పుట:2015.372978.Andhra-Kavithva.pdf/56

వికీసోర్స్ నుండి
ఈ పుట అచ్చుదిద్దబడ్డది

ప్రకరణము.

రసాత్మకం వాక్యం కావ్యమ్.

39


హారిక పదప యోగములత త్త్వమును, స్వరూపమును బ్రకాశింపఁ జేయు విపులవ్యాకరణ 'మొకటి యుండిన వైయాకరణులకును రసికులకును సంప్రదాయసిద్ధముగను నిర్వికల్పముగను వచ్చుచున్న యీపోరాట మంతరించి యాంధ్ర కావ్య వధూటి సొంతసొమ్ములతో నవ్యలావణ్య స్ఫురణలతో మనయెదుటఁ దాం డవమాఁడఁగలదు. రసహృదయులగు పాఠకులీ సందర్భమునఁ గాళిదాసమహాకవి రచితమగు నీ క్రింది శ్లోకభావమును మన నముఁ జేయుదురుగాక!

  శ్లో . సరసిజ మనువిద్దం శైవ లేనాపి రమ్యం
మలినమపి హిమాంశోర్లకు లక్ష్మీం తనోతి,
ఇయ మధికమనోజ్ఞా పల్క లేనాపి తన్వీ
కిమివ హి మధురాణాం మండనం నాకృతీనామ్.

ఆకృతియే ప్రధానముగాఁ గలవారికి నెట్టివి యైనను భూషణ ములే యగును. అది లేనివారికి నెన్ని యున్నసు దీరని కొఱంత యెప్పటికప్పుడు గోచరించుచునే యుండును. చంద్రుని గూర్చి విచారించునప్పుడు మనకుఁ బ్రధాన లక్షమతని శోభా పటలమే కాని యతని యందున్న మచ్చగాదు. అట్లే సరసిజము విషయమునను దాని సౌందర్యమే ప్రధానలక్షమగుంగాని దానీ నంటఁజుట్టు కొనిన నాఁచుగాదు. ఇన్ని లోపములున్నను సరసిజమును, జంద్రుఁడును బ్రభావిశేషముననే లోపముల నతి క్రమించి ప్రకాశింపఁగల్గుట సంభవించుచున్నది, వతద్విధముసనే కావ్యమునఁగూడ బ్రధానలక్ష్యము రసమే యగుటం జేసి చిల్లరనిషయము లనందగు వ్యాకరణలోషములు పరిగ ణింపఁదగినవి కాననియు, రసమనునది వ్యాకరణలోపముల