ఈ పుటను అచ్చుదిద్దలేదు
అనవర్తి వెంకటస్వామి, వనపర్తి సీదయ్య, డోలుకోటయ్య, శ్రెమతుల తొట గండమ్మ, అనవర్తి గనమ్మ, తోట కోటమ్మ, తోట కోటిలింగం మొదలగువారు ఒకనాదు పేరెన్నికగన్నకళాకారులు.
పం బ క ధ
"అంబ రావే జగదాంబ రావే" అంటూ పల్లెల్లో సత్తెమ్మ సంబరాలు చేస్తుంటారు. సాంబ్రాణి ధూపాలతో సంబలాళ్ళు ఆదిశక్తి అనీ, సృష్టి ఆవిర్భావం, సత్తెమ్మ మహాత్యాలూ గూర్చి ఈ సంబకధ చెబుతారు. ఒకరు సంబనాదం వాయిస్తారు. రెండు సన్నని చిన్న వీరణాలు లాంటివి కలిపి కట్టబది ఒకొవైపు ఒక్కోదాన్ని పుల్లంక్కలతో వాయిస్తుంటే 'సంబలక్కం సంబలక్కం ' అనే శబ్దం వస్తుంది. మరొకరు జముకు వాయిస్తారు. ఇంకొకరు శృతికి తిత్తి ఊదుతుంటే ఒకరు కాలికి గజ్జెలు కట్టుకొని ఎగురుతూ కధ పాడుతుంటే వాయిధ్యాల వారందరూ చెవిదగ్గర చెయ్యుంచి 'ఆ - - -' అని ఆకడతారు. జనం కూర్చుని ఎంతో ఇష్టంగా వింటుంటారు. దీన్నే సంబకధ అంటారు. తెల్లవారక వీరు సంబరంగా సత్తెమ్మని ఊరావలికి సాగనంఫేటప్పుడు సత్తెమ్మ గుడిముందు ముగ్గుతోవేసిన పద్మంలో మేకపోతునుకోసి ఆ రక్తంతో ఆ ముగ్గు నెత్తేసి కొత్తకడవలో పోసి (దీనినే కత్తెరకడవ అంటారు) తమలో ఒకరికి కొత్తకోకకట్టి, రవికతొడిగి నెత్తికెత్తుతారు. మేక ప్రేగులు తీసి అతనికి ఎడజందెం, పెడజందెంవేసి అతనిని సత్తెమ్మ గా భావిస్తూ వీధులవెంట ఊరేగింపుగా తీసుకెళతారు. ఊరు చివర కొచ్చేసరికి ఆమె నుద్దేశించి -
"సత్తెమ్మ సత్తెమ్మా సత్తెమైన సత్తెమ్మా
ఏ తల్లీ కన్నదే సత్తేమ్మా ?
నీది మల్లేపువ్వుల చాయ
నీది మల్లేమొగ్గల చాయ"
అని సన్నసన్నగా ఆశ్లీలార్ధంవచ్చేటట్టు పాడుతూ ఊరుదాటగానే పచ్చి బూతు పాటలు ప్రారంభిస్తారు. అది ఆమె కిష్ఠమటమరి. క్రీడాభిరామంలో బవనీలు అని చెప్పబడ్డవాళ్ళూ వీళ్ళే వీరు కులానికి మాదిగలు. రామ