21
గ్రంథాతరస్థశిరో భేదలక్షణమ్.
అనాశ్వాసే విస్మయే చ విషాదే౽నీప్సితే తథా,
ప్రతిషేధే చ తస్యోక్తః ప్రయోగో భరతాదిభిః. 79
తా. ఏమిలేనిచోటు, ప్రక్కలుచూచుట, ఊరటలేమి, ఆశ్చర్యము, ఖేదము, ఇచ్చలేమి, త్రోపుడు వీనియందు ఈశిరస్సు వినియోగింపఁబడును.
2. విధుతము:-
ద్రుతగత్యథతత్త స్మా ద్విధుతం తత్ప్ర చక్షతే,
తా. అదేశిరస్సు వడితోఁ ద్రిప్పఁబడినయెడ విధుత మనఁబడును.
వినియోగము:-
శీతార్థేజ్వలితే భీతే సద్యః పీతాసవే తథా. 80
తా. చలి, వేండ్రము, పిరికివాడు, అప్పుడు కల్లు త్రాగినవాఁడు వీరియందు ఈశిరస్సు వినియోగింపబడును.
3. ఆధూతము:-
ఆధూతం తు సకృత్తిర్యగూర్ద్వనీత శిరోమతమ్,
తా. రవంత అడ్డముగా నిక్కించిన శిరస్సు అధూత మనఁబడును.
వినియోగము:-.
సర్వేషు స్వాంగవీక్షాయాం పార్శ్వస్థోర్వనిరీక్షణే. 81
శక్తో౽స్మీత్యభిమానే చ ప్రయోగస్తస్య చోదితః,
తా. సమస్తముననుట, తనదేహమును జూచుకొనుట, పార్శ్వములందు నిక్కిచూచుట, సమర్ధుఁడనైతినను గర్వము వీనియందు ఈ శిరస్సు వినియోగింపబడును.
4. అవధూతము:
యదధస్సకృదానీత మవధూతం తదుచ్యతే.82
