పుట:Bhaskarasatakamu00bhassher.pdf/36

వికీసోర్స్ నుండి
ఈ పుటను అచ్చుదిద్దలేదు

54 భాస్కరశతకము. నంబు + ఆగుట= పారిపోవుట, తధ్యము - సత్యము (నిశ్చయము) ఎట్ల నఁగా బూరుగుమాను = శాల్మలి వృతము, కాచినన్ = ఫలించినను (పండి నను) దాని ఫలంబు = ఆ బూరుగు చెట్టు పండ్లు, ఆభోజ్యములు = భుజాలప దగ నివి (తీనఁగూడనివి) అగుటన్ = అయియుండుట చేత, ఊరక = మిన్నక . వృధ్యారము గా, ఎండి. శుషి -0చి (ఎండచే సెండిపోయి) గాలి చేస్ వాయువు నిలన ( గాడ్పు వలన) కానలలోనూ - ఆరణ్యములందు (అడపు లలో ఏమిటికిఁగాక = ఎందుకుఁ బనికి రాక, పడిపోషవు + ఎ = పడిపోవు చుండ లేదా (పడుచున్న ననుట ) తా, బూరుగు చెట్టు పండినను దాని పండ్లు శీనుట కేవ్వరికిని పనికి రాక శుష్కించి వాయువళమున నెగురగొటం, వనములయందు సృధా గాఁబడిపోవుచున్న ట్ల ధర్మబుది లేనివానికి ఐశ్వర్యములున్న నునవియున్న ఢీ యుండి పరులకేకకి ముపయోగము పవరపోవుచుండును చ. నడవక చీకి, లేమియగు • నాఁడు విజోదర పోషణార్ధమై యడిగేభ వించుటల్ నరుల శారయవ్యంగ్యము కాదు పొండవుల్ గడుబలశాలు లేవుకు ను ఖండవిభూతిఁదొలంగి 'బై క్షముల్ గుడువరు యేక చక్రపురిఁ గుంతియుఁదారొక చోట భాస్క రా టీ. భాస్కరా ! నడవక = జరుగుబాటు లేక , లేమియగునాడు - దారిద్ర్యము వచ్చునపుడు ( పేదతీకము సంభవించుతతికి) నిజ + ఉదరపో వణ + అర మై- తన కడ పు నిండించు కొనుటకు, Asaf=కోరి (యాచించి) భుజించుటల్ - భక్కించుటలు (అనుటలు) అరయన్ (ఆలోచింపఁగా) నరులకున్ = మనుష్యులకు, వ్యంగ్యము- నిందింపదగినది కాదు. ఎట్లనగా:- కడున్ = మిగుల, బలశాలులు = బలిదులు (బల, పంతులు) ఏవురు = అయిదుగురు, సాండవుల్ = పాండురాజు కుమారులు , ధర్మరాజాదులు = ధర్మ రాజు, భీముఁడు, అర్జునుఁడు, నకులుడు, సహ దేవుఁడు, ఆఖండవిభూతిన్ - ఎక్కువయగు నైశ్వర్యము నుండి, తో టీకా తాత్పర్యసహితము. 55 లంగి - విడిపోయి, ఏక చక్రఫనిన్ = ఏక చక్రమను "నామముగల పట్టణమందు. తారును = తామును, ( పాండవులును) కుంతియు? = (తల్లియైన) కుంతీదే వియు, ఒక చోటక - ఒక స్థలమందు, భై క్షముల్ = ఆకటనము వలన గెచ్చుకొనిన యన్నములు, కుడునకు + ఎ = భక్షింప ? (వివరా) (అనఁగా బిశ్చ మెత్తుకొని తినిరనుట. ) తా. పంచసాండవులును బలవంతులై యుండీ సకలసంపడలను విడిచి పెట్టి తల్లియగు కుంతీ దేవితోఁగూడ "నేక చక్ర పురమున ముష్టియెత్తుకొని జీవిం చుచున్న ప్లే లోకములో మనుష్యుఁడు పేదఱిక ముననుభవించు సమయమునఁ దన కడుపు నిండించుకొనుటకు ఇకరుల యాచించుట తప్పులో నిది కాదు. చ. నుడువుల నేర్పు చాలని మనుష్యు డెఱుంగకతప్పనాడినం గడు(గృపతోఁ జెలంగుదురు గాని యదల్పురు తజ్జు లెల్ల ద ప్పుడుగులు వెట్టుచున్న దుచునప్పుడు బాలుసిముద్దు సేయఁగా దొడగుదు రింతె కాని పడ • ద్రోయుదు రే యెవరైన భాస్కరా. 58 టీ. భాస్కరా ! నుడువులన్ = పలుకులయందు (మాటలలో) నేర్పు = చతురత, చాల నిమనుష్యుఁడు - లేనట్టిమనుష్యుఁడు, ఎఱుంగక - తెలియక . తప్ప + అడిసన్ జతప్పు పలికిన యెడల, జులు + ఎల్లన్ = విద్వాంసులంద ఆు, (పండితులంద ఱు) కడున్ = మిగుల, కృపతోన్ కరుణతో (దయతో) చెలంగుదుకు = ఒప్పుచుకు (సంతోషింతురు) కాని అదల్పరు - కోపముతోఁ గ సరకు, (ఎట్లనఁగా) తప్పు + అడుగులు = తప్పుటడుగులు (ఆనఁ గాఁ దిన్న (గా నడువ నేరని పసితనమునన చుట) పెట్టు చున్ = వేయుచు, నడుచునప్పుడు = నడుచు సమయముందు, బాలు నిన్ - పసివానిని (పిల్ల వానిని, ముద్దుచేయన్ + కొన్' =' "మేమం జూచుటకు, తొడఁగుదుకు - బ్రయత్నింతురు ( మొదలు పెట్టెదరు ఇంతే = విచారింపఁగా