204 కవిత్వతత్త్వ విచారమ
సర్వలక్షణ ప్రాప్తికి దానిని మెడగట్టుకోవలదా ? ధుత్యమ కొంత సూర్యాస్తమయ వర్ణనము . దీని యగత్యమేమో దేవునకే యెఱుక ! అందులోని కుయుక్తులో !
తే, నింగి యనియెడి ప్రత్తిచేనికిని రక
బలియిడిరనంగ నెఱనంజ దొలుత నమరఁ
దఱుచుగాదన విరిసిన దొరుగుఁ బ్రతి
విళ్ళునా ఁజుక్కలెంతయు నుల్లసిల్లె!
(కళా. ఆ. 8, ప. 12)
ఆకాశము ప్రత్తిచేను ! రక్తబలి యిచ్చినారఁట ! చుక్కలు ప్రత్తి విళ్ళు! ఇట్లు వ్రాసిన మనవారి కేమో యానందము ! కష్ట తరముగనున్నఁ జాలును. మనోజ్ఞమని యెంతురు, ఆశ్చర్యము నకును నా మోదమునకును మనవారిలో వ్యత్యాసమేలేదు ! తరువాత జంద్రోదయము. ఇంకొక వికారాలంకారము !
“తే. కాలమను కువిందుఁడు చంద్రికాపటంబు
నేయబనిన మగ్గనమొకో యనంగ
వనమయూ ఖాళి గొనసాగి మివులనొప్పె
విధుడమరె వాని గృహబిత్తి వివరమనగ
(కళా. ఆ. 8, ప. 15)
భావప్రధానముగ వక్కాణించు మయూరుఁడే సూర్యుని కిర ణము లాయన 'మీసాలు'గ నుపమించినాఁడు ! ఇఁక, తక్కువ కవుల మాటలేల ? అపురూపమే సురూపమని మనవారి భ్రాంతి. ఎంత క్లేశపడి సంపాదింతు మో యంతసుఖమని యెన్నిక ! పాతా ళమువఅకు ద్రవ్వి గులకజాయిం దెచ్చిన నది బుద్ధిబలమా, లేమియూ ?
పిమ్మట సూర్యోదయ వర్ణనము, మఱికొన్ని దుష్ట యోచనలు: సూర్యబింబము "గగనాఖ్య పనసవృక్ష ప్రకాండో పరిభ్రాజితంబగు పక్వఫల" మఁట ? ప్రబంధముల శ్రాద్దమునకై తేఁబడిన యెజ్జ గుమ్మడికాయ యనరాదా ! యోజనాశక్తికిం జేరిన చమత్కారము నకును భావముల నలరించు శక్తికిని ఎంత భేదము !
కళాపూర్ణుని ఙ్ఞు నేర్చిన ప్లే యున్నది. చతురంగము లలో నొక్కొక్క ద్ధమున కొక్కొక్క యంగము మాత్రము పూనినట్లు వ్రాసియున్నాడు. ఇది యా యంగసంగరముల వెవ్వే అుగ వర్ణించుటకై చేసికొన్న దబ్బర మర్యాదగాని, జయకాంక్షఁబోవు
