పుట:Narasabhupaleeyamu.pdf/76

వికీసోర్స్ నుండి
ఈ పుట అచ్చుదిద్దబడ్డది

శ్రీరస్తు

నరసభూపాలీయము

కావ్యాలంకారసంగ్రహము - పంచమాశ్వాసము



నందనసౌందర్యబు
ధానందనకీర్తివిజితహరిచందనమే
ధానయనిధానదానే
దానీంతనకర్ణ నరసధరణీశమణీ.

1


తే.

అవధరింపుము లక్ష్మలక్ష్యముల నెల్ల, ననఘ భవదీయనామధేయాంకితముగ
బహువిభక్తుల నొనరింతుఁ బద్యవితతి, నింకఁ జతురార్థభవదలంకృతులు వరస.

2


వ.

ఉప మానన్వ యోపమేయోపమా స్మరణ రూపక పరిణామ సందేహ భ్రాంతి మ
దపహ్న వోల్లే ఖోత్ప్రే క్షాతిశయోక్తి సహోక్తి వినోక్తి సమాసోక్తి వక్రోక్తి
స్వభావోక్తి వ్యాజోక్తి మీలన సామాన్య తగ్గు ణాతద్గుణ విరోధాభాస విశేషా
ధిక విభావనా విశేషోక్త్యసంగతి విచిత్రాన్యోన్య విషమ సమ తుల్యయోగితాదీ
పక ప్రతివస్తూపమా దృష్టాంత నిదర్శనా వ్యతిరేక శ్లేష పరిక రాక్షేప వ్యాజస్తు
త్యప్రస్తుతప్రశంసా పర్యాయోక్తి ప్రతీసానుమాన కాన్యలిం గార్థాంతరవ్యాస
యథాసం ఖ్యార్థాపత్తి పరిసం ఖ్యోత్తర వికల్ప సముచ్చయ సమాధి భావిక ప్రత్య
నీక వ్యాఘాత పర్యాయ సూక్ష్మోదాత్త పరివృత్తికారణమా లైకావళీ మాలాదీపక
సార రసవ త్ప్రేయ ఊర్జస్వి సమాహితంబు లన డెబ్బదియలంకారంబులు. అందు
రూపక పరిణామ సందేహ భ్రాంతిమ దుల్లే ఖాపహ్న వోత్ప్రేక్షా స్మరణ తుల్య
యోగితా దీపక ప్రతివన్తూపమా దృష్టాంత సహోక్తివ్యతిరేక నిదర్శనాశ్లేషంబులు
పదియాఱును బ్రతీయమానౌపమ్యంబులు, సమాసోక్తి పర్యాయో క్త్యాక్షేప
వ్యాజస్తు త్యుపమేయోపమానన్వయాతిశయోక్తి పరికరా ప్రస్తుత ప్రశంసానుక్త
నిమిత్తవిశేషోక్తులు పదియును బ్రతీయమానవస్తుకంబులు, రసవత్ప్రేయ ఊర్జస్వి
సమాహితభావికంబు లేనును బ్రతీయమానరసభావంబు లగు కడమయుక్తనిమిత్త
విశేషోక్తిసహితంబు లను నుపమాద్యలంకారంబులు నలువదియు నస్ఫుటప్రతీయ
మానౌపయ్యరసభావంబు లగు నందు.

3


సీ.

అవని సాధర్మ్యంబు త్రివిధ మౌభేదప్ర, ధాన మభేదప్రధాన మరయ
నుభయప్రధాన మై యొగి దీపకము తుల్య, యోగితయుఁ బ్రవస్తూపమయును