పుట:Andhra bhasha charitramu part 1.pdf/554

వికీసోర్స్ నుండి
ఈ పుటను అచ్చుదిద్దలేదు

ఆ చ్ఛిక ప్ర క గణ ము 497 (82) చిందes: చీఁదజగొను). సని, હિ, ఛిద్, ఛింద్, この ఛింద, ఛిందణ (88) చిల్ల: ప్రా, చిల్ల, (84) చెందిరిక, చెందిక: చంద్రాకారముగ నుండునది : సం. చంద్రికా, (85) చేరు : సం• సృ (86) చేక్కటి, ప్రా, చక్ట్బడిఅ = జీవితవ్యను, జీననము, (87) చేట్ల, సా, జతు έp ప U• ఔల్ది گیبسته ಜಟ್ಟ = ᎣO . குை అర్థభేదము ぎ@A3ら。 (88) చేవు, సం, శ్యామాక. (89) చేరు - పొరకతో క ళ్లమునూడ్చు ; సం. చాలమ్. (40) చేశాe9 = రేఖ ; చూ, జీ"డ ; పా, చార - గతి, గమనము; జోన ; చేల } ? “/ر2۔\ ? امت\ చేసాడ, అను పదములు ఒక్గీతగాని, మఱి యేదిగాని పోయిస్ నూరనును (*) దెలుపును. తుదకు ఆ గీతకే యర్థము రూఢియైనది ; (41) చొక్కు : రహ. సోఁకు = తగులు, గ్రుహాదులుసోఁకు; పరవశమగు ; సు. స్పృశ్ ? (4) జేడి : ఇది 'వాన' అను సర్థమున నై కృతనునియు, బాధ అను నమున దేశ్యమనియు శ, ర. కారుఁడు; శ, ర, లో బాగ్గ" యను నర్ధమున నున్న ప్రయోగము : “ వృధాలాప ప్రబంధంబుల9 జిడి వెట్టంబని లేదు " కాని, యిచ్చటఁగూడ వృథాలాపపఒంధములను గురియింప నక్క లే " దని యర్థము చెప్పవచ్చును - స్ధాపన సర్థము గౌణము. (48) జేల్లు : ఇది * নতৎ’ యనునర్థమున వైకృతము. ఉమిసినప్పడు రాలు తుంపరలను సర్థమున దేశ్యనుట. ఇట్లు భేదము కల్పించు టనావశ్యకము. (44) జొన్న : ఇది సస్యవిశేష ధాన్యవిశేష వాచకమగునపుడు వైకృతము (45) జేడు = కవచము ; సనూనము ; సం. యు క్ష, యోజిత ; تا’’ జోడ ; కవచమును నర్థమున శరీరమువై తగిలించుకొనినది అని విశేషార్థము. (46) డాలు : కాంతియను నమున నిది యన్యదేశ్యసయి. చూ, హిం. డౌలు , టెక్కెము, అనుసర్ధమున దీనికి, డాలు వాఱు' అనియి"ఁబడి వై కృతవుని నిరూపింపఁ బడియు దేశ్యమని చెప్పబడినది. (47) తక్కు : దీనికి తప్ప' అని యర్థము వ్రాయబడినది. తప్ప' వైకృతముగాఁ ు పcబడినది. (48) తుంట = తునుక, చూ, సం. * త్రుట్, (49) తుఱునయి : ఇదియును సం. త్రుట్ து. ధాతువుతో సంబంధించినదే. (50) తు ఁట ; చూ, తుంట, (51) తెలుపు: క్రి, తెలియజేయు ; ధావళ్యనునునర్థమున నిది వై కృతము - తెల్లము అనుపదము ధవళ' మను శబ్దమునుండి కలిగినది. తెలియు, తెలుపు, అను క్రియలును దీనితో సంబంధించినవే. (52) దండ - సవిూపము ; ఇది 'దాపు దాపించు, దాపలించు' మొదలగు పదములతో సంబంధించినది. ఇవియన్నియు శ. ర. లో దేశ్యసులుగఁ చెలుపబడినవి. కాని, వీనిలో 'దౌప 2. రించు' అను ధాతువునందలి దా. అనునది దక్షిణ' శబ్దములో సంబంధించి నది. డా (దా) కడయనఁగా దక్షీణ పార్శ ము. ఇతరాధునిక భారతీ యార్య 63