పుట:Andhra bhasha charitramu part 1.pdf/431

వికీసోర్స్ నుండి
ఈ పుటను అచ్చుదిద్దలేదు

374 ఆ O ధ్ర, భా పా చరిత్ర ము చింతామణిలోని జేరలిచ' అను దానికి తెనుఁగు చేత భారతమున ఉల' అను నాగమము కాన్పించుచున్నది గాని 'ఆలి' అని కాన్పించలేదు. 'అలి'గాగవు మునకు యతిప్రాసస్థానములందు సుద్రితప్రతులం దయినను ప్రయోగ ములు దొరక లేదు. అందులో' అను వ్యవహారరూపము ‘అందుల' నుండి యేర్పడి యుండవచ్చును. 'ఉల' అనునది కన్నడమందలి 'ఉళ్ల = ఉన్న, కలిగిన, అనురూపమునకు వికారసు, 'అుదుల' అనగా 'అందున్న' అని యర్థము. అలి' కూడ 'అల్లి'కి రూపాంతరమనియు నది ప్రదేశార్ధక వునియుఁ జెప్పవచ్చును. కాని, దానికి విశేషణముగఁ గన్నడముందును ప్రయో గము లేదు. కావున, 'ఉల' గాఁగవు మే సరియైన దనవలెను. అందలి అను రూపము వ్యవహారమున లేదు; ‘అందుల' అనికూడ వ్యవహారమున లేదుగాని, దానివి కారనుగు అందులో' అనురూపము కాన్పించుచున్నది. “అందలి, ఇందలి, ఎందలి అనునవి యెన్నడైన గ్రంథములందుగాని, వ్యవహారము సగాని యున్నవా యను విషయము సందేహస్పదమే. 'ఎందు' వైఁగూడ 'ఉల' గాగ వుము గ్రంథములందు భారత కాలము నుండియు నున్నది. చూ. 'పదునొకండ వశ తాబ్దమునాఁటి తెనుఁగుభాష' యను నధ్యాయమున సంధి ప్రకరణము. చిన్నయసూరి ఎందు' వై నలిగాగమము కొందఱు లేదండ్రుని చెప్ప టచే దానికి నైకల్పికత్వమును గల్పించి 'ఎందు వారు' అను రూసెనుగూడ నుండునని కొందe9ందురని గుప్తార్థ ప్రకాశికా కారుఁడు వక్కాణించుట పొర పాటు, (7) సమాసములందు హలాది పదము పరమగు నప్పడు పూర్వపదము తుదిహల్లుకంటె వివిధములగు నాగ వుములు వచ్చుచుండును. Gতে, అద్దమరేయి (పాండు. III. 71) ; నడు + రేయి - నడికి రేయి (వును. I. 56); పిన్నటనాఁడు; క్రిందటింజాయ (ಳ ಘ್, I. 166) మొదలగు নতPROR) యధాప్రయోగంబుగ గ్రహింపవలెను. అద్దవుపగలు, తిన్నట తె రువు మున్నగు రూపములు లేవు. 1\ ,దు, తమునకు సరళసిరములు పర మొన చో* నొకప్పుడు దానికి లో ) لتصفيا q) Q-م 狩 పముగూడఁ గలుగును. é海で5で。 వచ్చెను + గోవులు = వచ్చెగోవులు; మెఱసెన్సు + ఖడ్గము - మెఱసెఖడ్గము. (2) “అవసానంబున గ్రుతస్వరంబున కేని గ్రుతంబున కేని లోపంబు బహుళంబుగా నగును, '