పుట:Abhinaya darpanamu.pdf/78

వికీసోర్స్ నుండి
ఈ పుట అచ్చుదిద్దబడ్డది


శశాఙ్కశేఖరః పూర్వం జటాధర వధమ్ప్రతి.

241


చక్రం లిలేఖ తర్జన్యా నిక్షిప్య భువి మధ్యమామ్,
తదా ప్రభృతికర్తర్త్యుత్పన్నేతి మునిభిస్స్మృతా.

242


కర్తరిశ్శంకరాజ్జాతః ఋషిః పర్జన్యదేవతా,
క్షత్త్రజాతిస్తామ్రవర్ణశ్చక్రపాణిరధీశ్వరః.

243

తా. త్రిపతాకహస్తమందు తర్జని బయటకు చాచఁబడెనేని కర్తరీహస్త మగును. పూర్వకాలమునందు శివుఁడు జటాధరాసురసంహారముకొఱకు భూమిలోమధ్యమనుంచి తర్జనిచే చక్రమును వ్రాసెను. అది మొదలుకొని కర్తరి గలిగెనని ఋషులు చెప్పుచున్నారు. కర్తరిహస్తము శివునివలనఁ బుట్టినది. ఇది క్షత్త్రియజాతి. ఋషి పర్జన్యుఁడు. రక్తవర్ణము. అధిదేవత చక్రపాణి.

వినియోగము:—

పాదాలక్తకనిర్మాణే పతనేలేఖ్యవాచకే,
దమృత్యోర్విరహేచైవ విపర్యాసేరమాధవే.

244


చపలాయా మేకశయ్యా వియోగే మహిషేమృగే,
చామరే శైలశృఙ్గేచ వారణే వృషభే గవి.

245


కేశపాశస్య శోధిన్యాం క్షత్త్రియే తామ్రపర్ణకే,
కర్తర్యాం గోపురేసో౽యం కర్తరీ వినియుజ్యతే.

246

తా. కాళ్లకు లత్తుక పెట్టుట, వ్రాయుట, దంపతులవిరహము, వ్యత్యాసము, విష్ణువు, మెరపు, ఏకశయ్యావియోగము, మహిషము, మృగము, చామరము, కొండశిఖరము, ఏనుఁగు, వృషభము, ఆవు, దువ్వెన, క్షత్త్రియుఁడు, రక్తవర్ణము, కత్తెర, గోపురము వీనియందు ఈహస్తము వినియోగపడును.