పుట:Bhaskarasatakamu00bhassher.pdf/34

వికీసోర్స్ నుండి
ఈ పుటను అచ్చుదిద్దలేదు

50 భాస్కరశతకము. టీకా తాత్పర్యసహితము. 51 మును, కలిగినన్ = ఉన్న యెడల, అది = ఆదర్పణమును, చూచి = కను గొని (వీక్షించి, ఒక్కన్ చేసి కొనుస్ + కొదు + ఎ = ఒప్పునట్లు సవరీం - ఆపాము మంచి (ఉపకారము) ఒనరించినన్ = చేసినచో, గుణము = తానొనర్చిన యుపకారమువలనఁ గలిగెడు లాభము, మిక్కీ = మిగుల, కీడు + అగున్ = చెడుగగును. (ఎట్లన (T') పొముపిల్లకున్ = సర్పశిశువునకు, పాలు + ఇడి- క్షీరములుపోని, పెంచినన రక్షించిన చో, దానికో ఆలస్ పిల్ల దంతమునందు, విషము = గరళము, చాలఁగన్ = ఎక్కువగా, అంత కంతకున్ = కమక మముగా, ఒక చాయన్ = ఒక రీతిగా (ఒక విధము గా) హెచ్చును గాక - అధికమగు చుండును గాని, సొయఁగస్ + నేచ్చును + ఏ పోవునా ? (ఆ విషము హరింపదనుట ] తొ, పాముపిల్లకుం బాలువోసి పెంచనను, దాని కోరలయందున్న గరళము క్రమము గా వృద్ధిరుగుచుండును గాని తగ్గనట్లే యోగ్యులు చేసిన మంచిని మతి చెడివానికి మేలొనర్చినను, దాని చేఁ గలుగు ఫలము మిక్కిలి సత్య సమగును. చ. తెలియని కార్య మెల్లఁ గడు తేర్చుటకొక్క వివేకిఁ జేకొనన్ వలయున టైన దిద్దుకొని వచ్చుఁబి యోజనమాంద్య మేమి యుం గలగదు, ఫాలనుందు: దిలగంటి కునప్పుడు కేత పదమున్ గలిగినఁ జక్కఁజేసికొను ఉగాదెనరుండదిచూచిభాస్కరా. టీ. భాస్కరా ! తెలియని కార్యము + ఎల్లన్ = తెలియనట్టి పని నంతను , కడ తేర్చుటకున్ = నెరవేర్చుటకు, ఒక్క వివేకిన్ = ఒక జ్ఞానసం -చేకొనన్ వలయు చేర్చుకొనవలయును ఆటు + ఐనన్ - ఆటయిన యెడ, దిద్దుకొసన్ ఎచ్చున్ = లోపములు లేకుండఁ బనిని సానుకూలము చేసికొనవచ్చును, ప్రయోజనమాంద్యము = పనికిఁ దడవు (కార్యమున కొలస్యము, ఏమియున్ = ఇంచు కయును (ఎంతమాత్రమును) గలుగదు..సం భవింపదు. (ఎట్లనగా) నరుండు = మనుజుండు; ఫాలమందున్ = ముగ మున (నుగుటను) తిలకంబును = బొట్టును , ఇడునప్పుడు = ఉంచుకొను నపుడు ( పెట్టుకొనుతతి) చేతన్ = హ స్తమందు (కరమున) అద్దమున్ = దర్పణ లేనియింటికిన్ = తా. మనుష్యుఁడు, మొగమున బొట్టు పెట్టుకొనునపుడు హ పమందడ ముండినయెడల దాని నిజూచుకొని యాలకమును జక్కంగా సవరించుకొను నట్లే తనకు గోచరముగాని పనిని నెరవేర్చుటకొక తెలివిగా లవానిని దగ్గలు నుంచుకొనినచో నాని చేఁ బనియాలస్యము గాకుండ నెర నేర్చుకొనును " ఉ. దక్షుఁడు లేనియుంటికిఁ బదారము వేబొకచోటనుండి వే లక్షలు వచ్చుచుండినఁ బిలాయన మైచనుఁ గల్ల కాదు, ప్ర త్యక్షము వాఁగులు వజుదశలన్ని యువచ్చిన నీరు నిల్చునే మత యమైనగండి "తెగిటనట్టితటాకములోన భాస్కరా. 58 టీ. భాస్కరా , దక్షుడు - బాధ్యత వహించినట్టి యజమానుఁడు, లేనట్టి గృహమునకు, పదార్థము - ద్రవ్యము, వేణు + ఒక చోటనుండి = ఇంకొక తావునుండి, వేలక్షలు = వేయిలక్షలు రూప్యములు, ఇచ్చుచుండినన్ = వచ్చుచున్నను (ఇంటఁబడుచున్న దనుట పలాయనము + ఐ = చెల్లా చెదరై , పోవును = నశించును (అసఁగా సెప్పు డువచ్చిన పదార్థమప్పు డే యితరులు హరించు చుందురనుట) కల్ల గాదు - (ఇట్లు జరుగుట) అసత్యము గాదు, (నిజము) ప్రత్యక్షము = ఇది స్పష్టము. (ఎట్ల నఁగా) వాగులు = పర్వతములలో బయలుదేరు నేరులు , వరదలు + ప్రవాహము లెల్ల (నీటి వెల్లువ లెల్ల) వచ్చిన స్ = ప్రవహించుచున్నను, అక్షయము = నాశము లేనిది (గొప్పది : ఐనగండి- ఐనకన్నము, తెగినటి తటాకములోనన్ = పడిన చెఱువులో నీరు ఉదకము (జలము) నిల్చు నే నిలిచియుండునా (ఉండదనుట) తా, గట్టునకు, బెద్ద నరద పడిన తటాకములోని కెన్ని నదీ ప్రపోహ ములు వచ్చి పడినను జలము గొంచమైన ను జెఱువున నిలువన టేకుటుంబభా తుని, 'm అన్ని యున్ C జల