పుట:Chali Jvaramu.pdf/39

వికీసోర్స్ నుండి
ఈ పుట అచ్చుదిద్దబడ్డది

27

రెండవ ప్రకరణము


తా॥ జ్వరంకు రసగతంబైన యపుడు శరీరము భారముగా నుండుట, రొమ్మడపు, అవయవములు శిధిలంబులై యుండుట, వమనము, అరుచి, మనస్సున క్లేశము గల్గుట, ఇట్టి చిహ్నములుగల్గును. మున్నునచించిన వాతపిత్త కఫములచే జనించిన నానావిధ జ్వరములను ఈలక్షణములచేత రసగతంబు లని యెరింగి రసాదిధాతువులకు నిరోధము గల్గ నీయక నాయాజ్వరమునకు చికిత్స జేయవలె నని భావము. క్రిందచెప్పబడు రక్తాది ధాతువుల యందును ఈరీతిగనే యెరుంగునది.

రక్తతగజ్వర లక్షణము.

శ్లో॥ రక్తనిష్ఠీవనందాహో।
     మో పాశ్చర్దిర్దేహ విభ్రమౌ।
     ప్రలాస। పీదకాకృష్ణా
     రక్తస్తాప్తేజ్వరేనృణామ్।

తా॥ రక్తమును ఉమియుటయు, తాపము, మూర్చ, వమనము, ఒడలుతిరుగుట, అనర్ధముగ మాటలాడుట, శరీరమున బొబ్బలు లేచుట, దప్పి, ఈలక్షణములు రక్తగతమైన జ్వరమునందు మనుజులకు కల్గును.

మాంసగతి జ్వరలక్షణము

శ్లో॥ సిణ్ణికొద్వేష్టనం తృష్ణా
     నృష్టమూత్రపురీషతా.