ప్రథమాశ్వాసము
23
| తా. | బుద్ధిమంతు లగుకరణములలో, యోగ్యజనులలో నధికుఁడని యాగోపాలమంత్రిగుణములను గొనియాడుచుందురు. | |
| భుజంగప్రయాతము. | హరించెం దగన్ దుర్జనాత్మానురక్తిన్ | 7 |
| తా. | దుర్మతుల యతిశయమును హరించెను. విష్ణుభక్తిని భరించెను. జనులందఱుఁ దన్నుఁ బొగడునట్టియుపాయమును గలిగియుండిను. మంత్రతంత్రములయొక్క శక్తిని ధరించెను. | |
| గీ. | అతఁడు రాజమందారాచ్ఛవితతకీర్తి | 8 |
| రాఘవ. | రాజమందారాచ్ఛవితతకీర్తి - రాజ = చంద్రునివలె, మందార = కల్పవృక్షమురీతి, అచ్ఛ = స్వచ్ఛమైన, వితత = విస్తారమైన, కీర్తి = యశస్సుగలవాఁడు, వంశశుక్తిముక్తామణి = కులమనుముత్తెపుచిప్పకుమణియు(నైన), అతఁడు = ఆదశరథుడు, కాళికాసమానవేణిళలన్ = మేఘపఙ్క్తితో సమానమైనజడలుగలవారిని, శోభఁగ్రాలువారిన్ = సౌందర్యముచే బ్రకాశించువారిని, ముగురన్ = ముగ్గురుకన్నెలను, వరుసన్ = క్రమముగా, సమ్మదం బొప్పన్, పెండ్లియాడె. “మేఘజాలేపి కాళికా" యని యమరము. | |
| తా. | ఆదశరథుఁడు యశస్సు, సత్కులము, సౌందర్యము గల ముగ్గురు కన్యలను బెండ్లియాడెను. | |
| లక్ష్మణ. | అతఁడు =గోపాలుఁడు, రాజమన్ = రాజమ్మయనెడు, తారాచ్ఛ = నక్షత్రములవలె స్వచ్ఛమైన (ముత్యాలవలె నని యైన) దానిని, వితతకీర్తి | |
