వేయుటవల్ల శరీరమనెడి యంత్రమునందలి అన్ని చక్రములు ఆగిపోవును. ఈరీతిని శరీరయంత్రమును, ప్రాణమును వశపరచు కొనుటవల్ల లోబరుచుకొనుటనే ప్రాణాయామ మందురు.
కంసాలి, పుటము పెట్టుటచే బంగారమందలి మలినమును పోద్రోలినటుల, ప్రాణాయామసాధనచే యోగి తనయందలి అపరి శుద్ధతలను పారదోలును.
ప్రాణమును అపానముతో కలిపి, ఈ రెంటిని తలవైపుకు ప్రవహించునటుల చేయుటయే ప్రాణాయామము యొక్క ప్రధానాశయము, ఇందువలన నిద్రించుచున్న కుండలినీ శక్తి మేల్కొనును.
ప్రాణమననేమి ?
శ్రుతులు "ప్రాణమునుగురించి ఎవ డెరుగునో వాడే వేదములను తెలిసికొన్నవాడు" అని చెప్పుచున్నవి. 'అందువలన శ్వాస బ్రహ్మ' యని వేదాంతసూత్రములు వాకొను చున్నవి. జగత్తునందు గల సమస్త శక్తులయొక్క సమ్మేళనమే ప్రాణము - ప్రతి మనుష్యునియందు అతని చుట్టుప్రక్కల దాగియున్న సమస్తశక్తులయొక్క కూడికయే ప్రాణశక్తి. ఈప్రాణ శక్తినుండియే, వేడి, వెలుతురు, ఆకర్షణశక్తి, విద్యుచ్ఛక్తులు బయలు వెడలినవి. ఇట్టి సమస్తవిధములగు శక్తులు, మహిమలు, ప్రాణము-ఇవన్నియు, ఇకే ఆత్మనుండి వచ్చుచున్నవి. శారీరక మానసిక శక్తులన్నియు ప్రాణశక్తిక్రిందికివచ్చును. ప్రపంచములో చలనము, జీవము, కార్యచరణచేయు ప్రతిపదార్థము ప్రాణ శక్తియొక్క స్వరూపమే. ఆకాశముకూడ ప్రాణశక్తియొక్క
