ప్రథమాశ్వాసము
45
| ణుని సుమిత్రానందనుని సమస్తజనమా | |
గీ. | రూఢిగా రాము బలియు శత్రుఘ్ను నాల | 39 |
రాఘవ. | రుచిర... పతినా - రుచిరతా = సుందరత్వమునకు, ఆస్పద = స్థానమైన, ముదిరు= మేఘునియొక్క, “ఘనజీమూతముదిరజలముగ్ధులనుయోనయః" అమరము. పతినా = ప్రభువైన యింద్రుని వలె, భాసితున్ = ప్రకాశించుచున్నవానిని, పతినా = ప్రతి యనునట్టులు, (ప్రతిశబ్దద్భవము, పతి. దేశ్యమని కొంద ఱందురు.) క్షేమమానయశోభి = శుభసంపత్తి, నీతులచేఁ బ్రకాశించువానిని (క్షేమమా+నయ+శోభి), రామున్ = రాముని, జ్యేష్టున్ = మొదటివానిని, శ్రీలనేలుమనియు = సంపదల నేలుమనియు, రెండవసతున్ = రెండవకొడుకును, కీర్తిజితరూప్యగిరిశున్ - కీర్తి = యశస్సుచే, జిత = జయింపఁబడిన, రూప్య = వెండియు, గిరిశున్ = శివుఁడును గలిగినట్టివానిని , రామకృష్ణున్ = రామునివలె నల్లనికాంతి గలవానిని, భరతుని, మహనీయవృత్తిని విలసిల్లుమనియు, మూఁడవయతనిన్, సుమిత్రానందనుని, లక్ష్మణుని, సమస్తజనమాన్యప్రవర్తనలఁ జెన్నలరుమనియు, నాలవకొమరుని, రూఢి. . . త్రుఘ్ను - రూఢి గారాము = ముద్దుచేత, బలియు = ప్రబలు, శత్రుఘ్నుని, ఘనవృత్తిని వఱలుమనియు, తద్గురుండు = వారిగురువైన వసిష్ఠుఁడు, నిరూపణముగ ధరణిజనులెల్ల మెచ్చ, దీవించి పలికెను. | |
తా. | మేఘశ్యాముఁ డైన రాముని, రామునిం బోలిన భరతుని, లక్ష్మణుని, శత్రఘ్నుని శ్రీల నేలుమనయు, కీర్తిచే వర్ధిల్లుమనియు, జనమాన్యప్రవర్తనము గలిగియుండు మనియు, ఘనుఁడవై యలరు మనియు గురువైన వసిష్ఠమహర్షి దీవించెను. | |