పట్టబడినయెడ శత్రుఘ్నునియందును చెల్లును. ఇట్లు ఈహస్తములు క్రమముగా సూర్యవంశపురాజుల విషయమందు చెప్పఁబడెను. ఈహస్తములే యెడమప్రక్కగా పట్టఁబడునెడ చంద్రవంశపురాజుల విషయమునందు వినియోగించునని నాట్యశాస్త్రజ్ఞులచేత జెప్పఁబడుచున్నది.
సప్తసముద్రహస్తా నిరూప్యంతే.
| | లవణేక్షుసురాసర్పిర్దధిక్షీరజలార్ణవాః. | 639 |
| | ఏ తేషాం హస్తకలనా విశేషాత్ప్రతిపాద్యతే, | |
తా. లవణము, ఇక్షువు, సుర, సర్పి, దధి, క్షీరము, జలము అని సముద్రములు ఏడు. వీనియందు హస్తసందర్భములు విశేషముగాఁ జెప్పఁబడును.
1. లవణసముద్రహస్తలక్షణమ్
| | ముకుళాఖ్యౌకరౌచైవ వృతౌతా చా౽పవేష్టితౌ. | 640 |
| | ప్రయోజ్యౌ లవణామ్బోధౌ ధిషణస్య మతాంతరే, | |
తా. విరివిగా త్రిప్పబడిన ముకుళహస్తములను అధోముఖములుగఁ బట్టినయెడల లవణసముద్రమందు చెల్లును అని బృహస్పతి మతము.
2. ఇక్షుసముద్రహస్తలక్షణమ్
| | అలపద్మస్తథాభూత ఇక్ష్వబ్ధౌ సమ్ప్రయుజ్యతే. | 641 |
తా. అలపద్మహస్తమును క్రింద చెప్పినప్రకారమే పట్టినయెడ ఇక్షుసముద్రమందు చెల్లును.
3. సురాసముద్రహస్తలక్షణమ్
| | సఙ్కీర్ణాఖ్య పతాకౌచ తథైవ గుణమాశ్రితౌ, | 642 |
