34
శ్రీరంగనాథరామాయణము
ద్విపద
ధర్మపత్నులు గాఁగఁ దనదుకన్నియల - నిర్మలబుద్ధిమై నెమ్మి నిచ్చుటయు
చూడిపుత్త్రుఁడు వారిఁ జూచి కైకొనఁగ - వీడె నానూర్వురవికృతరూపములు
అవనీశ! యది మొద లాపురోత్తమము - అవనిఁ గన్యాకుబ్జ మనుపేరఁ బరఁగె.
నాకుశనాభుండు నప్పు డొప్పారు - నాకృతుల్ గల తనయలఁ గనుంగొనుచు990
నలరి యాకూఁతుల నల్లుని ననిచి - యెలమిమైఁ బుత్త్రకామేష్టి గావింపఁ
గొడుకైన కుశనాభుఁ గుశుఁడు వీక్షించి - పడసెదు పుత్త్రునిఁ బరమధర్మాత్ము
వినుతనిర్మలకీర్తివిఖ్యాతు గాధి - యనుపేరు గల పుణ్యు నని యెఱిఁగించి
పరమప్రియంబున బ్రహ్మలోకమున - కరిగె; నాకును మన్మఁడై పుట్టె గాధి,
దశరథాత్మజ! గాధితనయుండ నేను - కుశవంశమునఁ గౌశికుం డండ్రు నన్ను,
మతిధర్మనిష్ణార్థ మాయక్క సత్య - వతి భక్తిమై సురేశ్వరలోకమునకు
వేడుక దనప్రాణవిభుఁడైన రుచికు - తోడ శరీరంబుతోడఁ దా నరిగి
యీలోకమున లోకహిత మాచరింపఁ - బ్రాలేయపర్వతప్రాంతదేశమున
నది గౌశికీనామనది యయ్యెఁ దాను - వెలయ నన్నదిచెంత విహరింతు నేను,
సిద్ధాశ్రమముఁ బవేశించినకతస - సిద్దంబుగాఁ దపస్సిద్ధుండ నైతి;1000
నాదినుండియు మదీయాన్వయస్థితియు - నీదేశవిధమును నేర్పడ వింటి;
నడురాత్రి యరుదెంచె నరలోకనాథ! - కడుడస్సినాఁడవు కనుమోడ్తుగాక!
చలియింపకున్నవి సకలవృక్షములు - మెలఁగవు వనభూమి మృగసమూహములు;
నెఱి విహంగంబులు నీడము ల్చేరి - మఱిచియున్నవి తమమంజులధ్వనులు;
యామినీచరులైన యక్షరాక్షసులు - భూమి విచ్చలవిడిఁ బొరిఁ జరించెదరు;
దీఁటుగ చీఁకటి దెసలు నాకసము - కాటుకఁ బూసినకరణి నున్నదియు,
నీలాంబరంబున నిండుముత్తెములు - గీలించి బ్రహ్మాండగేహగోళమునఁ
గడు నొప్పుగా మేలుక ట్లెత్తినట్ల - యుడుగణంబులతోడ నున్నది నింగి
యడరంగ జనులకు నానంద మొదవ - నుడురాజు పొడతెంచుచున్నాఁ డటన్న
నామాటలకు మెచ్చి యఖిలసంయములు - నామునీంద్రునితోడ నని రప్పు డలరి1010
"నెఱయ నీవంశంబు నిర్మలం బనఘ! - గుఱిలేని మహిమ నీకులమువారెల్ల
బ్రహ్మసమానులు పరికింవ నీదు - బ్రహ్మవర్చసమును బరికింప నొప్పు;"
ననిన విశ్వామిత్రుఁ డమ్మునీశ్వరుల - వినుతించె నంత భూవిభులు, సంయములు,
నారాత్రి నిద్రింప నాప్రభాతమున - నాఋషిపుంగవు లాగాధిసుతుఁడు,
జననాథ! నిద్రయుఁ జాలింపు మనిన - విని తేఱి పూర్వాహ్ణవిధు లాచరించి,
కౌశికుఁ జూచి “యగాధమై చూడ - నీశోణనదరత్న మింత యొప్పగునె?
యాకీర్ణమీనంబు నతిరమణీయ - సైకతంబును సుప్రసన్నతోయంబు
పరిచితహరితాదిపక్షిసంఘమ్ము - తరుణనీలోచ్చలత్తరళతరంగ
