పుట:Andhra bhasha charitramu part 1.pdf/439

వికీసోర్స్ నుండి
ఈ పుటను అచ్చుదిద్దలేదు

380 ఆ O ధ్ర భౌ పా చరిత్ర ము న కారనూగమముగ రాన చ్చును; రామలక్మగౌనని; ఔత్వమున కత్వము కలిగి వకారమునకు ్వత్వను కలుగవచ్చును: రామలక్ష్మణన్వని; ਠੰਟ੦੦, ఔత్వమునకు నృద్ధిరానచ్చు నేమో! రామలక్మణావని; హరౌ అని, హరావని, మొదలైనవి. ద్వినచననుస ఈ కారము నచ్చినచో య డాగమము గలుగును: హరీ యుని; ఊకారము నచ్చిన S* ఆు గ్రాగ్రము H త్యేకముగా నిలుచును; లేదా,సకా రవేూ, యూర వెూ ఆగనునుగా వచ్చునేమో ! కౌతరూ అని (-నని, యని). (2) ప్రధమా ద్వితీయా బహునచనమున దీర్ఘ పూర్వవుగు విసర్గనయిన కనుకరణమున విసర్గము లోపించి యడాగమ నుగునేమో, ఏ తే రావూ; + అని - ఏ తే రానూయని (P); హరతు బాధాః + అని - హరతు బాధా యని. అకార పూర్వక విసర్గాంత ప్రధనూ ద్వితీయా బహున చనరూపముల విూఁదసు, షఫ్ట్యేక వచనరూపములమి"ఁదను ‘భ్యస్' అను ప్రత్యయము మిరాఁదను అనుకరణమున విసర్గమునకు లోపము గలుగును. విసర్గమున గోత్వ మూగవునుగాని కావచ్చును: ఉపవిశంతు భవంతయని; వీజంతు మరుతయని, వీజంతు మరుతోయని; ప్రవహంతి సద్యయని, పవహంతి నద్యోయని, సాసరి చర్యమ్విదుషః + అని=సాహచర్యప్ విదుపయని (-హాయని); నమోహరిభ్య యని, (-భ్యోయని) మొదలైనవి. (3) తృతీయైకవచన 'ఇన, నా, ఆ ప్రత్యయనులవిూఁడను, స స్ట్యేక వచన ‘స్య' ప్రత్యయముమి"ఁదను యడౌ^ వుము గలుగును: రామేణ., హరిణా-, మరుతా-, రామస్య, యని. (4) తృతీయా బహువచన 'ఐస్, భిన్’ ప్రత్యయములమి"ఁదను, షష్ఠీ సప్తమి" ద్వివచన ప్రత్యయమగు 'ఓస్' విూఁదను ననుకరణమున రేఫాగవుము గలుగును; రామైరని, హరిభిరని, ఆవయోరని. "భిస్ 3. ႕ విసర్గలోపమును యడాగవుమును గలుగు నేమో!- హరిభియని. (5) సప్తమిగా బహువచన 'సు' ప్రత్యయమువై ననుకరణమునఁ బర రూపసంధియైనను, యణాగవు సంధియైనను గావచ్చును: హరిషని, హరిష్వని; లేదా, ఉత్వముమినాఁదనే యదేశాగమము కావచ్చును. యద్విప్రు సంధ్యాదిషు కర్మసు యనఁగ (పండితా. దీహ్.) (6) ద్వితీయావిభ_క్తి ప్రత్యయమగు 'అమ్' మికాదను, తృతీయా, చతు, పంచమి" విభక్తి ద్వినచన ప్రత్యయమగు ‘భ్యామ్ మిరాఁదను, ‘తుభ్యమ్' అను యొష్మచ్ఛబ్ద చత్యుకవచనముమి"ఁదను అను ధాతువు ബ: `് Ф చేరునపుడు వుకారమునకు ద్విత్వము బహుళసుగా నగును; ఉదా నందే