అష్టమాంకము
ప్రథమ స్థలము : యాగమంటపము
[రామ లక్ష్మణ భరత శత్రుఘ్నులును, రాజులును, మునులును, ప్రజలును కూర్చుండియుందురు.]
రాము : [స్వగతము] అకటా ! సర్వాంగనిర్వాణదాయిని యగు నా జానకిని మోసగించి యడవులకు వెడలించి కృత్రిమమగు కనకవిగ్రహముతోడ నే నీ యాగమంటపము నలంకరింప వలయునా ? ఈసాహసము సీతాబహిష్కారమునకన్న హృదయభేదక మగుచున్నది.
వసి : రామభద్రా, కంకణము ధరియించికొమ్ము.
రాము : [చేయిచాఁపును. వసిష్ఠుఁడు కంకణము కట్టుచుండును.]
అవనిజాత రాముని బహి:ప్రాణ మనుచు
నెల్ల రనుకొను సత్యంబు కల్లయయ్యె ;
నట్లుగాకున్న జానకి నడవి కంపి
పాపి రాముండు నింకను బ్రతికియున్నె ?
వసి : రామచంద్రా, హుతాశనున కంజలి ఘటియించి హోమకుండము రగుల్పుము.
రాము : [ఉల్క చేతఁబట్టుకొని కుండము తప్పించి రగిలించుచు] [స్వగతము] సీతా విరహితమైన ఈ యశ్వమేధము నే నెట్లొనర్తును ?
