పుట:Bhaskarasatakamu00bhassher.pdf/18

వికీసోర్స్ నుండి
ఈ పుటను అచ్చుదిద్దలేదు

18 భాస్కరశతకము. తా. వస్త్రములు నూజు మొహరీలు సిలువగలవియైనను బెట్టెలో బడియున్న ప్పటికిని దన నేమి యుఁ బ్రయోజనము లేక పోయిన నుజిమ్మటయా బట్టలను ముక్కలుముక్కలుగాఁ గొతికి చేయుచుండు విధము గా, ఎవరిజోలి కింబోక యుత్తముఁడొక చోనణఁగియున్న ను దుర్మార్గుఁడు తన కేమిజాభము లేకున్నను హేతువు లేకుండ నాయు మున కపకృతి సేయు చుండున. ఉ. ఎట్టుగఁ బాటుపడ్డ వొక • యించుక ప్రాప్తము లేక వస్తువుల్ పట్టుపడంగ నేరవు; నిబద్ధి సురావళిఁ గూడి రాక్షసుల్ గట్టు పెకల్చి పాల్కడలి • గన్వ చేసి మధించినంత యున్ నెట్టియె కాక యేమను భవించి వారమృతంబు ? భాస్కరా! టీ, భాస్కరా ! ఎట్పుగన్ - ఏవిధముగా, సాటుపడ్డన్ పడినను (కష్టపడినను, ఒక + ఇంచుక = ఏమాత్రమయిన, గొంచెము, ప్రాప్తము" పొందదగినది (ఆనఁ గా సదృష్టమని భావము , లేక , వస్తువుల్ = పదార్థములు (ద్రవ్యములను ట) పట్టు పడంగన్ నేరవు - దొరుక (శాలవు. నిబద్ధి- (ఇది) సత్యము, (ఎట్లనఁగా రాక్షసుల్ = జైత్యులు, సుర + ఆన ఆ సురావళి" = దేవ సంఘముగు, (దేవతల యొక్క గుంపుననుట) కూడి ఒక లీసికొని, గట్టున్ = పర్వతమును (ఆనఁగా మందరగిరినని భావము) పెకల్చి = ఊడఁదీసి, కన్వము చేసి = మంథానము చేసి ( పెరుగును జిలుకుట కేర్పడిన దండమని యర్థము)పాల, లిన్ = క్షీరసాగరమును (సొలసముద్ర మును) మధించిరి . తరిచిరి (చిలికిరి) అంతయున్ = ఈపని యంతయును, వెట్టియ కాక ఏమియులాభము లేనిదేకాని, వారు = వైక్యులు (రాకు సులు) అమృతంబును = సుధను, ఏమి అనుభవించిరి.= ఏమి త్రాగిన నారు ? (ఆనఁగాఁ ద్రాన లేదనుట,) 18. టంకములు -- పదియా అడబ్బుల బంగారు నాణెము, దీ"రము టంకము= వెలిగారము, గడ్డ సాగి, నల్ల వెలఁగ , కాసె యులి. కత్తి, క యెట, కోపము. అని యరము .. టీకా తాశ్చర్య: హితము. 19 తా, అసుగులు సురుతో స్నేహము చేసి మందరాద్రిని బెకలించి తెచ్చి దానిం గ స్వము గాఁజేసి క్షీరసాగరమును శ్రమపడి మథించినను రాక్ష సుల కించుక యు సమృశము చికి--- నది గారు, "కాఁబట్టి మనుష్యుం డెంతటి యాయా సమునకుఁ బాల్పడిన ను దా ననుభవించుటకు యోగ్యమగు భాగ్యము . లేని ఉతి తన కష్టమునకుఁ దగిన లాముఁ గాంచ గేరఁడు. చ. ఎడపక దుర్జనుండొరుల కెంతయు గీడొనరించుఁ గానియే యెడలన, మే:ు సేయఁడొక యించుక యైనను జీడపుర్వదా జెడఁ దీను నిం తేకాకపుడి • సెల కుజలంబికి పెంప నేర్చునే పొడ నగుచున్న పుష్పఫల భూరుహ మొక్కటి నై న? భాస్కరా' టీ. భాస్కరా! దుర్జనుండు - దుర్మార్గుఁడు, ఎకపక = వదలక , ఒరులకు అన్యులను, ఎంతయుజాచాల, కీడు - చెడుగును, ఒనరించు + కాని= చేయును గాని, ఏ + ఎడలను = ఎప్పుడును, ఒక + ఇC చుకయు + ఐనను = స్వల్పమయినను, మేలు=మంచిని. చేయఁడు ఒనర్పనూహిం పడు (ఎట్లన(7) చీడపురు = చీడ పురుగు, తాగి తానూ, చెడE - (ఫలవృక్షు ములు). 'సౌరయివవునట్లు, తినున్ = భక్షించును గాని, పుడి సెండు జలము= చ రెండు సళ్ళను, ఇడి-పోసి, పొడవు ఎదుగుట, ఆగుచున్న - "కొంచు చున్న , పుష్పణ: సుమములతోను (పువ్వులతోను) ఫలం పండ్లతోను, (కూడిన) భూరుహమున్ = సెక్షమును (చెట్టున ) ఒక టిన్ + ఐనన్ = ఒక దాన సెను . పేపన్ నేర్చు నే = వృద్ధిఁజేయఁగలదా ? ఆనఁగా బెంచ గలదా యనుట) ("ఇంచ లేదనుట.) తా'. చక్కగఁ బెరుగుచున్న ఫలవృక్షములను జీడపురుగు కొరికి ఉనుచుండును. గాని చేశాఁడు నీళ్లు పోనీ ఒక వృక్షము నై నఁ బెంచ లేనట్లే, 19 అమృతంబు సుధ, నీళ్లు, నెయ్యి, ఆయాచితసృత్తి, ము క్తి, యజ్ఞ అని అర్థములు. పంచామృతములు = ఉదకము, పాలు పెరుగు, నెయ్యి, తేనె