పుట:Narasabhupaleeyamu.pdf/66

వికీసోర్స్ నుండి
ఈ పుట అచ్చుదిద్దబడ్డది

66

కావ్యాలంకారసంగ్రహము

అసమర్థము —

క.

ధర నప్రసిద్ధయోగం, బరసి ప్రయోగించుపదమ యసమర్ధం బౌ
శరధరరాజనికేతను, గురుపంకజచక్రహస్తుఁ గొలుతు న టన్నన్.

8

నిరర్ధకము —

క.

ఇలఁ బదపూరణమాత్రం, బలపడినపదంబు కృతి నిరర్థక మయ్యెన్
దలఁపఁగ వెలయుచు లలి ను, జ్జ్వల మగునీతనివిలాససౌష్ఠవ మనఁగన్.

9

గ్రామ్యము —

క.

పామరులభాష గ్రామ్యము, భామినికటిగల్లములు విభాసిల్లు ననన్
గోమలిచన్నులు గన్నులు, గామునిపండువు లొనర్చెఁ గడువడి ననఁగన్.

10

చ్యుతసంస్కారము —

క.

వ్యాకరణదుష్ట మగుపద, మేకడఁ జ్యుతసంస్కృతాఖ్య మిది యె ట్లన్నన్
శ్రీకమలకాంతపదసే, వాకర్మఠుఁ డనఁగఁ గరుణవారిధి యనఁగన్.

11

గూడార్థము, అన్యార్థము —

క.

కృతి నఖ్యాతము గూఢం, బతిశయరూఢివ్యపేత మన్యార్థం బై
క్షితిఁ దగుశోణితనయనుం, డితఁ డనఁగ సమానుఁ డితఁ డహిధ్వజుఁ డనఁగన్.

12

అశ్లీలము —

క.

వ్రీడ జుగుప్సామంగళ, శీలము లగుపదము లొకటఁ జేర్చిన నవి య
శ్లీలము లగుఁ గృతి నేత, న్మూలము లగు త్రివిధభేదముల నెఱిఁగింతున్.

13


క.

వసుదేవయోనిగోపీ, విసరమహాపీనకుచనవీనాశ్లేషో
ల్లసితుం డనఁ గాలిందీ, రసవిహరణకరణనిత్యరసికుం డనఁగన్.

14

అప్రతీతము —

క.

అల శాస్త్రపురాణములనె, కలశబ్దం బప్రతీతకం బగుఁ గృతులం
దలఁతు వృషాకపిఁ ద్రిజగము, నెలమి నజావృతముఁ జేయు నీశ్వరు ననఁగన్.

15

అప్రయోజనము —

క.

అవిశేషవిధాయక మై, కవిసినపద మప్రయోజకము భూతివిభా
ధవళితహరసుతుఁ గొలుతును, నవనలినహరద్విపాస్యు నయముగ ననఁగన్.

16

క్లిష్టము —

క.

దూరార్థము క్లిష్టం బగు, ధారుణిఁ బవనాశనేంద్రధరమకుటాలం
కారమణిజనకవరపు, త్త్రీరమణకుమారరూపదీపితుఁ డనఁగన్.

17

సందిగ్ధము —

క.

సందిగ్ధ మనఁగఁ జెలఁగును, సందేహాస్పదపదంబు సమరధరిత్రీ
సందీపితజయశాలిపు, రందరనుతవిక్రముండు రాముఁ డనంగన్.

18