హరిశ్చంద్రోపాఖ్యానము
తచ్చలు పచరించి తటమటించెదవు
యిప్పు డేమరిపాట నిటకు నే తెంచి
ముప్పిరి గొనుకోపమునఁ గౌశికుండు
నన్ను వీక్షించి యీనర నాథుమీఁద
మిన్నక తరువుండి మితి వోక మున్నె
పన్ను గాఁ దె మన్న పసిఁడిచౌకముల
నెన్ను ము నీవన్న నెచట నేఁ దెత్తుఁ..................................160
బసిఁడిఁ దెమ్మనుచు నేఁ బలుమారువేఁడ
మినుగ వేనుఁగుగన్వ మీటినయట్లు
చదువు నంతరమాయెఁ జాలు నీజాగు
తుద లేదు వీనుఁగుతోడి జాగరము
బోయబొంకులు బొంకి పోయెదో లేక
మాయప్పు నేఁటీతో మాన్పి పుచ్చెద వు
నిను నేఁడు ముఖమున నెత్తురు . బొమిఁ
కొనిగుల్లపఱుపక కొలికికి రావు
.........................................................................................................
డినది=కూడినది - స్వార్థమునఁబడు. తచ్చలుపచరించి = జిత్తులు నెఱపి, తటమ టీం చెదవు= మోసపుచ్చెదవు, ఏమరిపాటు=పరాకుగా-అదాటున ,పన్ను గాన్= ఒప్పిదముగా, పసిండిచౌక ములకాక ఆకువరాలు.. నాలుగురూపాయలవరా చౌక మనఁబడును. మిసుకవు=కదలవు, ఏనుఁగుగవ్వదాటినయట్లు= పెద్దగవ్వను ఎగఁ జిమ్మినను కదలనట్లు కదలకు న్నా వనుట. చదువును అంతరమాయె= విద్యాభ్యాస మునకును అడ్డికలిగెను, పీనుఁగుతో డిజూగరము= పీనుఁగుతోఁగూడ మేలుకొను ట- పీనుఁగుతో ఎంత సేపు మేలుకున్నను తుది లేనట్లు నీ జాగునకును తుది లేదనుట. బోయబొంకులు=కటికి బొంకులు, నెత్తురుఁ బ్రామికోని= మొగమున నెత్తురు లేకుం డునట్లు చేసి- అవమానభయాదులవలన మొగమున నెత్తురు లేకపోవుట ప్రసిద్ధ ము. గుల్లపఱషక = గుల్లవలె తెల్లఁ బాఱనీయక , కొలికికి రావు=పరిపాక మునకు రా
