26
లంకావిజయము
| విశేషమునందు, ఆత్మదేవున్ = తనయిష్టదేవతలను, అజసంతతిఘనుఁడు = బ్రాహ్మణశ్రేష్ఠుఁడు (అజ = బ్రహ్మ, సంతతి = కులము), ఇష్టార్థసిద్ధికై, ఎపుడున్, వేఁడున్, అతఁడు, అనఘుఁడు, ధైర్యమునను ...... నెందుసవతు లేక. (ముందఱ కన్వయము.) | |
తా. | గోపాలరామా! నన్ను రక్షింపుము. బ్రహ్మదేవుఁడా! కరుణించుము. ఈశ్వరా! యాదరింపుము. అని యాత్మదైవతములను బ్రార్థించును. ఎందును నతని కితరు లీడురారు. | |
వ. | ఇవ్విధంబున నిచ్ఛానువర్తనంబులు బ్రవరిల్లుచు నొక్కనాఁడు. | 11 |
| దీనియర్థము రెండుపక్షముల స్పష్టము. | |
చ. | అతులితరూపనిర్జితసుమంబగుఁ డాతఁడు సర్వలోకస | 12 |
రాఘవ. | అతు...సుమాంబకుఁడు - అతులిత = ఉపమానరహితమైన, రూప = సౌందర్యముచే, నిర్జిత = జయింప బడిన, సుమంబరుఁడు = పుష్పాస్త్రుఁడు (మన్మథుఁడు) గల, ఆతఁడు = దశరథుఁడు, సుమంత్రముఖ్యు లగుమంత్రులగోష్ఠిన్, గురూపదేశసంగతిన్ = వసిష్ఠోపదేశమున, సర్వలోకసమ్మతిని = సర్వజనుల సమాధానముతో, తనయాలినొందు = పుత్రసముదాయమును గనునిమిత్తమై, నదధ్వరక్షణాదృతిని - సత్ = శ్రేష్టమైన, అధ్వర = యజ్ఞమనెడు, క్షణ = ఉత్సవమునందలి, ఆదృతిని = ఆదరణముచే, పురోహితున్ - పురా = ఇంతకుముందే, ఊహితున్ = ఊహింపఁబడియున్న, శాంతవరున్ = శాంతాదేవీభర్తయైన ఋష్యశృంగుని, ప్రియాన్వితున్ = భార్యాసహితుని. | |
తా. | ఆదశరథుఁడు సుమంత్రాదిమంత్రులతో నాలోచించి సంతానము కలుగుటకై యొక యజ్ఞము చేయవలయు నని శాంతపెనిమిటి యగు ఋష్యశృంగుఁడను మునీంద్రుని (పిలిచెను). | |