ప్రకరణము.
రసాత్మకం వాళ్యం కావ్యమ్.
51
కావ్యము నీతి బోధకమా? -1. పేటో అరిస్టాటిలులమతము.
ప్లేటో మతమువారందఱును గావ్యము నీతివిదూరమని భావించిన సంగతి నిదివరకే తెల్పియుంటిని. అరిస్టాటిలుమతమునఁ గావ్యమునకుఁ బ్లేటోచే నాపొదింపఁబడిన దోషములు నిశ్చయముగ లేవనియుఁ గావ్యము ప్రాయికముగ నీతి బోధళమే యనియు నిరూపింపఁబడెను. కవి మానవజాతియభ్యున్నతికిఁ గావ్యమును సాధనముగ నుపయోగించి తోడ్పడుననియు, సరి స్టాటిలు సూచించెను.
2. లాజ్గీసు జీవితము
ఆరిస్టాటిలుతరువాతి వారగు లాజ్గినీసువర్గము పోరును కవి మానవాభ్యున్నతికే నిజముగఁ దోడ్పడువాఁడే యైనను బ్రాయికముగ నీతిబోధకుఁడు గాఁడనియు, స్వీయపథమగు రస పోషణమున నే కవియొక్క స్వచ్చంద ప్రతిభ విజయ మొందఁ గలదుగాని నీతిధర్మము మొదలగుశాస్త్ర విషయముల నిరా ఘాటసంచారముఁ గావింప లేవనియు, నిర్ణయించి కవికిఁ బార తంత్ర్యావ్వస్థను, దొలఁగించి రసికమతము స్థాపించిరి. ఇంగ్లండు నను, ఫ్రాన్సు దేశమునను దేశ కాలపాత్రముల ననుసరించి యభి ప్రాయములు మాఱుచు నొక్కొక్కప్పుడు అరిస్టాటిలు పద్ధతిని వేరొకప్పుడు, లాజ్గీనీసు మొదలగు వారి పద్ధతిని వర్ధిల్లుచు వచ్చెను.
