పుట:Andhra bhasha charitramu part 1.pdf/424

వికీసోర్స్ నుండి
ఈ పుటను అచ్చుదిద్దలేదు

సంధి - ప్ర, కరణ ము. 867 尊 بنمایه میمه که گا ιλ § عاصمة i. ' సవూసoబుల నుదంతంబులK శ్రీ సమంబులకు) బుంపులకుం ురుష సరళంబులు పరంబులగు నపుడు నుగాగవుంబగు : ఉదా, చిగురు + కయిదువు = చిగురును గయిదువు. తళుస+గజైలు = తళుకునుxశైలు సింగపు + కొదను - సింగపును గొదను ; ఉన్నతపు + గొడుగు - ఉన్న తంపును గొడుగు. సమాసమున ద్రుతమునకు స్వత్వము లేదుగావున నీరూపము లుండవు ' లోపసంశ్లేష బిందువులు సందర్భమునుబట్టి వచ్చును : చిగురుంగయిదువు, చిగురుగయిదువు, చిగురున్దయిగువు ; తళుకుగజైలు, తళు కుం గజ్జెలు తళుకున్గజైలు; సింగపుంగొదవు, సింగపుఁగొదవు, సింగపున్దదవు; ఉన్నతంపుగొడుగు, ఉన్నతంపుంగొడుగు, ఉన్నతంపు "డుగు. C) సూత్రుసులోని పుంపు'లు " కర్మధారయంబునందు ము వర్ణకం لیکھ۔ బునకుం బు )పులగు 'నను సూత్రుసు చేఁ గలుగుచున్నవి : ఉదా, సరసము + నూట - సరసపు నూట, సరసంపు నూట ; విరసము + వచనము = విరసపు వచనను, విరసంపు నచనము మొదలైనవి. వీనికి “సరసపుస్తాట, సరసంపన్హాట ; విరసపున్వచనము, విరసంపన్వచనము ' అని రూపాంత్ర రసులు గూడ నగును. ము వర్గమునకుఁ బుOపులు కర్మధార యేతరసమాసములందును వచ్చును. గుఱ్ఱపు జీను, కన్నపుదొంగ, ఆక్షాలు వారు, కయ్యపు నెఱపు మొదలైనవి. ఇట్టి ప్రయోగములు భార తేతరగ్రంధములు దే కాన్పించు చున్నవి. మ) నిర్ణకేతర వర్ణములమిరాఁదను పుపు లా దేశాగమాత్మకముగ జేరును-లౌవుర పాప వెూదుపాకు, మొదలయినవి. i1. ఉదంతమగు తధరారక విశేషణమున కచ్చపరంబగునపుడు నుగా -ெ8? గమ3బగు ' - చేయు + అతడు = చేయునతఁడు : చేసెడు + అతడు = చేసెడునతఁడు (ఈ సూత్రనును గూర్చిన విచారము అచ్సంధి విషయమునఁ జేయఁబడినది.) iii. ** షష్ఠి సమాసమునం దుకార బుకారంబులకచ్చు పరంబగు నపుడు నుగాగనుంబగు ' నని చిన్నయసూరి. ఉదా. రాజు + ఆజ్ఞ = 영국 రాజనాజ్ఞ ; విధాతృ + ఆనతి = విధాతృనానతి. ఈ నుగా గవునునకు లోపము గలుగునని సౌ ఢవ్యాకరణ కారుని సవరణము. ఈ సవరణమునకు మఱికొన్ని యుదాహరణనులు: కటఱుత ($$. IV. 6) ; ఏటలవి ($$. IV. 44); సటoబర (2) ᏬᏇ ములు (ఉ. రా. v. పు, 97) ; తేకంగము (అహ. సం, పు. 2) ; గెలు పాస (వరాహ, XI. 109) ; ఏనుగఱుత (పద్మపు. VI. 87); చోటందము (రాధికా, II, 118) ; మోనుందము (రాధికా, II, 187) ; పట్టమేనుఁగు