'కరణ' శబ్దపూర్వకములగు 'ఉష్ణ, భద్ర' అనుపదముల మీదను గలుగును: ఉష్ణంకరణము, భద్రంకరణము.
కృదంత పదపూర్వక 'రాత్రి' శబ్దముమీద నీయాగమము వైకల్పికముగ గలుగును: తాత్రి (౦) చరుడు, రాత్రిమటుడు, రాత్ర్యటుడు; కాని, రాత్రింమన్యుడు; - రాత్రిమన్యుడు అనికాదు.
(13) సమాసము సంజ్ఞావాచక మగునపుడు పూర్వపదమగు 'సహ' కు 'న' ఆదేశ మగును: నపలాశము.
'గ్రంథము తుదివఱకు, ఎక్కువ' అను నర్థముగల సమాసమున బూర్వపదమగు 'సహ' కు 'స' ఆదేశమగును: జ్యోతిషము సకలము నభ్యసించెను (కలాంతమువఱకు); సముహూర్తము జ్యోతిషమును చదివెను (ముహూర్తభాగము తుదివఱకు); వ్యాకరణమును ససంగ్రహము చదివెను('సంగ్రహము' అనుభాగము తుదివఱకు). 'ఎక్కువ' అనునర్థమున: 'సద్రోణముఖారి' (ద్రోణముకొలత యెక్కువయగు 'ఖారి' యను కొలత); సమాషము కార్షాపణము (మాష మెక్కువయైన కార్షాపణమను నాణెము).
రెండుపదములు సాధారణముగగలిసి ప్రయోగింప బడునపు డందొకటి ప్రత్యక్షముగ గనబడి, రెండవది మొదటి దానివలన దెలిసికొన దగిన దయినపుడు, మొదటిదాని కుపాఖ్యమనియు, రెండవదానికి అనుపాఖ్యమనియు బేళ్లు. మొదటిదానివలన రెండవదానిని దెలిసికొనవలసినప్పుడు మొదటిదానికి బూర్వమందుండు 'సహ' అనుదానికి 'స' ఆదేశమగును.
సాగ్ని (కపోతము), అనగా నెక్కడనో మంటగలదని సూచించుపావురము; నపిశాచ (వాత్య), అనగా పిశాచములుగలవని సూచించుగాలి; సరాక్షసీక (నిశ), అనగా రాక్షసులు సంచరించుచున్నారని తెలుపు రాత్రి.
(14) జ్యోతిస్, జనపద, రాత్రి, నాభి, నామస్, గోత్ర, రూప, స్థాన, వర్ణ, వయస్, వచన, బంధు, అను పదములకు బూర్వమందుండు 'సమాన' అనుపదమునకు 'స' అనున దాదేశమగును: సనామ = సమానమగు పేరుగలది మొదలయినవి.
'సమాన వేదచరణముల నభ్యసించువారు' అను నర్థమున 'సమాన' అను పదముపై 'బ్రహ్మచారిన్‌' అనుపదము చేరునపుడు 'సమాన' కు 'స' ఆదేశమగును: సబ్రహ్మచారి.
'తీర్థ' శబ్దముపై యత్ - ప్రత్యయము చేరునపుడు దానికి బూర్వమందున్న 'సమాన' అనుపదమునకు 'స' అను నాదేశమగును: సతీర్థ్యుడు = ఒక్క గురువునొద్ద తనతో సమానముగా జదువుకొనువాడు.
