పుట:Narasabhupaleeyamu.pdf/45

వికీసోర్స్ నుండి
ఈ పుట అచ్చుదిద్దబడ్డది

శ్రీరస్తు

నరసభూపాలీయము

కావ్యాలంకారసంగ్రహము - తృతీయాశ్వాసము

.



రమణచరణసేవా
పారాయణ యుభయవంశపావన లక్కాం
బారచితభాగధేయ య
పారకృపాసరస యోబపార్థివనరసా.

1


తే.

అవధరింపుము లక్ష్మలక్ష్యముల నెల్ల, నసఘ భవదీయనామధేయాంకితముగ
బహువిభక్తుల నొనరింతుఁ బద్యవితతి, నిచ్చటఁ బ్రబంధజీవితం బె ట్లటన్న.

2


తే.

మహితకవితావిలాసినీ మధురతరవి, లాసవిన్యాసములలీల వాసి కెక్క
నవరసంబుల నెఱిఁగింతు నవరసార్థ, గుంభగంభీరతరవచోజృంభణముల.

3


క.

పులకండంబులు గలిపిన, నలు పగుసలిలము రసాయనం బగుపగిదిన్
లలితవిభావాదులచే, నలఘు[1]తరస్థాయిభావ మమరున్ రసమై.

4

స్థాయిభావలక్షణము —

తే.

గరిమ నదులెన్ని గలిసినఁ గప్పుకొనుచు, జలధి గనుపట్టురీతి [2]సంచారిభావ
సంచయము లెన్ని గలిపిన మించ నీక , తాన కనుపట్టుభావంబు స్థాయి దలఁప.

5


క.

ధర శృంగారము హాస్యము, కరుణ[3]యు వీరము భయానకము బీభత్సం
బురురౌద్ర మద్భుతము శాం, తరసంబును రసము లనఁగఁ దనరుం గృతులన్.

6


క.

రతిహాస[4]శోకయత్నము, లతిభీతి జుగుప్స రోష మచ్చెరువు శమం
బతులక్రమమున నివి సాం, ప్రతము రసస్థాయిభానభావనఁ జెందున్.

7


క.

రసములకుఁ దొమ్మిదింటికిఁ, బొసఁగిన యీస్థాయిభావములకు నోనర్తున్
రసికతలక్షణలక్ష్యము, లసదృశరసశాస్త్రవేత్త లౌ నౌ ననఁగన్.

8

రతి —

క.

రమణీమణులకుఁ [5]బురుషుల, కరయఁగ సంభోగవిషయ మగునభిలాష
స్ఫురణము మనములఁ బొడమిన, ధనలో నది రతి యనఁగఁ దగు నె ట్లన్నన్.

9
  1. వయిన
  2. నిజగతి
  3. ము
  4. శుగుత్సాహ
  5. దరుణుల