ఈ పుట అచ్చుదిద్దబడ్డది
చంద్ర - చంద్రు 673 చంపి - చంపు
చంద్రగోళి
- చంద్రపు గిన్నె.
- అంచు లేని గుండ్ర మైన గిన్నె. పక్షులు నీరు త్రాగుటకూ, మనం చేతులు కడుగు కొనుటకూ ఇత్యాదులకు అందులో నీరు ఉంచుతారు. గోళెము అన్నది కొంచెం వెడల్పాటి అంచు లేని గిన్నె కే నేడు కూడా రూఢము.
- "క్షాళనోచితచంద్రగోళి యనఁగ." పాండు. 5. 24.
- చూ. చంద్రపుగిన్నె.
చంద్రపుగిన్నె
- అంచు లేని గుండ్ర మైన గిన్నె.
- "చక్రవాకములకుఁ జల్లఁగా మంచు ద్రా,గించిన చంద్రంపు గిన్నెవోలె." ఉత్త. హ. 3. 86.
- చూ. చంద్రగోళి.
చంద్రవంక
- ఆభరణము.
చంద్రవంకలు
- ఒక రకమైన ధాన్యం.
చంద్రుని కొక నూలిపోగు
- తగినంత కాక పోయినా యెంతో కొంత ఆరాధన చేత నైన కానుక.
- చంద్రదర్శనం చేసుకొన్నప్పుడు - ముఖ్యంగా విదియనాడు - ఉత్తరీయంలోని నూలిపోగు తీసివేసి నమస్కరించుట ఆచారం. దానిపై వచ్చిన పలుకుబడి.
- "కావున సమస్తసామ్రాజ్యకర్త యైన, యిందిరాధీశునకుఁ గాను కీయవలయుఁ, జంద్రునకు నూలుపో గన్న సామెతగను, గాన నేమైన మనశక్తి గలకొలంది." కుచే. 1. 109.
- "మీరు చేసేది గొప్ప సత్కార్యం. వేలమీదా లక్షలమీదా కావలసిన పని. చంద్రుని కొక నూలిపోగు లాగా నేనూ ఒక పదిరూపాయలు యిచ్చుకుంటాను." వా.
చంపి పుట్టు
- వారికంటె మించినవా డగు.
- "వాడు వాళ్లనాన్నను చంపి పుట్టాడు." వా.
- "రావణాసురుణ్ణి చంపి పుట్టినాడు వీడు." వా.
- అనగా అతనికంటె మించినవాడని అర్థం.
- నిరసన సూచించు పట్టులనే యిది యెక్కువగా ఉపయోగిస్తారు.
చంపుక తిను
- వేధించు, బాధించు.
- "పదిరూపాయలు అప్పు ఇమ్మని వాడు నాలుగు రోజులనుంచీ నన్ను చంపుక తింటున్నాడు." వా.
- రూ. ఏటికి చంపెదరు?
చంపుకు తిన్నట్టు
- రూ. నను చంపుకొన్నట్టు.
