసమానమూర్తు లీఘనులు - ఘనభుజు లనిమిషక్రమపరాక్రములు
కరిరాజగమనము ల్కంఠీరవములఁ - బురుడింపఁజాలిన భుజసత్త్వములును1430
లలితంబులైన పుల్లసితారవింద - దళములఁ దెగడునేత్రములుఁ జెన్నొందఁ
గరవాలములుఁ గార్ముకంబులు దొనలు - ధరియించి దమదుపదన్యాసములను
జగతి నారవిచంద్రసంచారలీల - మగు నాకసమువలె నలరించువార
లిరువురు దమలోన నెల్లచందముల - సరియగుచున్నారు జనులచూడ్కులకు
నీకుమారకు లెవ్వ రెవ్వ రీసుతుల - నాకు నేర్పడ గాధినందన చెపుమ"
యనిన విశ్వామిత్రుఁ డాతనిఁ జూచి - వినిపింపఁదొడఁగెను వీను లుబ్బంగ
“నోరాజకులచంద్ర! యోసుగుణాబ్ధి! - వీరివృత్తాంతంబు వినుము దెల్పెదను;
సరయువుపొంతఁ గోసలదేశమునను - నరు దొప్పఁగ నయోధ్య యనుపురి యొప్పు
నాపురి నేలుచు నాదశరథుఁడు - నేపుమై మనుజుల నెల్లఁ బాలించు
నాతనివరపుత్రుఁ డైనరాముండు - నితనికి ననుజాతుఁ డీలక్ష్మణుండు1440
మఖము సేయుటకునై మఱి నేను వేఁడ - సుఖమున నిచ్చెను సుతుల నిద్దఱిని
మావెంట వేంచేసి మఖమును గాచి - వేవేగఁ దాటక వెస సుబాహువును
ఆటోప మొప్పంగ ననిలోనఁ గూల్చి - మాటమాత్రంబున మారీచుఁ బోలి
యాగంగ నట దాఁటి యటు మిథిలకును - నేగంగఁదలఁచుచు నిటకు వచ్చితిమి;
ఈరాజశీతాంశు లినవంశకులులు - వీరిసామర్థ్యంబు వినఁగఁ జోద్యంబు"
ననిన విశ్వామిత్రునతులవాక్యములు - విని చాల సుమతియు విస్మయం బంది
యారాఘవుల నప్పు డర్థిఁ బూజింప - వారును బూజలు వరుసఁ గైకొనుచు
నారాత్రి యం దుండి యాప్రభాతమున - నారాజు తముఁ బంప నర్థితోఁ జనిరి.
