శ్లో|| సంతు విలోకన భాషణ,
విలాస పరిహాస కేళి పరిరంభాః
స్మరణ మపి కామినీనామ్,
అలమిహ మనసోవికారాయ
కర్ణ : అందరికీ తెచ్చారా?
కేశవ : క్షమాపణ మనవిచేసి, ఒక్కసంగతి శృతపర్చుకుంటాను. బిల్హణుడు మహాపండితుడు, దేశదేశములు తిరుగును. అట్టివాడిని అనాదరణచేసిన యెడల, అపకీర్తి సాటగలడు. పండితులు శిక్షార్హులు కారు. “విద్వద్దండ మగౌరవం” అన్నాడు. నేరం యెంతవరకూ వున్నదో, వారు యెంతవరకూ సమాధానం చెప్పుకోగలరో, ఆ తత్వాన్వేషణం కూడా కర్తవ్యమేమో అని సందేహం కలుగుతూంది.
మాధవ : అయితే, తత్వాన్వేషణం చెయ్యనిదీ ప్రభువులు శిక్ష విధించారనా, మీ అభిప్రాయం?
రామ : విష్ణ్వంశసంభూతులగు మహాప్రభువులు, అన్వేషణం అంటూ వకటి చెయ్యవలెనా నిజమును?
"సతాం హి సందేహ పదేషు వస్తుషు
ప్రమాణ మంతఃకరణ ప్రవృత్తయః
విదూ : ఆ సిద్ధాంతం అందరి మెళ్ళకీ వురి అల్లుకోవడవేఁ. యిప్పుడు ఒహడి పీకకు తగిలిస్తే,రేపు మన పీకకే తగులుకోగల్దు. ఇదుగో నానా మంత్రి వస్తున్నారు. నిద్రపోతూన్నవాళ్ళ పీకలు తెగొయ్యడానికి యింత మహావీరుడు మరి లోకంలో లేడు. ఆ ధర్మ సందేహవేఁ దో ఆయన తీరుస్తారు.
(మంత్రి నానాపంత్ ప్రవేశించును. )
నానా : మహాప్రభో! మహారాజకుమారివారికి భగవద్గీతలు ఉపదేశం చేయించడపు అభిలాష యేలినవారికి కలదని, శ్రీ మాతా మహారాణీ వారితో నవుకరు మనవి చెయ్యగా మిక్కిలి సంతోషముతో వారు ఆమోదించారు.
కర్ణ : మీరు మనవి చేసిన తరవాత, మరివకలాగు యేల ఔను ?
విదూ : పాం విషం పావేం తియ్యాలి.
(నానామంత్రి కోపముతో విదూషకునివైపు చూచును)
కర్ణ : అతని మాటలు సరకు చెయ్యకండి.
గురుజాడలు
438
బిల్హణీయము
