మిల్లులలో, రైల్వేలో, ట్రాంవే, బస్సువారలలో ఇదివరకే సంఘాలు ఏర్పడ్డాయి. ఆ యా సంఘాలకు గుప్తదానాలు చేసేవాడు.
వైద్యంలో నిపుణుడవటంచేత అతడు పట్టిన కేసులు సాధారణంగా నెగ్గి తీరేవి. అందుచేత కూలిప్రజలకు అతడు దేవుడనే భావం.
అతనికి పెద్దవారితోనూ సహవాసం ఉండేది. పైకి కాంగ్రెసువాది. కాంగ్రెసు సంఘాలలో సభ్యుడు తమిళనాడు కాంగ్రెసు సభ్యుడుగానే ఉండేవాడు. తమిళంలో పండితుడు. కాని మదరాసులో తన వైద్య జీవితం ప్రారంభించినప్పటి నుండి తెలుగు బాగా నేర్చుకొని తెలుగుభాషలోనూ పండితుడయ్యాడు.
“డాక్టరూ, నువ్వు తెలుగువాడవయ్యా. అరవవాళ్ళంటే యెక్కువ మొగ్గుతా వేమిటి?” అని కోనంగి ప్రశ్నవేశాడు.
“నేను అరవవాణే! అరవదేశంలో పుట్టాను!”
“మంచిపని చేశావు. పొరపాటున ఏఆఫ్రికాలోనో పుట్టితే నీగ్రోవాడివై పోదువన్నమాట!”
“ఆ వైగర్ దేశంలో కాపురం చేసే తెలుగు దంపతులకు పుట్టి ఉంటే నీగ్రోనైపోదును.”
“ఏ అడవిలో కోతులున్న ప్రదేశంలోనే పుట్టి వుంటే కోతివైపోదువు.”
“ఆంధ్రులందరూ కోతులేటగా?”
“అరవలు కొండముచ్చులు!”
"కన్నడులు?”
“లంగూరులు?”
6
కొందరి మనుష్యులకు రాజకీయాలు మహాఇష్టం అంటాడు కోనంగి. వారిలో రెండు జాతులున్నా యంటాడు.
ఒక జాతివారు తమ వృత్తికీ, మామూలు పనులకూ భంగం లేకుండా, రాజకీయాలవల్ల తమకు ఏ విధమయినటువంటి ఇబ్బంది లేకుండా రాజకీయాలు, తప్ప ఇంకోటి వినరు, కనరు, చదవరు, మాట్లాడరు, ఊహించరు, నిద్రపోరు, లేవరు, తినరు, నమలరు, మింగరు, ఆరగించికోరు, వాదించరు.
ఇంకో రకంవారికి రాజకీయ జీవితం ఉంటుంది. జాగ్రత్త ఎక్కువ. జిల్లాబోర్డు రాజకీయాలు విద్యాసంస్థల రాజకీయాలు, గ్రంథాలయ రాజకీయాలు, కలెక్టర్లు మొదలయిన ప్రభుత్వోద్యోగుల్నీ, మహాత్మాజీ మొదలయిన జాతీయ నాయకుల్నీ కలుసుకుంటూ ఉంటారు. ఘాటుకాని రాజకీయ ఉద్యమాలకు చందాలిస్తారు. ఈ జాతిలోవారే ఆంధ్ర మహాసభ కార్యకర్తలూ నాయకులూను.
కాంగ్రెసులోనో కమ్యూనిస్టులలోనో చేరి జీవితాలు దేశానికి అర్పించేవారు రాజకీయ మానవులు కారట. వారు వట్టి రాజకీయ రూపాలే అని కోనంగి వాదన.
తాను మాత్రం ఏం కావాలి! స్వరాజ్యమో సామ్యరాజ్యమో వచ్చేవరకూ, ప్రజలందరూ కాకపోయినా తనబోటి పెద్దలు మరి ఏ ఇతర దేశాభ్యుదయ కార్యమూ చేయలేనివారు మాత్రం తప్పక రాజకీయాలలో చేరాలట.
