46
లంకావిజయము
లక్ష్మణ. | రుచిరతాస్పదము = సౌందర్యస్థానమైనవానిని, దిరుపతినా = తిరుపతిమంత్రియన, భాసితున్, క్షేమ+మాన+యశోభిరామున్, జ్యేష్ఠుని, కీర్తిజితరూప్యగిరిన్, శుభరతునిన్ = శుభాసక్తుని, రామకృష్ణునిన్ = ఆపేరుగలవానిని, లక్ష్మణునిన్ = లక్ష్మణనామముగలవానిని, సుమిత్రానందను = మంచిస్నేహితుల కానందము గల్గించువానిని, రూఢిగా = నిర్ణయముగ, రామున్ = ఈపేరిటివానిని, ప్రబలుమని, శత్రుఘ్నుని = శత్రునాశకుని, తద్గురుండు = వారితండ్రి గోపాలమం త్రి, దీవించి పలికెను. | |
తా. | గోపాలమంత్రి, తిరుపతిని, రామకృష్ణుని, లక్ష్మణుని, రాముని (తననలువురు కొడుకులను), దీవించెను. | |
వ. | అంత. | 40 |
ఉ. | తాతను గన్నతండ్రి నుచితస్థితిఁ బోలిన పెద్దచిన్నవాఁ | 41 |
రాఘవ. | తాతను = బ్రహ్మను, కన్నతండ్రిన్ = కనినతండ్రియైన విష్ణుదేవుని, ఉచితస్థితిన్ = తగినరీతిని, పోలిన = అనుకరించిన, పెద్దచిన్నవాఁడు (రాముడు), ఆతతబుద్ధిశాలియగుచు = విస్తారమైన జ్ఞానవంతుఁడై, ఆత్మమునందలపోయ = మనస్సున నాలోచింపగా, బాల్యమందే = చిన్నప్పుడే, తెలివిన్, ఘనుండగుటన్, ఎంతయున్ = మిక్కిలి, విస్మయ మొప్పు= ఆశ్చర్యకరము గాఁగ, పెంపునన్ = అతిశయముచే, సజ్జనవ్రాతముఁ బ్రోవన్ = శిష్టజనసమూహమును రక్షించుటకున్ను, దుష్టజనవర్గము చేవ = దుర్జనులగర్వమును, అడంపన్ = తగ్గించుటకును. | |
తా. | విష్ణుమూర్తివలె రాముఁడు చిన్నతనమునందే బుద్ధిశాలియై దుష్టశిక్షణ శిష్టరక్షణములయందు నేర్పరియై జనులకు విస్మయముం బుట్టించె ననుట. | |
లక్ష్మణ. | తాతను = తాతగారిని, కన్నతండ్రిని = తండ్రి గారిని, ఉచితస్థితిన్ = వారివారిగుణములచేత, పోలిన పెద్దపిన్నవానిని, తక్కినది సులభము. | |