101
ద్వంద్వసమాసము, విగ్రహ వాక్యమున ను - అను సమ్చుయము చేర్చబడును.
ఇవి రెండు విధములు.
ద్విపద ద్వంద్వము :
ఉదా : రామకృష్ణులు - అన్నదమ్ములు
రాధాకృష్ణులు - మొదలైనవి.
రెండు కన్న యెక్కువ పదములతో కూర్చిన
బహుపద ద్వంద్వ సమాసము :
ఉదా : ధర్మార్ధకామమోక్షములు.
సత్త్వరజస్తమో గుణములు.
5. బహువ్రీహి సమాసము :
కర్మధారయము కన్న - కల అను అర్ధము ఎక్కువగా నున్న, బహువ్రీహి సమాసము. రెండు పదముల అర్ధములేక వేరైన మరొక అర్ధము ప్రధానమైన బహువ్రీహి సమాసము. పీత + అంబర - అనుపదములకు పచ్చని వస్త్రమని అర్ధమైనను - వీటి కలయికచే వేరొక అర్ధము స్పురించు చున్నది. అన్యపదార్ధము ప్రధానమైనది బహువ్రీహి. పీతాంబరుడు - పచ్చనివస్త్రము కలవాడు. ఇందు విగ్రహ వాక్యమున కలది కలవాడు అనివచ్చును. ఇది యెప్పుడును విశేషణమే కాన విశేష్యమును బట్టి లింగవచన విభక్తులుండును.
కమాలాక్షుడు = కమలముల వంటి కన్నులు కలవాడు (విష్ణుమూర్తి)
పద్మాలయ = పద్మము నిలయముగా కలది (లక్ష్మి).
సులభ వ్యాకరణము
