పుట:Abhinaya darpanamu.pdf/173

వికీసోర్స్ నుండి
ఈ పుట ఆమోదించబడ్డది


శుకతుణ్ణః పాపనాశ్యాం యుజ్యతే భావవేదిభిః,
అనుక్తానాం నదీనాంచ పతాకస్సమ్ప్రయుజ్యతే.

653

తా. తామ్రచూడహస్తము గంగానదియందును, రేఖాహస్తము యమునానదియందును, సింహముఖహస్తము కృష్ణవేణీనదియందును, చతురహస్తము కావేరినదియందును, పతాకచతురహస్తములు సరస్వతీనదియందును, అర్ధపతాకహస్తము నర్మదానదియందును, హంసాస్యహస్తము తుంగభద్రానదియందును, బాణహస్తము శరావతీనదియందును, వేత్రవతియందు సూచీహస్తమును, చంద్రభాగయందు చలపతాకహస్తమును, అలపద్మహస్తము సరయూనదియందును, అరాళహస్తము భీమరథీనదియందును, అర్ధచతురహస్తము స్వర్ణముఖినదియందును, శుకతుండహస్తము పాపనాశనీనదియందును చెల్లును. ఇవిగాక తక్కిననదులయందు పతాకహస్తము చెల్లును.

1. ఊర్ధ్వలోకహస్తలక్షణమ్

భూలోకశ్చ భువర్లోక స్స్వర్గలోక స్తతః పరః,
జనోలోక స్తపోలోక స్సత్యలోకాభిధ స్తతః.

654


మహర్లోకశ్చ సస్తైతే లోకాశ్చోర్ధ్వం సమాశ్రితాః,
ఉద్వేష్టితఃపతాకస్తు ఏతేషు వినియుజ్యతే.

655

తా. భూలోకము, భువర్లోకము, స్వర్గలోకము, జనోలోకము, తపోలోకము, సత్యలోకము, మహర్లోకము ఇవి యేడు మీఁదిలోకములు. వీనియందు ఉద్వేష్టితపతాకహస్తము వినియోగించును.

2. అధోలోకహస్తలక్షణమ్

అతలో వితలశ్చైవ సుతలశ్చ తలాతలః,
మహాతల ఇతిఖ్యాతో రసాతల ఇతీరితః.

656