పుట:Narasabhupaleeyamu.pdf/68

వికీసోర్స్ నుండి
ఈ పుట అచ్చుదిద్దబడ్డది

68

కావ్యాలంకారసంగ్రహము

వాక్యసంకీర్ణము —

క.

ఏకడ వాక్యాంతరితప, దాకీర్ణము వాక్యకీర్ణ మగుఁ బొగడుదు రీ
భూకాంతుఁడు జను లెల్ల న, నేకగుణాన్వితుఁ డటంచు నిలలో ననఁగన్.

28

వ్యాకీర్ణము —

క.

భ్రాంతికరం బగు నన్వయ, మెంతయు వ్యాకీర్ణ మయ్యె నీడుఁడు తిలకముం
గుంతనములఁ గాంతకును ల, తాంతంబులు సెరువుఁ డిప్పుడనంగన లనఁగన్.

29

అధికపదము —

క.

తలఁపఁగ మిక్కిలిపదములు, గలిసిన యది యధిక పదము కమలారికలా
కలితవిలాససముల్లస, దలఘుయశోవిభవశాలి యగు నితఁ డనఁగన్.

30

వాచ్యవివర్జితము —

ఆ.

వాచ్య ముజ్జగింప వాచ్యవివర్జితం, బనఁగ నెగడు నాజి నభవుఁ నైనఁ
బెగడు నీతనిబాహుదీప్తాసి యనునెడ, నాజి నభవుఁ దెగడు ననుచుఁ బలుక.

31

అరీతి —

క.

రసమున కనుచితమగుపద, విసర మరీతి యనఁ బొల్చు విటజనహృదయ
గ్రసనాగ్రహగ్రహిళదృ, ష్టిసమగ్రోదగ్ర మతివశృంగార మనన్.

32

న్యూనోపమము, అధికోపమము —

తే.

ఉపమ చాల కున్న న్యూనోపమం బది, కోపమాఖ్య మధిక ముపమ యైన
హైమవసనుఁ డైన హరి మేఘనిభుఁ డన, నతివ పల్లవితలతాభ యనఁగ.

33

సమాప్తపునరాత్తము —

క.

క్రమ ముడిగి మగుడఁ బూనిన, సమాప్తపునరాత్త మయ్యె శాశ్వతు నభవుం
గమలాక్షుఁ గమలనాభుం, గమలాపతిఁ గొల్తు ముక్తికై విభు ననఁగన్.

34

అస్థానసమాసము —

క.

అపదసమాసం బస్థా, నపటుసమాసంబు రిపుల ననిఁ దునిమెద నే
నిపు డని వికటభ్రుకుటీ, విపులక్రోధాంధుఁ డయ్యె వీరుం డనఁగన్.

35

ఛందోభంగము, యతిభంగము —

క.

ఛందము యతియుం దప్పిన, ఛందోయతిభంగము లగుసంగతి నితఁడున్
కుందేందువిశదయశుఁ డై, ముందుగఁ బూజించినాఁడు నరహరి ననఁగన్.

36

పతత్ప్రకర్షము —

క.

క్షితి నుత్కర్ష ము దక్కినఁ, బతత్ప్రకర్షంబు గవయ భల్లూకమృగీ
వితతివిభేదనగర్వా, యశసింహాభీల మీమహాటవి యనఁగన్.

37