షష్ఠాంకము] సీతావనవాసము 75
కుశు : అట్లే కూర్చుండెదము. [ఇరువురు కూర్చుందురు]
కుశు : [ఆలోచనోన్ముఖుఁడై స్వగతము] మాతల్లియేలొకో యడపరానిశోకముచే నెల్లప్పుడుఁ గ్రాగుచుండినటులఁ గన్పట్టును ? ఇతర మునికన్యలవలె పువ్వులు ముడువదు; గారనూనెచరుముట లేక తలవెండ్రుకలు జడగట్టికొనిపోయెను. నీరింకిన వాడిపోవు తమ్మితూఁటివలె మాయమ్మ ఎందువల్లనో క్రమక్రమముగ దిగఁ గరఁగుచున్నది ?
లవు : అన్నా యేమి తలపోయుచున్నావు ?
కుశు : తమ్ముఁడా, అమ్మ యుమ్మలికము నీవెప్పుడైన కనిపెట్టితివా ?
లవు : ఉమ్మలిక మెందుకు ?
కుశు : మనయమ్మ యప్పుడప్పుడు శోకమునఁ గుములుచుండును. నిన్నసాయంకాలమున నే నాశ్రమమునకుఁ బోవుసరికి నొంటిగఁగూర్చుండి కన్నీరు నించుచుండెను. నేను వచ్చుటఁగాంచి గన్నీరద్దుకొని నన్ను ముద్దిడికొనియెను. శోక కారణ మడిగిన ముద్దులు గురిపించి నామాట పులిమి పుచ్చెను.
లవు : అన్నా, మునికన్యలేమైన అమ్మను కష్ట పెట్టినారు కాఁబోలు.
కుశు : అటుగాదు; వారు మనతల్లిని ఎంతో యాదరమున నుపచరించుచుండెదరు.
లవు : అన్నా, మన మాశ్రమమున కరిగి అమ్మను నిజ మడుగుదము.
కుశు : లవా, నాకొకసందేహము గలుగుచున్నది; మన మెవ్వరము ? మనమేల యీ యరణ్యమున నున్నాము ?
లవు : అన్నా, అంతమాత్రము తెలియదా? వాల్మీకి తాతను అమ్మ, నాయనా, యని పిలుచుచుండును. మనతల్లి తాతకూఁతురుగదా ?
కుశు : అట్లయిన మన తండ్రియెవరు ? ఒక్కనాఁడైన మనము ఆయనను చూచియెఱుఁగము.
లవు : [దీనముగ] అన్నా, మనకు దెలియని పిన్ననాఁటనే మర