ఉపాంగాని ద్వాదశితాన్యన్యాన్యంగాని సంతి చ,
పార్ష్ణిగుల్భౌ తథా౽జ్గుళ్యః కరయోః పదయో స్తలే. 53
ఏతాని పూర్వశాస్త్రానుసారేణోక్తాని వై మయా,
తా. చూపు, ఱెప్పలు, నల్లగ్రుడ్దు, చెక్కిళ్ళు, ముక్కు, దవుడలు, అధరము, దంతములు, నాలుక, గడ్దము, మొగము, శిరస్సు ఈ పండ్రెండును ఉపాంగములు. వీని అంగాంతరములుగా గుదికాలు, చీలమండ, కాళ్లచేతులవ్రేళ్లు, అరచేతులు, అరకాళ్లు. ఇవి పూర్వశాస్త్రము ననుసరంచి నాచేత చెప్పఁబడినవి.
అంగానాం చలనాదేవ ప్రత్యజ్గోపాజ్గయోరపి. 54
చలనంప్రభవే త్తస్మాత్స ర్వేషాం నా౽త్రలక్షణమ్&,
తా. అంగములు చలించుటవలననే ప్రత్యంగోపాంగములకును చలనము కలుగును. కాఁబట్టి వీని కన్నిఁటికిని వేరువేరుగా లక్షణములు చెప్పలేదు.
నృత్యమాత్రోపయోగ్యాని కథ్యంతే లక్షణై క్రమాత్.
ప్రథమం తు శిరోభేదః దృష్టిభేద స్తతః పరమ్‌,
గ్రీవాహస్తౌ తతః పశ్చాత్క్రమేణైవం ప్రదర్శ్యతే. 56
తా. నృత్యమున కుపయోగించునవి మాత్రము లక్షణయుక్తముగఁ జెప్పఁబడును. మొదట శిరోభేదము, తరువాత దృష్టిభేదము, పిమ్మట గ్రీవాభేదము, అటుపిమ్మట హస్తభేదము నీవిధముగ వివరింపఁబడును.
అథ నవవిధశిరోభేదా లక్ష్యన్తే.
సమముద్వాహితమథోముఖమాలోలితం ధుతమ్,
కమ్పితఞచ పరావృత్త ముత్తిప్తమ్పరివాహితమ్‌. 57
