పుట:Andhra bhasha charitramu part 1.pdf/538

వికీసోర్స్ నుండి
ఈ పుటను అచ్చుదిద్దలేదు

ఆ చ్ఛిక ప్ర, క ర ణ ము. 481 ᏬᏑᏇ యర్థము. -ఈ యర్థము తొలుత్ర వింటి తాటికిని, పివుట బౌలురను శికి చుట కేర్పడిన తాటికిని సంక్రమించినది. அ_. (8) గమనిక: శ. ర. దే. - విధము. సంస్కృత శబ్దవుగు గమనిక Šo అర్థభేదము ぎ@A3る。 (9) గాతము: శ. ర. దే. _ స్థూలము. సం, గాత్రము = దేహము అనునర్థ మునకు పరిణామము కలిగినది. “అతఁడు వుంచి ఒళ్లుగా ఉన్నాడు' ఆునఁ7గా స్థూలముగా నున్నాఁడని వ్యవహారమున నరము గలదు. Ф (10) గురువు: శ. ర. “దే. = వేగపు పరుగు.' ఇది గురు శబ్దభనము; ఎకు_వయని యురము; ఎక كمة ് b- ర్థము; ఎక్కు-వయైన పరుగని ప్రత్యేకార్థము కలిగి వది. (11) తరము: శ. ర. దే. సంస్కృత ప్రాకృతములందలి యేకరూప ములును వివిధార్థములునుగల “శ్రర' ఛ బ్దము తెనుఁగున ననే కార్థములను సంపా దించుకొన్నది. తర, తవు, అను సంస్కృతావ్యయములు తెనుగునను నల్లీ తేనుఁగు శబ్దములలో Жерё, ప్రయోగింపఁబడుచున్నవి. Cট Sে". ")"e9:5১১ ద్దుం దెలి చూపులంగజుని తూపులలోపల మేల్లరంబులు' విజ.౧ ఆ.-సంస్కృ తమున “తర' అనునది విశేషణములపై జేరునవ్యయమైనను దెనుఁగునఁ బ్రత్యేక సయిగ నాధిక్యార్థమున వాండుకలోనిక్షి వచ్చినది. ఉదా, “నీయెఱుఁగని యవియు లేవు నిక్కపుఁదరముల్.' భౌర. ఉద్యో, ర. ఆ, “నరపుంగవులుగాని నరపుంగవులుగారు, తర మెన్న వరధర్మ ధర్మభృతుల' వసు. ౧. అ. “అతైర వేట కాం,డు , యమునాంబుతరంగ పరంపరాకృతిన్, ముత్తరమైన సూక్షర Vーツ సముత్కరముంగని = మూఁడింతలధికమైన' వును. ర. ఆ. 5 క్యార్థమున తెనుగున తర' శబ్దము ప్రాకృతసవుము; ప్రాకృతము: తర - సమర్థమగుట, శక్యమగుట (హేనుచందుని వ్యాకరణము ర. బాE; “ఓఘనిర్య _క్తి' అను ప్రాకృతగ్రంధము) ఉదా. ‘విూగు మద్ధ నభుజ శ_క్తికిం నరముగా రు' ఉ. హరి. ర. ఆ . “నాతరమూ ఛ వ సాగరవిూఁదఁగ' రావు దాసు చరిత్రము. ఇది చేయడానికి నా తరము కాదు. . పురుషాంతరము' అనుసర్థున ‘తరము' నకుఁబ్రకృతి ప్రాకృతమున తడ' అనునది. ఇది సంస్కృత "తన్' ధాతువునుండి పుట్టినది. 'తడ' అనఁగాఁ బాకృతమున విస్తారము చేయుట యని యర్థను సుతాన నునినను నిదియే యర్థము. (12) తరుణము: శ. ర. “దే. సమయము" ప్రాకృతము: తరుణగ తరుణయ = నవీనము. కొత్త తెనుగున అప్పటికాలను; నవీనకాలము لم تا అను నర్థవిశేషము X@A38, 61