తా. పతాకహస్తమందు తర్జన్యనామికలు వంచఁబడెనేని శుకతుండహస్త మగును. ఇది సదాశివునిపై పార్వతీదేవికి ప్రణయకలహము గలిగినప్పుడు పార్వతీదేవియందు పుట్టెను. ఇది బ్రాహ్మణజాతి. ఋషి దుర్వాసుఁడు. రక్తవర్ణము. మరీచి అధిదేవత.
వినియోగము:—
| | బ్రహ్మాస్త్రేస్యాన్ముఖాగ్రేచ కౌటిల్యే పరివర్తనే. | 269 |
| | భిణ్డిపాలేచ భావ్యర్థే క్రమణే కలహే౽పిచ, | 270 |
| | ద్యూతాక్ష పాతే కున్తార్థే శుకశారినిరూపణే, | 271 |
| | శుకతుండకరోభావనేతృభిః పరికీర్తితః, | |
తా. బ్రహ్మాస్త్రము, మొగముతుద (ముక్కు), వంకర, మార్పు, భిండిపాలమను ఆయుధము, నడవఁబోవువిషయము, దాఁటుట, కలహము, ప్రీతిలేమి, ప్రణయకలహము, అభిప్రాయము, విడుపు, జూదపుపాచికలు వేయుట, ఈటె, చిలుకగోరువంకలను జూపుట, ఉగ్రభావము, మర్మోక్తి, తామ్రవర్ణము వీనియందు బ్రాహ్మణజాతిదైన ఈహస్తము చెల్లును.
9. ముష్టిహస్తలక్షణమ్
మేళనాదఙ్గుళీనాఞ్చ | 272 |
| | అఙ్గుష్ఠేనోపరియుతో | |
